فقیرترین کشورها جهان در سال ۲۰۲۳

اقتصادآنلاین-محمدرضا جعفری؛ گلوبال فایننس نوشت: فقیرترین کشورهای جهان از جنگ های داخلی، درگیری های قومی و فرقه ای رنج می برند. کووید-۱۹، تورم فزاینده و جنگ در اوکراین وضعیت بد آنها را بدتر کرد. جهان دارای ثروت و منابع کافی برای اطمینان از برخورداری کل نژاد بشر از استاندارد زندگی مناسب است. با این حال مردم کشورهایی مانند بوروندی، سودان جنوبی و جمهوری آفریقای مرکزی همچنان در فقر ناامیدانه زندگی می کنند. برای سایر مدعیان احتمالی عنوان نامطلوب فقیرترین کشور جهان -افغانستان، سوریه و یمن- سال‌ها درگیری ادامه دار به دلیل فقدان ارقام اقتصادی قابل اعتماد، حتی ارزیابی را غیرممکن می‌کند.

۱۰- لیبریا

قدیمی ترین جمهوری آفریقا سالهاست که در میان فقیرترین کشورهای جهان قرار گرفته است. زمانی که جورج وه‌آ، ستاره سابق فوتبال در سال ۲۰۱۸ رئیس جمهور شد، انتظارات از او بالا بود. در عوض، اولین سال های ریاست او با تورم بالا، بیکاری و رشد اقتصادی منفی همراه شد. در سال ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیری کرونا، تولید ناخالص داخلی این کشور کاهش پیدا کرد ولی در سال گذشته اوضاع بهبود پیدا کرد و اینطور که پیداست، جرج وه‌آ برای انتخابات مجدد در اکتبر امسال آماده میکند.

۹- چاد

چاد دهمین ذخایر بزرگ نفت آفریقا را دارد اما فقر همچنان در این کشور گسترده است، تا جایی که عنوان نهمین کشور فقیر جهان را یدک میکشد. بیشتر درآمدهای بادآورده حاصل از کشف نفت این کشور در سال ۲۰۰۳ توسط حاکم مستبد کشور، ادریس دبی، برای مبارزه با شورشیان و سرکوب مخالفان صرف شد. در سال ۲۰۲۱ زمانی که دبی کشته شد، یک شورای نظامی به ریاست پسرش، مهامت ادریس، کنترل کشور را به دست گرفت. قانون اساسی اندکی پس از آن به حالت تعلیق درآمد و دولت و پارلمان هر دو منحل شدند. ادریس تا به امروز رئیس دولت «موقت» است.

۸- مالاوی

یکی از کوچکترین کشورهای آفریقایی است. اقتصاد مالاوی که عمدتاً به محصولات دیم وابسته است، در برابر شوک های مربوط به آب و هوا آسیب پذیر است. ناامنی غذایی در مناطق روستایی بسیار زیاد است. مالاوی از زمان استقلال خود از بریتانیا در سال ۱۹۶۴، از دولت‌های با ثباتی برخوردار بوده است. اما در سال ۲۰۲۰، دادگاه قانون اساسی این کشور پیروزی پیتر موتاریکا، رئیس‌جمهور سابق را برای انتخاب مجدد باطل کرد. لازاروس چاکورا، الهی‌دان و سیاستمدار به جای او سوگند یاد کرد و امروز تغییرات ساختاری به کندی انجام می‌شود. رشد سالانه تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۲۲ به ۰.۸ درصد کاهش یافت. در این میان، تورم سال به سال به ۲۴ واحد افزایش یافت

۷- نیجر

نیجر با ۸۰ درصد قلمرو محصور در خشکی خود توسط بیابان پوشانده شده و جمعیتی که به سرعت در حال رشد وابسته به کشاورزی است، در معرض خطر بیابان زایی قرار دارد. در این کشور ناامنی غذایی و همچنین میزان بیماری و مرگ و میر بالاست. درگیری های مکرر ارتش با بوکوحرام وابسته به داعش، هزاران نفر را آواره کرده است. در سال ۲۰۲۱، نیجر در اولین انتقال دموکراتیک قدرت، رئیس جمهور جدیدی پیدا کرد. این کشور که اکنون به عنوان نقطه روشنی در این قاره در نظر گرفته می شود، شاهد رشد ۱۱ درصدی اقتصاد خود در سال گذشته بود و هفتمین کشور فقیر جهان شد.

۶- موزامبیک

این مستعمره سابق پرتغال، غنی از منابع و موقعیت استراتژیک است. اغلب میانگین نرخ رشد تولید ناخالص داخلی بیش از ۷ درصد را در دهه گذشته ثبت کرده، با این حال همچنان در میان ده کشور فقیر جهان فرو رفته است. حملات گروه‌های شورشی اسلامی از سال ۲۰۱۷ تاکنون بخش‌های غنی از گاز شمالی این کشور را درگیر کرده است. با این حال، طبق گفته صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، چشم‌انداز اقتصادی میان‌مدت موزامبیک مثبت است و انتظار می‌رود رشد به ۵ درصد در سال جاری و ۸ درصد در سال آینده افزایش یابد.

۵- جمهوری دموکراتیک کنگو

جمهوری دموکراتیک کنگو از زمان استقلال از بلژیک در سال ۱۹۶۰، چندین دهه از دیکتاتوری، بی‌ثباتی سیاسی و خشونت‌های مداوم رنج برده است. تقریباً سه چهارم از جمعیت ۹۷ میلیونی این کشور با کمتر از دو دلار در روز از بین می‌روند. با این حال، بانک جهانی می‌گوید جمهوری دموکراتیک کنگو منابع و پتانسیل لازم برای تبدیل شدن به یکی از ثروتمندترین کشورهای آفریقا و محرک رشد برای کل قاره را دارد. کنگو در حال حاضر بزرگترین تولید کننده کبالت در جهان و منبع اصلی مس در آفریقا است که مواد ضروری در تولید وسایل نقلیه الکتریکی به حساب می آیند.

۴- سومالی

به نظر می رسد مصیبت دست از سر سومالی برنمیدارد. سال ۲۰۲۰ ویروس کرونا، سیل و هجوم بی سابقه ملخ ها را به همراه داشت. سپس محاصره صادرات گندم اوکراین توسط روسیه به پر شدن مراکز بهداشتی سومالی با کودکانی که به شدت دچار سوءتغذیه بودند، منجر شد. شورشیان اسلامگرا همزمان با بدترین خشکسالی در چهار دهه اخیر، در تلاش برای سرنگونی دولت مرکزی هستند. با هشدار آژانس های بشردوستانه مبنی بر اینکه حدود نیمی از جمعیت به شدت به کمک نیاز دارند، این کشور ۱۷ میلیونی در شاخ آفریقا، دوباره یکی ازفقیرترین کشورهای جهان شده است.

۳- جمهوری آفریقای مرکزی

جمهوری آفریقای مرکزی که سرشار از طلا، نفت، اورانیوم و الماس است، کشوری بسیار ثروتمند است که افراد بسیار فقیر در آن زندگی می کنند و در بخش عمده ای از یک دهه در میان فقیرترین کشورهای جهان بوده است. افزایش شدید قیمت کالاهای اساسی که پس از جنگ در اوکراین، فقط درد بیشتری به همراه داشته است: دفتر هماهنگی امور بشردوستانه سازمان ملل (OCHA) تخمین می‌زند که حدود ۲.۷ میلیون نفر، ناامنی غذایی حاد را تجربه می کنند.

۲- بوروندی

بوروندی، یک کشور کوچک و محصور در خشکی است که منابع طبیعی ندارد و در اثر یک جنگ داخلی ۱۲ ساله تمام تنش زخمی است. همین امر سبب شده که بوروندی رتبه دوم فقیرترین کشور جهان را مال خود کند. با توجه به اینکه حدود ۸۰ درصد از حدود ۱۳ میلیون شهروند بوروندی به کشاورزی متکی هستند، ناامنی غذایی این کشور، تقریباً دو برابر میانگین کشورهای آفریقایی جنوب صحرا است. علاوه بر این، دسترسی به آب و فاضلاب بسیار کم است و کمتر از ۵ درصد جمعیت برق دارند. رئیس جمهور بوروندی، تلاش هایی را برای راه اندازی مجدد اقتصاد و ترمیم روابط دیپلماتیک انجام داده است و سال گذشته، هم ایالات متحده و هم اتحادیه اروپا پس از لغو تحریم های مالی کمک های خود را از سر گرفتند. متأسفانه رشد اقتصاد این کشور همچنان کند است و تورم در سال جاری حدود ۱۶ درصد پیش بینی می شود.

۱-سودان جنوبی

سودان جنوبی فقیرترین کشور جهان است. این کشور از بدو تاسیس، در سال ۲۰۱۱ تحت تأثیر خشونت های متعدد بود. کشوری که دارای ذخایر نفتی غنی است و تقریباً ۱۱ میلیون نفر جمعیت دارد، دچار «نفرین منابع» شده است. شکاف های اجتماعی، نابرابری، فساد و جنگ، عوامل اصلی سقوط این کشور شده اند. اکثریت جمعیت سودان کشاورزی میکنند، اگرچه رویدادهای شدید آب و هوایی اغلب کشاورزان را از کاشت یا برداشت محصولات باز می دارد.

چرا این کشورها فقیر هستند؟

عوامل مختلفی در فقر این کشورها نقش دارند، از جمله:

جنگ و درگیری: بسیاری از این کشورها در سال‌های اخیر با جنگ و درگیری داخلی یا منطقه‌ای دست و پنجه نرم کرده‌اند. این جنگ‌ها منجر به آوارگی، کشتار، تخریب زیرساخت‌ها و اقتصاد و در نهایت فقر شده‌اند.

فساد: فساد دولتی یکی دیگر از عوامل مهم فقر در این کشورها است. فساد باعث می‌شود که منابع مالی کشور به جای اینکه صرف بهبود زندگی مردم شود، به جیب افراد ثروتمند و مقامات دولتی سرازیر شود.

نابرابری: نابرابری اقتصادی نیز در فقر این کشورها نقش دارد. در این کشورها، فاصله بین ثروتمندان و فقرا بسیار زیاد است. این امر باعث می‌شود که فرصت‌های اقتصادی برای فقرا محدود شود و آنها نتوانند از منابع کشور بهره‌مند شوند.

بی‌ثباتی سیاسی: بی‌ثباتی سیاسی نیز یکی دیگر از عوامل فقر در این کشورها است. بی‌ثباتی سیاسی باعث می‌شود که سرمایه‌گذاری در این کشورها کاهش یابد و اقتصاد کند شود.

عوامل طبیعی: عوامل طبیعی مانند خشکسالی، سیل و تغییرات آب و هوایی نیز در فقر این کشورها نقش دارند. این عوامل باعث می‌شوند که کشاورزی که بخش مهمی از اقتصاد این کشورها است، آسیب ببیند و مردم با کمبود غذا و آب روبرو شوند.

فقیرترین کشورهای جهان با چه چالش هایی روبه رو هستند؟

فقر چالش‌های زیادی را برای این کشورها ایجاد کرده است و شرایط برای زندگی اهالی آنجا بسیار دشوار شده است. چند مورد از مشکلات این کشورها عبارتند از:

ناامنی غذایی: فقر باعث می‌شود که مردم این کشورها نتوانند به غذای کافی دسترسی داشته باشند. این امر منجر به سوءتغذیه، بیماری و مرگ می‌شود.

بیماری و مرگ زودرس: فقر باعث می‌شود که مردم این کشورها در معرض بیماری‌های مختلف قرار بگیرند و مرگ زودرس داشته باشند.

بیسوادی: فقر باعث می‌شود که مردم این کشورها نتوانند به آموزش دسترسی داشته باشند. این امر منجر به بیسوادی و کم‌آموزی می‌شود.

بیکاری: فقر باعث می‌شود که مردم این کشورها نتوانند شغل مناسبی پیدا کنند. این امر منجر به بیکاری و فقر اقتصادی می‌شود.

جرم و جنایت: فقر باعث می‌شود که مردم این کشورها به سمت جرم و جنایت کشیده شوند.