به مناسبت یک سالگی پلتفرم پرحاشیه ایکس: ایلان ماسک چه بر سر توییتر آورد؟

اقتصادآنلاین - آرش نصیری؛ یک سال پس از اینکه ایلان ماسک توییتر را خرید، به این دلیل که به گفته او انجام این کار «برای آینده تمدن مهم است»، تقریباً از هر نظر این شبکه اجتماعی را کوچکتر کرده است. طبق گزارش شرکت داده آپ‌توپیا، در ماه سپتامبر، در مقایسه با اکتبر گذشته، حدود ۱۳ درصد کاربران کمتری در هر روز در این شبکه ثبت نام کردند. این شرکت حدود ۱۵۰۰ کارمند دارد که نسبت به روزی که ماسک آن را خریداری کرد، ۷۵۰۰ نفر کمتر است. و پلتفرمی که زمانی محل تجمع آنلاین کلیدی برای متخصصان رسانه، فعالان سیاسی و علاقه‌مندان به اخبار بود، به‌سرعت ارتباط خود را به‌عنوان منبع پر جنب‌وجوش اطلاعات و بحث‌های روز از دست می‌دهد.

هدف اصلی طرح ماسک برای توییتر (که اکنون X نامیده می‌شود) این بود که از تبلیغات دور شود و به اشتراک‌های پولی برود. یک تحلیل جدید از محقق مستقل تراویس براون تخمین می‌زند که اکنون ۹۵۰۰۰۰ تا ۱.۲ میلیون نفر برای خدمات ماهانه ۸ دلاری X پرداخت می‌کنند. این بدان معناست که X کمتر از ۱٪ از کاربران را متقاعد کرد که ثبت نام کنند و به معنای درآمد کمتر از ۱۲۰ میلیون دلار در سال از خدمات اشتراک شرکت است، بدون احتساب هزینه‌های فروشگاه برنامه اپل و گوگل.

این نمی‌تواند جایگزینی برای درآمد تبلیغاتی ۴.۵ میلیارد دلاری باشد که توییتر در دوره قبل از ماسک به آن متکی بود. در همین حال، بسیاری از تبلیغ‌کنندگان برتر X، مانند Mondelez International، Coca-Cola، IBM و HBO، کمتر از قبل از اینکه ماسک مدیریت را به عهده بگیرند، هزینه می‌کنند، عمدتاً به دلیل سیاست‌هایی که او اجرا کرده و سرویس را پرهرج‌ومرج‌تر و غیرقابل پیش‌بینی‌تر کرده است. در مجموع، پنج تبلیغ‌کننده برتر X نسبت به قبل از خرید ماسک، ۶۷ درصد کمتر برای تبلیغات هزینه می‌کنند. برخی از آژانس‌های تبلیغاتی بزرگ گفته‌اند که اصلاً قصد ندارند برای X پول خرج کنند.

ماسک در بیانیه‌های عمومی گفته است که تصمیمات خودسرانه سرویس در مورد تعدیل محتوا را بهبود بخشیده است و طیف وسیعی از ویژگی‌های جدید را اضافه کرده است، از جمله اشتراک درآمد برای کاربران X که ترافیک قابل توجهی دارند، تعداد بازدید از توییت‌ها و امکان ارسال پیام‌های مستقیم به صورت یادداشت صوتی. او گفته است که این شرکت سابقاً غیرسودآور ممکن است در اوایل سال آینده جریان نقدی مثبت داشته باشد.

از آنجایی که X دیگر یک شرکت سهامی عام نیست، نمی‌توان دقیقاً گفت که سرپرستی ماسک چقدر برای آن هزینه داشته است. فیدلیتی که وقتی ماسک آن را به قیمت ۴۴ میلیارد دلار خرید، سهام خود را در شرکت حفظ کرد، در ماه مه اعلام کرد که ارزش سهامش تنها یک سوم سطحی است که در زمان بسته شدن قرارداد داشت. به نوبه خود، ماسک قبل از خرید شرکت پیشنهاد کرد که عملکرد او نباید تنها بر اساس وضعیت مالی مورد قضاوت قرار گیرد. او در کنفرانس TED در آوریل ۲۰۲۲ گفت: «این راهی برای کسب درآمد نیست. من اصلاً به اقتصاد اهمیت نمی‌دهم.» اما با توجه به اینکه او حدود ۱۳ میلیارد دلار بدهی بر توییتر تحمیل کرده است، و بر اساس برآوردهای بلومبرگ، آن را تنها به پرداخت بیش از ۱.۲ میلیارد دلار سود سالیانه وا می‌دارد، باید پرسید که آیا شرکت می‌تواند خود را در حالی که ماسک اهداف دیگر خود را دنبال می‌کند، حفظ کند.

زمانی که ماسک توییتر را خرید، گفت که قرار است مکانی برای آزادی بیان باشد. در عمل، این به معنای عقب انداختن بسیاری از سیاست‌های این شرکت در مورد اطلاعات نادرست و اخبار ساختگی است، و در واقع به ترول‌ها و افراط‌گرایان پاداش می‌دهد. در عین حال، او کسانی را که به نظر می‌رسد دشمنان ایدئولوژیک می‌داند، مجازات می‌کند، برای مثال، NPR را به عنوان بلندگوهای تبلیغاتی دولت‌های روسیه و چین متهم کرده است.

حرکاتی مانند این، تکیه کردن کاربران به سیگنال‌هایی را که مدت‌ها برای تعیین اعتبار اطلاعات در فیدهای خود استفاده می‌کردند، دشوارتر کرده است. در عین حال،  X قوانین تعدیل محتوا را کاهش داده است، و در را برای صدها پست با عکس‌ها و تصاویر گمراه‌کننده، مانند نامه‌های جعلی جو بایدن، یا فیلم‌های بازی ویدیویی که به‌عنوان فیلم‌های جنگی پخش می‌شوند، باز کرده است تا در طول جنگ اسرائیل و حماس دست به دست شوند.

ترکیب آشفته پست‌ها در این سرویس بخشی از برنامه بود. ماسک که مدت‌ها از سیاست‌های پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی درباره حذف محتوا انتقاد می‌کرد، سیاستی را بر اساس مفهوم «آزادی بیان، نه آزادی دسترسی» اتخاذ کرد، به این معنی که شرکت گاهی اوقات با محتوای گمراه‌کننده یا توهین‌آمیز کاری ندارد و در عین حال با بهینه‌سازی موتور پیشنهاد، تعداد افرادی که این پست‌ها را می‌بینند محدود می‌کند. به گفته محققان، بر اساس سیاست جدید، X  افزایش قابل توجهی در پست‌های نفرت‌انگیز، خشونت‌آمیز و گمراه‌کننده داشته است.

خود ماسک از X برای پخش جوک‌های جنسی در مورد زنان «خطرناک و خشن» استفاده کرده است. جورج سوروس سرمایه‌گذار معروف را با مگنیتو شخصیت فوق شرور داستان‌های کمیک مقایسه کرد. و به گسترش تئوری‌های توطئه پس از حوادث خشونت آمیز مانند حمله به همسر نانسی پلوسی نماینده مجلس و تیراندازی در مدرسه‌ای در نشویل کمک کرد.

هم سیاست‌ها و هم رفتار شخصی ماسک، رابطه X را با تبلیغ‌کنندگان پیچیده‌تر کرده است، آن‌ها می‌خواهند مطمئن باشند که تبلیغات آن‌ها هرگز در کنار مواردی مانند پست‌های طرفدار نازی قرار نمی‌گیرد. برندهای بزرگی مانند Merck & Co.، Hilton Worldwide و AT&T در چند ماه اول تصدی ماسک این پلتفرم را ترک کردند. روابط مهم با شرکت‌هایی مانند Eli Lilly & Co. و PepsiCo زمانی که حساب‌های جعلی در این پلتفرم ظاهر شدند که ادعا می‌کردند آن‌ها را نمایندگی می‌کنند، به شدت آسیب دید. در ماه می، X لیندا یاکارینو، یکی از مدیران سابق NBCUniversal را به عنوان مدیر اجرایی استخدام کرد، تا حدی برای کمک به رفع مشکل با تبلیغ‌کنندگان. ماسک در توییتی نوشت: در ماه سپتامبر، فروش تبلیغات همچنان بیش از ۵۰ درصد کاهش یافت.

پس از یک سال کاهش میلیاردها دلار ارزش شرکت، ماسک کارهای سنگینی برای انجام دادن دارد. او در مورد تبدیل X به یک «برنامه‌ای برای همه چیز» که می‌تواند از ویژگی‌هایی مانند خرید و پرداخت، پول در بیاورد صحبت می‌کند، اما این سرویس‌ها هنوز راه‌اندازی نشده اند. او در گذشته اشاره کرده بود که می‌خواهد X را در مقطعی عمومی کند، اما برای انجام این کار، او می‌خواهد ارزش شرکت را بیش از ۴۴ میلیارد دلاری که برای آن پرداخت کرده، برساند. اگر او بخواهد از چاله‌ای که شرکتش در آن افتاده بیرون بیاید، باید تبلیغ‌کنندگان و کاربران را متقاعد کند که هنوز چیزی باقی مانده است که ارزش پرداخت آن را دارد.