بررسی دلایل اعتراض خریداران پژو پارس / سفره رانت خودرویی جمع می شود؟

اقتصاد آنلاین ـ سمانه برمخ‌شاد؛ بیش از یک سال است که وزارت صمت پس از توقف طرح فروش خودرو از طریق قرعه کشی با هدف ساماندهی بازار خودرو و ایجاد شفافیت خودروسازان و واردکنندگان خودرو را ملزم کرد تا از سامانه یکپارچه برای فروش خودرو استفاده کنند.

اسفند ماه سال ۱۴۰۱ بود که متقاضیان با بلوکه کردن ۱۰۰ میلیون تومان اقدام به ثبت نام برای تحویل خودروهای تولید داخل کردند.

در آن زمان وزارت صمت خودروسازان را ملزم کرد که تعهد بیش از ظرفیت تولید یک سال خود بدهند و هیچ تقاضایی را بدون پاسخ نگذارند. این الزام تا جایی پیش رفت که حدود ۸۰۰ هزار نفر برای محصولات ایران خودرو ثبت نام کردند که بیش از ۲۰۰ هزار نفر متقاضی محصول پژو پارس بودند که قیمت کارخانه آن اختلاف قابل توجهی با بازار آزاد داشت. این در حالی است که کل تولید سال گذشته ایران خودرو ۵۶۶ هزار دستگاه بوده است.

حال در شرایطی که همه ظرفیت فروش خودروسازان و واردکنندگان به این سامانه اختصاص یافته، پژو پارس برای ایران خودرو و مشتریان حاشیه ساز شده است. پیش تر نیز چنین مشکلی برای خریداران محصولات گروه بهمن ایجاد شد به گونه ای که به دلیل فروش بیش از ظرفیت با مشکل تحویل فیدلیتی پرایم و دیگنیتی پرایم روبه رو شد و طرح تبدیل اختیاری این دو خودرو به ریسپکت پرایم را اعلام کرد.

ماجرای پژو پارس چیست؟

بیش از ۲۰۰ هزار نفر برای دریافت پژو پارس با قیمت حدود ۲۵۰ میلیون تومان ثبت نام کرده بودند که از این تعداد بیش از ۱۰۰ هزار نفر از زمان ثبت نام تا پایان سال گذشته از ایران خودرو پژو پارس تحویل گرفتند.

در این بین رییس سازمان استاندارد اسفند ماه سال گذشته در گفت و گویی تلویزیونی اعلام کرد که ایران خودرو مجوز تولید پژو پارس را ندارد چرا که این محصول فاقد استانداردهای ۸۵ گانه است. این خبر در شرایطی اعلام شد که ایران خودرو هنوز تعداد قابل توجهی تعهد پژو پارس داشت بنابراین روند جایگزینی پژو پارس با سمند سورن در ایران خودرو کلید خورد.

اما با اعتراض مشتریان و مذاکرات صورت گرفته ایران خودرو تا پایان فصل بهار برای تولید پژو پارس از سازمان استاندارد مهلت گرفت. آنچه در این میان موجب اعتراض مشتریان شده افزایش قیمت نسبت به زمان ثبت نام است و این در حالی است که قیمت جدید کارخانه پژو پارس همچنان اختلاف حدود ۳۰۰ میلیونی با قیمت بازار دارد، طبق اعلام ایران خودرو این مشتریان هنوز یک ریال هم به ایران خودرو پرداخت نکردند و آنچه موجب نارضایتی‌شان شده سود کمتر از خرید این خودرو است.

این در حالی است که صنعت خودرو ایران همانند بسیاری از صنایع دیگر درگیر قیمت گذاری دستوری و دخالت دولت است و به همین دلیل همواره با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می کند. و حتی گفته می شود ایران خودرو از محل تولید پژو پارس با قیمت های جدید نیز ۸ تا ۱۰ همت زیان شناسایی خواهد کرد که از جیب سهامداران و مردم پرداخت خواهد شد.

در چنین شرایطی به نظر می رسد بهترین راه برای نجات صنعت خودرو خودداری دولت از دخالت در امور خودروسازان است به گونه ای که بتوانند قیمت ها را واقعی کرده و خودروهایی متناسب با استاندارهای روز دنیا عرضه کنند. عرضه پژو پارس که بیش از ۲۰ سال از زمان تولید آن می گذرد در شرایطی که فاقد استانداردهای لازم است چه توجیهی دارد؟ نگاهی به روند رشد خودروسازان دنیا به ویژه چینی‌ها که سال های نه چندان دور با محصولی مانند ام وی ام ۱۱۰ وارد ایران شدند شاید بتواند آموزنده باشد. در شرایطی که خودروسازان ما درگیر تولید پژوپارس سمند و محصولات قدیمی دیگر هستند و با مشکل عدم سوددهی دست و پنجه نرم می کنند چینی‌ها به جدید ترین تکنولوژی های روز در حوزه تولید خودرو دست پیدا کردند. در واقع دخالت دولت در امور خودروسازان موجب شده تا همه به دنبال سهم از سفره رانتی باشند که توسط سیاستگذاران پهن شده است.

در چنین شرایطی وزیر صمت مسوول تصمیم گیری درباره افزایش قیمت پژو پارس را شورای رقابت دانسته است، و شاید بتوان این واکنش وزیر را گامی در جهت واقعی شدن قیمت ها و پرهیز دولت از دخالت در امور خودروسازان دانست.