کاهش قیمت مسکن یا دستاوردسازی؟

اقتصادآنلاین – فاطمه مولایی: پس از گذشت حدود ۹ماه از توقف انتشار آمار مربوط به قیمت مسکن، سرانجام وزارت راه و شهرسازی گزارش تغییرات قیمتی مربوط به شهریورماه سال جاری را منتشر کرد. بر اساس آمار منتشر شده از سوی وزارت را، قیمت مسکن در شهر تهران در شهریورماه ۰.۶درصد نسبت به ماه قبل یعنی مرداد کاهش یافته است.
بررسی جزییات گزارش منتشر شده از سوی وزارت رفاه نشان می‌دهد قیمت مسکن در ماه مذکور در مناطق مختلف تهران چه تغییراتی را نسبت به ماه مرداد تجربه کرده است. بر این اساس،‌ قیمت مسکن در منطقه ۱۱ تهران با ثبت تورم ماهانه ۹.۶درصدی بیشترین تورم و منطقه ۲۲ با کاهش قیمت ۱۱.۸درصدی بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرده است. همچنین مناطق ۱۲، ۷ و ۱۹ بییشترین افزایش قیمت و همچنین مناطق ۱۸، ۱۳ و ۲ بیشترین کاهش قیمت را تجربه کردند.
بنابراین در شهریور ۱۴۰۲ نسبت به مرداد ماه بیشترین رشد قیمت مربوط به مناطق ۱۱، ۱۲ و ۷ با رشد ۹.۶ درصد، ۹.۴ درصد و ۸.۲ درصد بوده است. از طرفی بیشترین کاهش قیمت مسکن نیز مرتبط با مناطق ۲۲، ۱۸ و ۱۳ بود که معادل ۱۱.۸ درصد، ۹.۷ درصد و ۹.۴ درصد کاهش یافت. همچنین در مناطق ۱، ۲ و ۳ که پیشران قیمت مسکن در تهران و کشور هستند نیز افزایش قیمت ۴.۹ درصدی در منطقه یک اتفاق افتاده و مناطق ۲ و ۳ به ترتیب ۸.۴ و ۷.۴ درصد با کاهش قیمت مواجه شدند.
نکته مهمی که در این بین مطرح می‌شود؛ در مرحله اول انتشار آمار پس از حدود ۹ماه بی‌خبری از گزارشات مراجع رسمی از بازار مسکن است. این در حالی است که پیش از این وزارت راه و شهرسازی و بانک مرکزی به صورت ماهانه با اتکا به اطلاعات معاملاتی مسکن در پایتخت، قیمت مسکن و تحولات بازار واحدهای مسکونی را منتشر می‌کردند، اما روند انتشار آمار متوقف شده و همچنان این اطلاعات در اختیار کارشناسان قرار نمی‌گیرد.
به نظر می‌رسد توقف انتشار آمار به دلیل رشد بالای قیمت مسکن طی ماه‌های گذشته اتفاق افتاد. این موضوع تنها به این بازار هم محدود نبوده و مرکز آمار و بانک‌مرکزی گزارش سایر متغیرهای اقتصادی را نیز با تاخیر بسیار بالا منتشر می‌کنند. یا حتی در مواردی دیده شده که گزارش‌ها ابتدا در اختیار برخی رسانه‌ها قرار گرفته و پس از آن در دسترس عموم قرار گرفته است. با این حال کارشناسان تاکید می‌کنند که با وجود خودداری مراجع رسمی از انتشار آمار، روند افزایشی قیمت‌ها در این بازار متوقف نشده و ادامه نیز یافته است.
نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کرد انتشار ناقص این اطلاعات است. به این معنی که در گزارش منتشر شده هیچ نشانه‌ای از رشد قیمت نقطه به نقطه یا سالانه مسکن نبوده و وضعیت این متغیر در ماه‌های گذشته نیز مشخص نیست. همین موضوع باعث می‌شود فعالان بازار و کارشناسان نتوانند دید صحیحی نسبت به تحولات بازار مسکن داشته باشند. آن طور که به نظر می‌آید تنها دلیل انتشار آمار مربوط به شهریورماه، آن هم تنها تحولات ماهانه آن به دلیل کاهش نسبی قیمت مسکن در این بخش است. این همان شیوه دستاوردسازی است که پیش از این نیز در دولت فعلی مسبوق به سابقه بوده و نکته جدیدی نیست. با این حال چه در حوزه مسکن و چه در سایر حوزه‌ها کارشناسان و فعالان اقتصادی بارها به آسیب‌هایی که این موضوع می‌تواند به بدنه کارشناسی کشور و همچنین نگاه فعالان به آینده بازارها داشته باشند تاکید کردند. از طرف دیگر اطلاعات قیمت مسکن در سایر استان‌ها نیز منتشر نشده است که این موضوع نیز مورد انتقاد جدی قرار دارد.
نکته مهم دیگری که کارشناسان بر آن تاکید می‌کنند این است که فعالان این حوزه به دلیل حضور در بازار مسکن در جریان تحولات آن بوده و چندان نیازی به انتشار گزارش‌های قیمتی نیست تا وضعیت بازار مشخص شود.
با اینکه برخی تاکید می‌کنند نهضت ملی مسکن و افزایش عرضه باعث شده که شاهد کاهش قیمت مسکن در شهریورماه سال جاری باشیم؛ اما برخی کارشناسان اعتقاد دارند که در این حوزه مسائل و مشکلات بسیاری وجود دارد و حتی بسیاری از متقاضیان دریافت مسکن ملی که برای آن ثبت‌نام کردند توانایی پرداخت هزینه اولیه را نداشته و احتمالا نتوانند آن را بپردازند. همچنین به نظر می‌رسد بخش عرضه مسکن در کشور همچنان مشکلات جدی را تجربه می‌کند به نحوی که برخی از آن به عنوان شرایط رکود تورمی یاد می‌کنند. حتی در این زمینه رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس اخیرا تاکید کرده است بخش مسکن از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا ابتدای سال ۱۴۰۲ بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین موج افزایش قیمت مسکن و اجاره را شاهد بوده است و در این مدت قیمت مسکن حدود ۱۰ برابر شده است.