ممنوعیت های صادراتی و اعتمادی که از دست رفت

اقتصاد آنلاین-سپیده قاسمی؛ امروز خبر رسید صادرات چهار محصول گوجه فرنگی، سیب زمینی، بادمجان و پیاز ممنوع شد. وزارت جهاد کشاورزی که مدتی است مسئول تنظیم بازار محصولات کشاورزی شده است، دلیل اصلی این ممنوعیت را تنظیم بازار داخلی عنوان کرد. 

ممنوعیت های یکشبه صادرات که کارشناسان آن را آفت تجارت خارجی می دانند، سال هاست در دولت های مختلف به عنوان راهکاری برای تنظیم بازار محصولات کشاورزی به کار گرفته می شود.

کارشناسان معتقدند، دلیل متوسل شدن دولت ها به این راهکار این است که، آن ها بر جو روانی حاصل از این ممنوعیت ها حساب می کنند، به این امید که جو روانی ایجاد شده از خبر ممنوعیت صادرات، تولیدکننده و مصرف کننده را  به سمت کاهش قیمت ها سوق می دهد. دولت برای رسیدن به این هدف تمام تلاشش را می کند و معمولا ممنوعیت ها را رسانه ای و درشت نمایی کرده و بر آن دامن می زند، در حالی که در واقعیت سهم صادرات از محصولات کشاورزی تولید شده زیاد نیست. 

کارشناسان بر این باورند، این ممنوعیت ها شاید سوار بر جو روانی ایجاد شده در کوتاه مدت موثر باشند و قیمت ها تا حدی عقب نشینی کنند، اما در بلند مدت اثرات منفی خود را بر بازار خارجی و داخلی خواهند گذاشت.

صدرالدین نیاورانی، نایب‌ رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین، با بیان اینکه ممنوعیت های یکشبه به عنوان سیاستی غلط از زمان پس از جنگ در کشور در حال اجرا است، اظهار کرد: عجیب آنکه به رغم آنکه نتایج منفی آن در اقتصاد کشور نمایان است در همه دولت ها در حال تکرار شدن است.

وی ادامه داد: پس از سال ها برای آنکه مسئولان بدانند این سیاست غلط تا چه اندازه می تواند بر اعتبار و تجارت ما در سطح جهانی آسیب بزند، نیازی به دانستن علم اقتصاد ندارند، کافی است تجربه 30 سال گذشته را مرور کنند تا میزان خسارات و منافع این سیاست مشخص شود.

نیاورانی با اشاره به تصمیم اخیر وزارت جهادکشاورزی برای ممنوعیت تعدادی از محصولات سبزی و صیفی، اظهار کرد: این ممنوعیت نیز یکشبه و بدون اطلاع به بازرگانان محصولات کشاورزی بود که هر یک تعهداتی نسبت به طرف خارجی دارند و برای کسب اعتماد آن ها هزینه کرده اند.

به گفته وی؛ در حال حاضر محصولات ممنوعه بخشی از محصولات کشاورزی را تشکیل می دهند که در کامیون ها در میانه راه به سوی مرزها هستند یا در مرزها منتظر صدور اجازه برای عبور هستند.

نیاورانی یادآور شد؛ ممنوعیت و محدودیت یکشبه آسان است، اما جلب اعتماد و جذب طرف خارجی کار سختی است که این سیاسیت غلط آن را سخت تر کرده است.

وی حداکثر سهم صادرات از حجم تولید محصولات کشاورزی کشور را تنها 5 درصد اعلام کرد و یادآور شد: در واقع مشتری وجود ندارد که بتوانیم سهم صادرات را به بیش از این افزایش دهیم، چرا که سال هاست سیاست های خارجی اشتباه جای ما را به رقبا داده است.

نیاورانی گفت: در حال حضار تنها کشوری که به رغم دامن زدن به بی اعتمادی، همچنان از ایران با کمترین نوسان خرید دارد، کشور امارات است که در بازار این کشور نیز رقبای قدرتمندی مانند ترکیه، هلند و اسرائیل در حال رقابت برای پس زدن ما هستند.

وی با اشاره به جمعیت ناچیز این کشور، افزود: کشور امارات 6 میلیون نفر جمعیت دارد که تنها 1.5 میلیون نفر از آن ها در کنار سایر کشورها مشتری محصولات ما نیز هستند که آن هم با ادامه این سیاست ها از دست خواهد رفت.

نیاورانی اربیل عراق را دیگر مقصد صادراتی محصولات کشارزی کشور برشمرد که همچنان ایران را در بازار خود می پذیرد که آن نیز جمعیت قابل توجه ای ندارد و رقابت در آن شدید است.

نایب‌ رییس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، دولت ها به جای مدیریت راهکارهای کوتاه مدت را اتخاذ می کنند که از جمله آن ها ممنوعیت های یکشبه است، این ممنوعیت ها شاید سوار بر جو روانی ایجاد شده در کوتاه مدت موثر باشند و قیمت ها تا حدی عقب نشینی کنند، اما در بلند مدت اثرات منفی خود را بر بازار خارجی و داخلی خواهند گذاشت.