پول داغ؛ آیا دوباره تورم اوج می‌گیرد؟

با رصد تغییر ترکیب نقدینگی به عنوان معیاری از پول داغ می‌توان تحولات انتظارات تورمی جامعه را بررسی کرد. نقدینگی از دو بخش "پول" و "شبه پول" تشکیل می‌شود؛ به طور کلی پول عبارت است از سپرده‌های کوتاه مدت و اسکناس در دست مردم و شبه پول به سپرده‌های مدت‌دار اطلاق می‌شود.به بیان دیگر وجه تمایز پول و شبه پول به میزان نقدشوندگی آن باز می‌گردد.

در شرایط تورمی، افراد سرمایه خود را از سپرده‌های بلندمدت خارج می‌کنند تا در اولین فرصت آن را به یک دارایی تبدیل کنند. بنابراین نسبت شبه پول به پول در شرایط تورمی کاهش می‌یابد. نسبت شبه‌پول به پول در ایران از ۷.۳۳ در پاییز ۹۶ به ۳.۸۲ در تابستان امسال سقوط کرد. بخش قابل توجهی از التهاب بازار دارایی‌ها همچون بورس و دلار طی دو سال اخیر ناشی از داغ شدن پول در اقتصاد ایران است.

همچنین هجوم نقدینگی به بازارها منجر به حباب قمیتی دارایی‌ها خواهد شد. بنابراین داغ شدن پول که ناشی از انتظارات تورمی است، خود به عاملی برای تشدید تورم تبدیل می‌شود. همچنین اگر نرخ بهره بانکی اختلاف زیادی با تورم داشته‌باشد، بر ابعاد بحران خواهد افزود. از همین رو در کشورهای توسعه یافته از نرخ بهره به عنوان ابزاری برای جلوگیری از داغ شدن پول و کنترل تورم استفاده می‌کنند. در شرایطی که اختلاف نرخ بهره بانکی و تورم در کشور به بیش از ۲۰ درصد رسیده‌، سیاست‌گذاران به دنبال کاهش نرخ بهره هستند. این در حالی است که نسبت شبه‌پول و پول در پاییز با کمی افزایش به ۴.۰۷ رسیده و حاکی از تعدیل انتظارات تورمی است. در این شرایط کاهش نرخ بهره می‌تواند به داغ شدن دوباره پول و موج جدیدی از تورم منجر شود

چرا باید به بهانه حمایت از بورس، نرخ بهره بانکی کاهش یابد و تورم به اقتصاد کشور تحمیل شود؟