معاملات آتی چیست؟

 خریدار باید در تاریخ انقضا، بدون توجه به قیمت فعلی بازار، دارایی پایه را به قیمت تعیین شده خریداری کند یا فروشنده باید آن را بفروشد.
دارایی‌های پایه شامل کالاهای فیزیکی و ابزارهای مالی می‌شوند. قراردادهای آتی مقدار دارایی پایه را به تفصیل بیان می‌کنند و برای تسهیل تجارت در یک بورس آتی استاندارد شده‌اند. از معاملات آتی می‌توان برای پوشش ریسک یا سفته‌بازی در تجارت استفاده کرد.

نکات کلیدی
معاملات آتی، قراردادهای مالی مشتقه‌ای هستند که خریدار را ملزم به خرید دارایی یا فروشنده را ملزم به فروش آن در تاریخ و با قیمتی آتی و از پیش تعیین شده می‌کنند.
قرارداد آتی به یک سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا در مورد قیمت یک ابزار مالی یا کالا احتکار کند.
معاملات آتی برای محافظت از حرکت قیمت یک دارایی پایه برای کمک به جلوگیری از زیان ناشی از تغییرات نامطلوب در قیمت استفاده می‌شود.
هنگامی‌که شما سعی در پوشش ریسک داشته باشید، موقعیتی برخلاف موقعیتی که با دارایی پایه دارید اتخاذ می‌کنید؛ اگر از دارایی پایه ضرر کنید، پولی که از قرارداد آتی به‌دست می‌آورید می‌تواند این ضرر را جبران کند.
قراردادهای آتی در بورس آتی معامله می‌شوند و قیمت یک قرارداد پس از پایان هر جلسه‌ی معاملاتی تسویه می‌شود.

آشنایی با معاملات آتی

معاملات آتی (که همچنین قراردادهای آتی نیز نامیده می‌شوند) به معامله‌گران اجازه می‌دهند قیمت دارایی یا کالای پایه را قفل کنند. این قراردادها دارای تاریخ انقضا و قیمت‌هایی ثابت هستند که از قبل مشخص می‌شوند. معاملات آتی با ماه انقضای خود شناخته می‌شوند. به‌عنوان مثال، یک قرارداد آتی دسامبر از طلا در ماه دسامبر منقضی می‌شود.
معامله‌گران و سرمایه‌گذاران از اصطلاح معاملات آتی برای اشاره به طبقه‌ی کلی دارایی استفاده می‌کنند. بااین‌حال، انواع مختلفی از قراردادهای آتی برای معاملات وجود دارند، از جمله:
معاملات آتی کالا همراه با کالاهای پایه، مانند نفت خام، گاز طبیعی، ذرت و گندم
معاملات آتی شاخص سهام همراه با دارایی‌های پایه مانند: شاخص S&P 500
معاملات آتی ارزی که شامل معاملات آتی یورو و پوند انگلیس می‌شوند
معاملات آتی فلزات گران‌بها برای طلا و نقره
قراردادهای آتی خزانه‌داری ایالات متحده برای اوراق قرضه و سایر اوراق بهادار مالی

توجه به تمایز بین گزینه‌ها و قراردادهای آتی مهم است. قراردادهای اختیارات معامله‌ای به سبک آمریکایی به دارنده این حق (اما نه تعهد) را برای خرید یا فروش دارایی پایه قبل از تاریخ انقضای قرارداد می‌دهد. اما در گزینه‌های اروپایی، شما تنها می‌توانید در زمان انقضا از حق خود استفاده کنید، اما مجبور به استفاده از این حق نیستید.
از سوی دیگر، خریدار یک قرارداد آتی، موظف است کالای پایه (یا معادل مالی آن) را در زمان انقضا، و نه قبل از آن، در اختیار بگیرد. خریدار یک قرارداد آتی می‌تواند در هر زمانی قبل از انقضا موقعیت خود را بفروشد و از تعهد خود مبرا شود. بدین ترتیب، خریداران اختیارات معامله و قراردادهای آتی از بسته شدن موقعیت دارنده‌ی اهرم قبل از تاریخ انقضا سود می‌برند.

مزایا

سرمایه گذاران می‌توانند از قراردادهای آتی برای احتکار درمورد جهت قیمت دارایی پایه استفاده کنند.
شرکت‌ها می‌توانند قیمت مواد خام یا محصولاتی که می‌فروشند را حفظ کنند تا از خود در برابر تغییرات نامطلوب قیمت محافظت کنند.
قراردادهای آتی ممکن است تنها به سپرده‌گذاری کسری از مبلغ قرارداد نزد یک کارگزار نیاز داشته باشند.

  معایب

ازآنجایی‌که قراردادهای آتی از اهرم استفاده می‌کنند، سرمایه‌گذاران در معرض خطر از دست دادن مبلغی بیش از مقدار حاشیه‌ای اولیه قرار دارند.
سرمایه‌گذاری در یک قرارداد آتی ممکن است باعث شود تا شرکتی که اقدام به پوشش ریسک کرده است قادر به بهرمندی از تغییرات مطلوب قیمت نباشد.
مبلغ حاشیه می‌تواند یک شمشیر دولبه باشد، بدین شکل که سودها و ضررها هر دو با هم افزایش می‌یابند.

استفاده از معاملات آتی

بازارهای آتی معمولاً از اهرم بالایی استفاده می‌کنند. اهرم بدین معنی است که معامله‌گر در هنگام ورود به معامله نیازی به قرار دادن %100 مبلغ قرارداد نیست. درعوض، کارگزار به یک مقدار حاشیه‌ی اولیه نیاز دارد، که شامل کسری از ارزش کل قرارداد است.

نکته‌ی مهم: مبلغ مورد نیاز کارگزار برای یک حساب حاشیه‌ای می‌تواند بسته به بزرگی قرارداد آتی، معتبر بودن سرمایه‌گذار و شرایط و ضوابط کارگزار، متفاوت باشد.

بورسی که قرارداد آتی در آن معامله می‌شود، تعیین می‌کند که آیا قرارداد نیاز  به تحویل فیزیکی دارد یا می‌توان آن را به صورت نقدی تسویه کرد. یک شرکت ممکن است برای قفل کردن قیمت کالایی که برای تولید نیاز دارد، یک قرار داد تحویل فیزیکی را منعقد کند. بااین‌حال، بسیاری از قراردادهای آتی شامل معامله‌گرانی می‌شود که در معامله احتکار می‌کنند. این قراردادها بسته یا خالص می‌شوند (با توجه به مابه‌تفاوت قیمت اول معامله و پایان معامله) و دارای تسویه نقدی هستند.

معاملات آتی برای احتکار

یک قرارداد آتی به معامله‌گر اجازه می‌دهد تا درمورد جهت قیمت یک کالا احتکار کند. اگر معامله‌گری یک قرارداد آتی را خریداری کند و قیمت کالا افزایش یابد و در زمان انقضا بالاتر از قیمت قرارداد اصلی معامله شود، درنتیجه او به سود خواهد رسید. قبل از انقضا، قرارداد آتی (موقعیت خرید) به قیمت فعلی فروخته می‌شود و موقعیت خرید بسته می‌شود.
تفاوت بین قیمت‌ها به صورت نقدی در حساب کارگزاری سرمایه‌گذار تسویه می‌شود و هیچ محصول فیزیکی بین افراد تبادل نمی‌شود. بااین‌حال، اگر قیمت کالا کمتر از قیمت خریدی باشد که در قرارداد آتی مشخص شده است، معامله‌گر نیز ضرر خواهد کرد.
سفته‌بازان همچنین می‌توانند درصورت پیش‌بینی کاهش قیمت دارایی پایه، یک موقعیت محتکرانه‌ی کوتاه باز کنند. درصورت کاهش قیمت، معامله‌گر برای بستن قرارداد یک موقعیت جبرانی اتخاذ می‌کند. مجدداً، مابه‌التفاوت خالص در انقضای تاریخ قرارداد تسویه خواهد شد. اگر قیمت دارایی پایه کمتر از قیمت قرارداد باشد، سرمایه‌گذار سود دریافت خواهد کرد و اگر قیمت فعلی بالاتر از قیمت قرارداد باشد، او ضرر خواهد کرد.
توجه به این نکته مهم است که معامله براساس حاشیه، اجازه‌ی باز کردن موقعیت‌هایی بسیار بزرگ‌تر از مبلغی که در حساب کارگزاری نگهداری شده است ارائه می‌کند. درنتیجه، سرمایه‌گذاری حاشیه‌ای می‌تواند سود را تقویت کند، اما همچنین می‌تواند زیان را نیز افزایش دهد.
معامله‌گری را تصور کنید که دارنده‌ی یک موجودی حساب کارگزاری 5،000 دلاری است و یک موقعیت 50،000 دلاری برروی نفت خام باز کرده است. اگر قیمت نفت برخلاف این معامله حرکت کند، این می‌تواند به معنای زیان‌هایی بسیار بیشتر از 5،000 دلار مبلغ حاشیه‌ای اولیه‌ی حساب باشد. در این حالت، کارگزار یک فراخوانی حاشیه‌ای انجام می‌دهد و از معامله‌گر می‌خواهد تا برای پوشش زیان‌های بازار وجوه اضافی سپرده‌گذاری کند.

معاملات آتی برای پوشش ریسک

می‌توان از معاملات آتی برای محافظت از حرکت قیمت دارایی پایه استفاده کرد. در اینجا، هدف به‌جای احتکار، جلوگیری از زیان ناشی از تغییرات بالقوه‌ی نامطلوب در قیمت است. بسیاری از شرکت‌هایی که اقدام به پوشش ریسک می‌کنند، درحال استفاده از دارایی اصلی هستند یا در بسیاری از موارد آن دارایی را تولید می‌کنند.
به‌عنوان مثال، کشاورزان ذرت می‌توانند از قراردادهای آتی برای قفل کردن یک قیمت مشخص برای فروش محصول ذرت خود استفاده کنند. آن‌ها با انجام این کار ریسک خود را کاهش می‌دهند و تضمین می‌کنند که قیمت ثابتی را دریافت خواهند کرد. اگر قیمت ذرت کاهش یابد، کشاورز می‌تواند با اقدام به پوشش ریسک سودی را برای جبران ضررهای ناشی از فروش ذرت در بازار کسب کند. پوشش ریسک، با چنین سود و زیان‌هایی که یکدیگر را خنثی می‌کنند، به‌طور مؤثری یک قیمت بازار قابل قبول را برای کشاورز قفل می‌کند.

تنظیم قراردادهای آتی

بازارهای آتی را کمیسیون معاملات آتی کالا (CFTC) تنظیم می‌کند. این کمیسیون یک آژانس فدرال است که کنگره آن را در سال 1974 برای اطمینان یافتن از یکپارچگی قیمت‌گذاری بازار آتی، ازجمله جلوگیری از شیوه‌های تجاری سوءاستفاده گرانه، کلاه‌برداری و تنظیم شرکت‌های کارگزاری فعال در زمینه‌ی تجارت آتی، ایجاد کرده است.

نمونه‌ای از معاملات آتی

فرض کنید یک معامله‌گر، با این انتظار که قیمت تا پایان سال بیشتر خواهد شد، می‌خواهد با عقد یک قرارداد آتی در ماه مه، روی قیمت نفت خام احتکار کند. قرارداد آتی دسامبر نفت خام به قیمت 50 دلار معامله می‌شود و معامله‌گر قرارداد را خریداری می‌کند.
ازآنجایی‌که نفت با افزایش‌های 1،000 بشکه‌ای معامله می‌شود، سرمایه‌گذار اکنون موقعیتی با ارزش 50،000 دلار نفت خام (1،000 ضربدر 50 دلار = 50،000 دلار) دارد. بااین‌حال، معامله‌گر تنها ملزم به پرداخت کسری از آن مبلغ (یعنی حاشیه‌ی اولیه‌ای که آن را نزد کارگزار سپرده‌گذاری می‌کند) می‌باشد.
از ماه مه تا ماه دسامبر، قیمت نفت همراه با ارزش قرارداد آتی نوسان پیدا می‌کند. اگر قیمت نفت بیش از حد نوسان داشته باشد، ممکن است کارگزار از معامله‌گر بخواهد تا وجوه اضافی به حساب حاشیه‌ای واریز کند. به این مبلغ حاشیه‌ی نگهداری گفته می‌شود.
در ماه دسامبر، تاریخ پایان قرارداد (جمعه‌ی سوم ماه) درحال نزدیک شدن است. اکنون قیمت نفت خام به 65 دلار رسیده است. معامله‌گر قرارداد اصلی را برای خروج از موقعیت می‌فروشد. مابه‌تفاوت خالص به‌صورت نقدی تسویه می‌شود. او 15،000 دلار، منهای کارمزدها و کمیسیون‌هایی که به کارگزار بدهکار است دریافت می‌کند (65 دلار منهای 50 دلار برابر با 15 دلار، ضربدر 1000 معادل است با 15،000 دلار).
بااین‌حال، اگر قیمت نفت درعوض به 40 دلار کاهش می‌یافت، سرمایه‌گذار 10،000 دلار ضرر می‌کرد (50 دلار منهای 40 دلار برابر با یک ضرر 10 دلاری، ضربدر 1000 معادل است با یک ضرر 10،000 دلاری)

قراردادهای آتی چیست؟

قراردادهای آتی یک ابزار سرمایه‌گذاری هستند که به خریدار اجازه می‌دهند روی قیمت آتی یک کالا یا سایر اوراق بهادار شرط‌بندی کند. انواع مختلفی از قراردادهای آتی وجود دارد. این قراردادها ممکن است براساس دارایی‌های پایه، مانند نفت، شاخص‌های بورس، ارزها و محصولات کشاورزی، باشند.
برخلاف قراردادهای سلف که بین طرفین مربوطه به‌صورت سفارشی انجام می‌شوند، قراردادهای آتی برای مبادلات سازمان‌یافته، مانند مبادلات GME Group Inc. (CME)، استفاده می‌شوند. قراردادهای آتی در میان معامله‌گرانی که هدفشان کسب سود از نوسانات قیمت است و همچنین مشتریان تجاری که مایل به پوشش ریسک‌های خود هستند، محبوبیت دارد.

آیا معاملات آتی نوعی مشتق هستند؟

بله، قراردادهای آتی نوعی محصول مشتقه هستند. آن‌ها بدین دلیل مشتق محسوب می‌شوند که ارزش آن‌ها براساس ارزش یک دارایی پایه تعیین می‌شود، مانند نفت در قراردادهای آتی نفت خام. معاملات آتی، مانند بسیاری از اوراق مشتقه، یک ابزار مالی اهرمی هستند که پتانسیلی را برای دریافت مقدار زیادی از سود یا زیان ارائه می‌دهند. درنتیجه، آن‌ها به‌طور کلی به‌عنوان یک ابزار معاملاتی پیشرفته درنظر گرفته می‌شوند و معمولاً تنها سرمایه‌گذاران و مؤسسات باتجربه از آن‌ها برای معامله استفاده می‌کنند.

اگر یک معامله‌ی آتی را تا تاریخ انقضا نگه دارید، چه اتفاقی می‌افتد؟

اغلب، معامله‌گرانی که معاملات آتی را تا تاریخ انقضا نگاه می‌دارند، موقعیت خود را به‌صورت نقدی تسویه می‌کنند. به‌عبارت دیگر، معامله‌گر، بسته به افزایش یا کاهش دارایی پایه در طول دوره‌ی نگهداری سرمایه‌گذاری، صرفاً یک تسویه‌ی نقدی را پرداخت یا دریافت می‌کند.
اما در برخی از موارد، قراردادهای آتی نیاز به تحویل فیزیکی دارند. در این حالت، سرمایه‌گذاری که دارنده‌ی قرارداد است، پس از تاریخ انقضا دارایی پایه را تحویل می‌گیرد. آن‌ها همچنین مسئول این کالاها و پوشش هزینه‌های جابجایی مواد، ذخیره‌سازی فیزیکی و بیمه خواهند بود.