دلار ترجیحی، ارز بی اثر در سفره خانوار/ دولت چهاردهم هم سیاست غلط ارز رانتی را پی خواهد گرفت؟

به گزارش اقتصاد آنلاین، مرکز آمار ایران، تورم خوراکی‌های منتخب در خردادماه را اعلام کرد؛ براساس این آمار، بیشترین افزایش قیمت در خرداد ماه مربوط به گروه میوه و خشکبار بوده است؛ در این گروه، پرتقال با افزایش قیمت ۳۲.۵ درصدی بیشترین تورم خرداد ماه را به خود اختصاص داد. نکته جالب اما در این بین، بدون تاثیر بودن ارز ترجیحی در کاهش تورم خوراکی‌های منتخب بوده است؛ به طوریکه کالاهایی که خود یا نهاده‌های آنان ارز ترجیحی دریافت می‌کردند، از زمان آغاز تخصیص ارز ترجیحی تا خرداد ماه امسال به طور متوسط تورمی ۶۶ درصدی را تجربه کردند اما متوسط تورم کالاهایی که ارز ترجیحی دریافت نکرده‌اند، ۵۲.۳ درصد ثبت شده است.

در واقع با اینکه قرار بود ارز ترجیحی، به صورت مستقیم بر سفره‌های مردم اثرگذار باشد و اجازه ندهد تورم به خوراک خانوار نفوذ کند، اما در عمل موفقیتی در این خصوص نداشته و تنها اتلاف منابع متعلق به مردم را به دنبال داشته است.

بیشترین و کمترین افزایش قیمت برای کدام خوراکی‌ها بود؟

مرکز آمار تغییرات متوسط قیمت اقلام خوراکی منتخب برای گروه‌های مختلف کالاهای خوراکی در مناطق شهری طی خرداد ۱۴۰۳ را اعلام کرد. براین اساس، پرتقال با افزایش قیمت ۳۲.۵ درصدی، لیموترش با افزایش قیمت ۲۱.۳ درصدی و هویج فرنگی با افزایش قیمت ۱۹درصدی بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل به خود اختصاص دادند. از طرفی دیگر، کدو سبز، پیاز و ماهی قزل آلا با تورم به ترتیب منفی ۷، منفی ۶ و منفی یک درصدی کمترین تورم خوراکی‌ها نسبت به ماه قبل را از آن خود کردند.

در یک سال اخیر کدام خوراکی‌ها بیشترین افزایش قیمت را داشتند؟

در گزارش مرکز آمار همچنین بیشترین و کمترین افزایش قیمت سالانه مواد خوراکی مورد بررسی قرار گرفته است. براین اساس هلو با افزایش قیمت ۹۸ درصدی بیشترین میزان تورم سالانه را ثبت کرد. پس از آن گوشت گوسفندی با افزایش قیمت ۷۲ درصدی و شیرخشک با افزایش قیمت ۷۰درصدی در مقام دوم و سوم قرار گرفتند. در سمتی دیگر روغن نباتی جامد با افزایش قیمت منفی ۱۱ درصدی، روغن مایع با کاهش قیمت ۹ درصدی و برنج ایرانی درجه یک با کاهش قیمت ۴ درصدی کمترین میزان تورم سالانه را ثبت کردند.

ارز ترجیحی بی‌تاثیر در سفره مردم

علی رغم اینکه مدت زیادی است بسیاری از اقتصاددانان هشدار می‌دهند ارز باید تک نرخی شود و ارز ترجیحی تاثیری بر سفره مردم نخواهد داشت و تنها موجب افزایش رانت و اتلاف منابع کشور خواهد شد، اما گوش کسی بدهکار نیست. حال آمار تورم خوراکی‌های مرکز آمار نیز گواهی بر ادعای اقتصاددانان است.

بر اساس این آمار، از ابتدای تخصیص ارز تریجیحی در دی‌ ماه ۱۴۰۱، کالاهای دارای ارز ترجیحی به طور متوسط ۶۶ درصد و کالاهای فاقد ارز ترجیحی به طور متوسط ۵۲ درصد افزایش قیمت را تجربه کردند. این موضوع حاکی از آن است که حتی تورم خوراکی‌هایی که ارز ترجیحی دریافت نمی‌کردند، کمتر از کالاهایی است که مشمول این ارز بودند. عجیب‌ترین نکته اینجاست که با وجود تخصیص ارز ترجیح به نهاده‌های تولید گوشت قرمز نظیر ذرت و کنجاله سویا و همچنین واردات ۸۳۴ میلیون دلاری گوشت قرمز در سال ۱۴۰۲، باز گوشت گوساله و گوسفند با افزایش قیمت ۱۵۵ و ۲۱۹ درصدی، رکورددار بیشترین افزایش قیمت از زمان آغاز تخصیص ارز ترجیحی تا خرداد ماه امسال بوده‌اند.

حالا باید دید دولت تا چه زمانی قرار است بر سیاست اشتباه ارز ترجیحی اصرار ورزد و آیا آمار رسمی دولت را از ادامه تخصیص این ارز باز خواهد داشت یا خیر.