زلزله در آمریکا؛ جنبش حمایت از فلسطین و تکرار تجربه جنگ ویتنام

اقتصاد آنلاین، محمد بیات؛ خیزش «نسل زد» در حمایت از غزه تبدیل به بزرگ‌ترین چالش دولتمردان دموکرات در آستانه رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری در سال ۲۰۲۴ شده است. به گزارش «سی ان ان» از هجدهم آوریل تاکنون بیش از ۲۱۰۰ دانشجو در جریان اعترااضات سراسری حمایت از فلسطین در ۴۰ دانشگاه‌ (۲۵ ایالت آمریکا) توسط نیروهای امنیتی و پلیس دستگیر شدند. اکثر روسای دانشگاه‌های درگیر اعتصابات و اعتراضات ضدجنگ از دانشجوهای خود خواستند تا از شرکت در این تجمع‌ها خودداری کرده و انتقاد از اسرائیل را کنار بگذارند. نخست وزیر و نماینده اسرائیل در سازمان ملل فعالان ضد جنگ در دانشگاه‌های ایالات متحده را با دانشجویان طرفدار حزب نازی مقایسه یا آنها را سمپاد جنبش حماس در غرب می‌نمامند. صدای حامیان غزه به اندازه‌ای در آمریکا بلند بوده است که سبب خیزش سایر دانشگاه‌های مهم جهان در کشورهایی همچون استرالیا، کانادا، انگلیس و ... نیز شده است. تاریخ پژوهان و کارشناسان مسائل آمریکا معتقدند یکی از عوامل تضعیف جایگاه لیندون جانسون در سال ۱۹۶۳ سیاست‌های تهاجمی وی در قبال ویتنام و مخالفت نیروهای ترقی‌خواه در آمریکا بود. اکنون سوال کلیدی بسیاری از ناظران بیرونی آن است که آیا بحران فلسطین تبدیل به «ویتنام» دولت جو بایدن خواهد شد؟

تشدید تظاهرات ضداسرائیلی در دانشگاه‌های آمریکا

دانشگاه کلمبیا بدل به قلب اعتراضات سراسری فرآیند نسل کشی در غزه شده است. تنها در یک هفته اخیر ۴۴ دانشجو این دانشگاه توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند. در دانشگاه فلوریدا رئیس آن رسما با افزایش تدابیر امنیتی به بهانه تامین امنیت شرکت کنندگان در تجمع‌ها موافقت کرده و سفیر آمریکا در سازمان ملل متحد در واکنش به درخواست معترضان سخنرانی خود در دانشگاه ورمونت را لفو کرده است! کارول ال فولت رئیس دانشگاه کالیفرنیای جنوبی نیز با انتشار بیانیه‌ای ضمن حمایت آزادی بیان و تظاهرات مسالمت آمیز اما با استخدامی ادبیاتی تند حامیان فلسطین را به افزایش خشونت، اخلال در عملکرد عادی دانشگاه و آسیب زدن به اموال عمومی متهم کرد.

بایدن و چالش تاثیر اعتراضات ضدجنگ بر روی انتخابات آمریکا

به نظر می‌رسد با طولانی شدن اعتراضات جوانان در دانشگاه‌های آمریکا، نگرانی اصلی مقامات تصمیم‌گیر در واشنگتن و افراد ذی‌صلاح در این مراکز علمی، عدم پذیرش پیشنهاد اسرائیل از سوی حماس و آغاز لشگرکشی ارتش اسرائیل به منطقه رفح است. بسیاری از تحلیلگران معتقدند کشتار مردم غیرنظامی در این منطقه می‌تواند مقدمه‌ای برای انفجار در جامعه رای دهندگان حزب دموکرات باشد. شاید همین موضوع سبب شد تا بایدن سکوت خود در قبال تجمع دانشجویان آمریکایی و برخورد شدید نیروهای پلیس اظهار نظر کند. به گزارش الجزیره جو بایدن در خصوص اعتراضات سراسری در دانشگاه‌های آمریکا گفت که این کشور مخالفان را سرکوب نمی‌کند اما مقامات حکومت قانون را اجرا خواهند کرد.

با بلندتر شدن صدای حامیان پایان جنگ در غزه، جو بایدن در شرایط بسیار سختی برای جلب نظر نسل جوان در جریان انتخابات ریاست جمهوری قرار گرفته است. افرادی مانند جیمز کلایبرن نماینده دموکرات ایالت کارولینای جنوبی و برنی سندرز نسبت به تاثیر این اعتراضات و ایجاد شکاف میان بایدن و نسل جوان در جریان انتخابات پاییز ابراز نگرانی کردند. شورای روابط آمریکایی= اسلامی با اشاره به درگیری معترضان و نیروهای امنیتی در دانشگاه‌های نیویورک و استونی بروک، بازداشت دانشجویان حامی فلسطین را محکوم کرد. پیش از این شکل گیری هسته اولیه جنبش «عدم تعهد» در میان رای دهندگان عرب آمریکایی در انتخابات مقدماتی ایالت میشگیان سبب ایجاد موج جدید در میان حامیان سنتی دموکرات‌ها برای تحریم انتخابات یا رای به نامزد سوم (مانند کندی) شده است.

شاید به همین دلیل تیم سیاست خارجی آمریکا با سفر به خاورمیانه ماموریت اعلام آتش‌بس در غزه، ترسیم نقشه راه برای پایان جنگ، از سرگیری پرونده عادی سازی روابط میان ریاض- تل‌آویو، تعیین و تکلیف در خصوص آینده اداره غزه و در نهایت تکمیل اسکله موقت برای ارسال کمک‌های بشردوستانه به فلسطینی‌ها را در دستور کار خود قرار دادند. خاموش شدن آتش جنگ در سرزمین‌های اشغالی این سیگنال برای را برای گروه‌های ضدجنگ، مسلمانان و عرب آمریکایی‌ها ارسال خواهد کرد که بایدن برخلاف جمهوری خواهان که تمام تخم مرغ‌های این کشور را در سبد اسرائیل قرار نخواهد داد و برای منافع فلسطینی‌ها نیز ارزش قائل است. نکته قابل ذکر آن است که اگر بلینکن، سالیوان، برنز و مک کورگ نتوانند این ماموریت را با موفقیت به پایان برسانند، بایدن باید آماده ریزش هر چند محدود آرا به نفع دونالد ترامپ باشد.

سرنوشت مبهم مذاکرات آتش‌بس و آمادگی ارتش اسرائیل برای ورود به رفح

یکی از کلیشه‌های رایج در خصوص رای دهندگان آمریکایی عدم اولویت داشتن مسائل مربوط به سیاست خارجی در نحوه تصمیم گیری آنها در انتخابات ریاست جمهوری است. به عبارت دیگر آنچه برای رای دهندگان این کشور اهمیت دارد بیشتر مسائل اقتصادی همچون میزان تورم، بیکاری یا موضوعات اجتماعی مانند حقوق سیاه پوستان و زنان می‌باشد تا سیاست‌های واشنگتن در قبال بحران اوکراین یا جنگ غزه! با این حال به دلیل وجود اقلیت‌های مذهبی- قومی متنوع در آمریکا؛ به ویژه مسلمانان، عرب‌ها و سیاه‌پوستان، مسئله فلسطین تبدبل به یک تابو حقوق بشری در میان گروه‌های نام برده شده و مطالبات آنها در اظهارات نیروهای ترقی‌خواه حزب دموکرات مانند برنی سندرز و ایلهان عمر بازتاب یافته است. گروه‌های نام برده با مقایسه تبعیض حاکم علیه فلسطینی‌ها در سرزمین‌های اشغالی و سیاه پوستان در آمریکا سعی دارند تا به نوعی صدای خود را علیه آپارتاید راست گرایان در غرب بلند کنند. حال باید منتظر ماند و دید که آیا دولتمردان کاخ سفید می‌توانند سیاست‌های تهاجمی نتانیاهو در قبال غزه را مهار کنند یا آنکه باید آماده تشدید اعتراضات ضداسرائیلی در سراسر آمریکا و تاثیر آن بر جریان رقابت‌های انتخاباتی باشند.