ساداتیان: هر چه سریع‌ تر برجام احیا شود / نتانیاهو و جمهوری‎ خواهان شرایط را برای ایران سخت تر می کنند

اقتصادآنلاین _ پرستو بهرامی راد؛ پنجمین انتخابات اسرائیل با بازگشت بنیامین نتانیاهو همراه بود. باید با بازگشت نتانیاهو در سیاست خارجی اسرائیل منتظر اتفاقات جدیدی باشیم. البته دولت بایدن نگاه مثبتی به نتانیاهو ندارد، اگرچه سطح تنش به اندازه دولت اوباما نیست. با این حال این اتفاق همزمان با انتخابات ۲۰۲۲ میان دوره‌ای کنگره و سنا آمریکا رقم خورده است. انتخاباتی که با پیروزی جمهوری خواهان در کنگره تا حال حاضر همراه بوده است. 

بدون شک این دو انتخابات بر پرونده احیای برجام تاثیر مستقیمی خواهد داشت. برای بررسی این موضوع اقتصادآنلاین با جلال ساداتیان، سفیر سابق ایران در بریتانیا به گفتگو پرداخته است. 

ساداتیان در خصوص بازگشت نتانیاهو به قدرت در اسرائیل گفت: بازگشت آقای نتانیاهو بعد از مشکلات داخلی اسرائیل و دو نخست وزیری که خیلی کوتاه بر مسند قدرت بودند و نتوانستند مشکلاتشان را حل کنند، نشانه خوبی نیست. او قوی‌تر از گذشته بازگشته و توانسته احزاب سیاسی راست افراطی را با یکدیگر هماهنگ کند و پیروز شود. 

وی در ادامه توضیح داد: با توجه به حالت تهاجمی و هژمونی که نتانیاهو نسبت به جمهوری اسلامی ایران دارد، بدون شک ایران را خطری برای خود تلقی می‎کند. او با شعار خطر ساخت سلاح هسته‌ای در ایران از گذشته و هچنین اسنادی که به دست آورده، همواره احزاب داخلی اسرائیل و حتی لابی‎های صهیونیستی داخل آمریکا را تحریک کرده و می‎کند. او در انتخابات ۲۰۲۲ آمریکا نیز بسیار تلاش کرده است که جمهوری‌خواهان به قدرت برسند. 

ساداتیان تصریح کرد: با بازگشت نتانیاهو و حضور جمهوری خواهان در کنگره شرایط برای پرونده ایران پیچیده‌تر شده است. اگر خانم نانسی پلوسی در مجلس نمایندگان از ریاست کنار برود، آقای بایدن یک حامی سر سخت و قوی را از دست خواهد داد. خانم پلوسی از قدرت زیادی برخوردار است. نحوه ورود او به تایوان با توجه به اخطاری که چینی‌ها داده بودند، به خوبی نشان از قدرت او دارد. اگر آقای بایدن قدرت چنین فردی را از دست دهد، قاعدتاً در دو سال آخر ریاست جمهوری خود در اجرای سیاست‌هایش دچار مشکل خواهد شد.

این دیپلمات سابق از احتمال بازگشت دونالد ترامپ به قدرت گفت و در ادامه بیان کرد: از سوی دیگر با توجه به اینکه نگذاشتند پرونده آقای ترامپ به رای دادگاه برسد، به احتمال زیاد او بار دیگر کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ آمریکا شود. او نیز از روز اول دشمنی خود را با برجام و جمهوری اسلامی ایران مشخص کرده بود. این بار نیز تردید نکنید اگر بازگردد برخوردهای شدیدتری خواهد داشت.

ساداتیان در ادامه مطرح کرد: اروپایی‌ها تا امروز تلاش بسیاری کردند که برجام به سرانجام برسد و آقای بورل نیز بسیار سعی کرد که پرونده ایران حداقل برای دو سال باقی مانده دولت بایدن به یک سامانی بینجامد. اما حتی اروپا نیز تا امروز نتوانسته برجام را احیا کند. حتی ممکن است در دوره بایدن هم اروپایی‌ها به آمریکایی‌ها کمک کنند که مکانیزم ماشه را فعال کنند. البته به پایان مکانیزم ماشه نیز فقط یک سال مانده است. البته با همه این احوال بعید به نظر می‎رسد که در این یک سال اسنپ بک را فعال کنند. 

سفیر سابق ایران در بریتانیا بیان کرد: ممکن است در داخل کشور عد‌ه‌ای بگویند که غربی‌ها و آمریکا تا امروز کاری نتوانستند بکنند و ما تحریم را دور زدیم، با شرایط جدید هم اتفاقی نمی‌افتد. اما باید توجه داشت که تحریم‌های دوره ترامپ ظالمانه و غیرقانونی توسط شخص او بود و بعد با فشار، شرکت‌ها و دولت‌‌ها را مجبور به رعایت این تحریم‌ها کرد. آنها نیز به خاطر منافع خودشان ناچار به رعایت و تبعیت از ترامپ شدند. اما وقتی اسنپ بک برگردد، همه کشورها از کوچک تا بزرگ موظف به رعایت تحریم‌ها هستند و در چنین شرایطی دور زدن تحریم برای جمهوری اسلامی ایران نیز بسیار مشکل‌تر می‎شوند. از سوی دیگر نتانیاهو طرح ابراهیم را با قدرت بیشتری دنبال خواهد کرد و شرایط را برای ایران سخت‌تر می‎کند.

وی در ادامه به بیانیه ۳۵ دیپلمات سابق اشاره کرد و توضیح داد: این بیانیه بیان می‎کند که تا دیر نشده است، از فعال شدن اسنپ بک جلوگیری شود و از شرایط امروز به درستی استفاده شود. حتی اگر فقط دو سال تا بازگشت ترامپ برای استفاده از برجام وقت داریم، این پرونده را احیا کنیم. اگر هم ترامپ خارج شود باز او است که خارج شده و مکانیزم ماشه فعال نمی‎شود. در نتیجه در این بیانیه خواستار سرعت بخشیدن مذاکرات برای احیای برجام بودیم. موضوع دوم بیانیه این بود که ما نباید خود را طرف جنگ اوکراین معرفی کنیم.  

در خصوص پرونده احیای برجام و مذاکرات ایران با آژانس هم ساداتیان گفت: یکی از مشکلاتی که مانع توافق شد، این بود که ایران می‌خواهد پرونده آژانس کاملاً بسته شود. در یک سال اخیر مصوبه مجلس شورای اسلامی باعث شد هیچ اطلاعات پادمانی به آژانس داده نشود. راه حل برای این شرایط اینگونه مطرح شد که دوربین‎ها ضبط کنند، ولی در اختیار آژانس قرار نگیرد. اما در ادامه  مطرح شد که بعضی دوربین‌ها را هم خاموش کنیم. 

وی در ادامه تصریح کرد: در این بین آژانس اعلام کرد که به چند مکان در ایران مشکوک است که در آنها فعالیت هسته‌ای انجام شده است. در حالی که ایران اعلام کرد که این مکان‎ها نظامی هستند. حتی آقای گروسی به ایران آمد و از یک سایت بازدید کرد، اما اجازه بازدید از بقیه سایت‎ها داده نشد. برهمین اساس این موضوعات به استخوان لای زخم تبدیل شده است. این روزها هم هیئتی از ایران برای حل مسئله به وین رفته‌اند. 

ساداتیان با اشاره به این موضوع که اصل اختلافات در پرونده برجام هنوز برای همه مشخص نیست، گفت: هنوز دقیق نمی‌دانیم اختلافات کجا است. یک بخش مسئله پادمانی است. گفته شد که بخش دیگر مربوط به سانتریفیوژهای پیشرفته‌ای است که طرف‌های مقابل می‌گویند باید سانتریفیوژهای پیشرفته به خارج از ایران انتقال پیدا کنند، اما ایران می‌گوید که ما آنها را به انباری در داخل کشور انتقال می‌دهیم و پلمپ می‌کنیم. بخش دیگر موضوع مربوط به میزان اورانیوم غنی‌سازی شده است که مازاد آن باید به کجا انتقال پیدا کند. موضوعات مختلفی مطرح بود که مشکل ایجاد کرده بود، ولی ما نمی‌دانیم دقیقاً چه مواردی حل شده یا نشده است. 

این دیپلمات در آخر بیان کرد: اگر همه موارد حل شده و فقط مسئله پادمانی مانده است، باید ابراز خوش‌بینی کرد. ولی وقتی اکثریت کنگره را دموکرات‎ها از دست دادند، بدون شک این موضوع می‎تواند محل اختلافات بیشتری شود؛ با توجه به اینکه نتانیاهو هم اجازه نمی‎دهد که توافقی شکل گیرد.