ساداتیان: امیدی به احیای برجام وجود ندارد

اقتصادآنلاین _ پرستو بهرامی راد؛ خبرگزاری رویترز نوشته که در گزارش جدید آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره برنامه هسته‌ای ایران سطح اورانیوم نزدیک به سطح بمب در ایران کاهش داشته است. این موضوع در حالی است که مذاکرات برجامی با شروع جنگ غزه متوقف شده است.

برای بررسی شرایط پرونده برجام و مسائل هسته‎ای ایران با جلال ساداتیان، کارشناس مسائل خاورمیانه و سفیر اسبق ایران در بریتانیا به گفتگو پرداخته‌ایم.

جلال ساداتیان گفت: براساس روندی که تاکنون طی شده یعنی مسائل منطقه‌ای و مسائل مربوط به خود برجام و نظراتی که اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها داشتند، به نظر می‌رسد ادامه برجام با بن بست مواجه شده و پیگیری نمی‌شود. آقای اسلامی گفته بود که به وین سفر می‌کند و با آژانس گفتگوهایی را از سر می‎گیرد. به نظر می‎آید که بن بستی در این قضیه حاصل شده و باید دید که آیا آقایان می‎توانند این بن بست را باز بکنند و راه مذاکرات برجامی بار دیگر باز شود که البته به اعتقاد من بعید است. حداقل در مقطع فعلی که آقای بایدن به شدت روی انتخابات کار می‌کند و دنبال این هست که موقعیت خودش را تثبیت بکند، قطعاً از ترس جمهوری‌خواهان تن به توافقی که به سود ایران هم باشد، نمی‌دهد. او خیلی راضی به این امر نیست و می‌خواهد مسئله هسته‌ای ایران در حالت خوف و رجاء باقی بماند.

وی در ادامه بیان کرد: از طرف دیگر مطرح می‌شود که اگر ترامپ بیاید شرایط سخت‌تری برای ایران ایجاد می‌شود. از سوی دیگر ممکن است اروپایی ها به سمت فعال کردن مکانیزم ماشه بروند. در هر دوی این موارد اوضاع برای ایران سخت‌تر و مشکل‌تر خواهد شد. در این شرایط به نظر می‌آید آقای اسلامی تلاش می‌کند که حداقل آژانس موضع شدیدتر علیه ایران نگیرد و گفتگوهایی را با دبیرکل آژانس انجام دهد. حتی صحبت این بود که بعضی از بازرسی‌ها از سر گرفته شود که آژانس هم همین را مطرح کرده و گفته که باید مطابق پروتکل دسترسی بازرس‌های آژانس به همه جاهایی که مورد نظر است فراهم شود. ایران بعضی از این موارد را انجام داده است.

ساداتیان در خصوص غنی‌سازی ایران مطرح کرد: آنها می‌گویند ایران غنی‌سازی را به حداکثر ممکن رسانده است ولی برخی اعلام می‌کنند که ایران دنبال ساخت بمب نیست و این کارهایی هم که ایران کرده بیشتر برای امتیاز گیری پای میز مذاکره است. برای اینکه به فرض ایران چند بمب هم بسازد در مقابل 300 بمبی که اسرائیل دارد، نمی‌تواند پاسخگوی چیزی باشد. در نتیجه ایران اصولاً اعتقادی به ساخت بمب ندارد و از ابتدا اعلام کرده من دنبال بمب نیستم. برخی با طرح این مسائل سعی دارند تبلیغات منفی بکنند و شرایط را پیچیده‌تر کنند.  در نتیجه شرایط بیشتر به سمت این رفته که امیدی به احیای برجام وجود ندارد. مسئله پیچیده شده و تهدیدات جدی نسبت به ایران و مسائل ایران وجود دارد.

این دیپلمات سابق در خصوص نقش اسراییل در میان تنش تهران و واشنگتن گفت: در این مطلب هیچ تردیدی وجود ندارد که اسراییل به دنبال شرایطی است که آمریکا را وارد جنگ با ایران بکند. برای اینکه نجات نتانیاهو و تیم جنگی او در همین امر است. چون اسراییل می‌فهمد که حریف ایران نیست ولی اگر آمریکا را وارد کند، کل ناتو پشت سر آمریکا می‎آید و لطمات جدی به ایران وارد می‌شود. با این تحلیل به شکل های مختلفی سعی بر تحریک دو طرف دارند. تحریک می کنند. حتی اسراییل با حزب الله در گیر شده و دنبال این است که حزب الله را درگیر کنند. همچنین از طریق ترورهایی که انجام می‌دهند سعی دارند ایران را وادار به یک عکس العمل بکنند و آمریکا را وارد یک درگیری بکنند. ایران هم در برخی مواقع از کنار مسئله گذشته است. آمریکایی‌ها هم اعلام کردند ما قصد درگیری با ایران را نداریم ولی این روند تا جایی است که طرفین تمام مراقبت‌های لازم را به کار گیرند.

در نهایت ساداتیان در خصوص پرونده برجام مطرح کرد: اینکه موضوع پیچیده است یعنی تندروها از داخل و خارج قصدشان بر این است که این درگیری حتماً اجرا شود. ایران هم از این طرف تلاش می‌کند که این کار صورت نگیرد ولی تا جایی می‌تواند مراقبت های لازم را انجام دهد. در اتاق‌های مختلف بحث و گفتگو هم با قاطعیت می‌گویند کسی نمی‌تواند بگوید برجام احیا می‎شود یا خیر؛ ولی روند نشان می‌دهد امیدی به احیای برجام نیست.