راه پر پیچ و خم مالیات در سال 94
در شرایط کنونی اقتصاد سوالی که مطرح است، اینکه با وجود رکود اقتصادی و چاشهای بخشهای مختلف تولیدی، آیا امکان تحقق کامل درآمدهای مالیاتی در سال آینده وجود دارد؟
این روزها بحثها در رابطه با بودجه سال آینده داغ است و از درون مجلس هر روز یک مصوبه در رابطه با لایحه بودجه بیرون میآید؛ هفته گذشته تکلیف قانون هدفمند کردن یارانهها در سال 1394 مشخص شد و حالا نیز همه اقتصاد چشم انتظار است تا وضعیت دیگر بندهای موثر در شاخصهای اقتصاد مشخص شود.
یکی از بخشهای مهم در لایحه بودجه، درآمدهای مالیاتی است که به دنبال افت قیمت نفت، دولت درصدد است که بخش زیادی از کسری بودجه خود را از این راه جبران کند؛ تا جایی در لایحه بودجه سال آینده نیز رقم درآمدهای مالیاتی را حدود 22.6 درصد افزایش داده است؛ به طوری که برای سال آینده حدود 86 هزار میلیارد تومان برای درآمدهای مالیاتی پیشبینی شده و این در حالی است که این رقم در سالجاری 70 هزار میلیارد تومان بود.
اما در حالی دولت پیشنهاد درآمد 86 هزار میلیارد تومانی را برای سال آینده داده است که عملکرد درآمدهای مالیاتی در مقطع 10 ماهه امسال بنا به گزارش خزانهدار کل کشور، حدود 54 هزار میلیارد تومان بوده نسبت به مصوب 10 ماهه، حدود 92.3 درصد محقق شده و نسبت به عملکرد مدت مشابه سال 1392 از 50.1 درصد رشد برخوردار است.
بر این اساس، در این شرایط این سوال مطرح است که در صورتی که درآمدهای مالیاتی در سالجاری به طور کامل محقق نشده است و بخشهای مختلف اقتصادی کشور نیز با رکود مواجه هستند، چه تضمینی برای تحقق کامل درآمدهای مالیاتی در سال آینده وجود دارد؟ آن هم در شرایطی که به گفته رییسکل سازمان امور مالیاتی، حدود نیمی از اقتصاد ایران مالیات نمیپردازد و 11 هزار میلیارد تومان نیز فرار مالیاتی وجود دارد.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از خبرآنلاین، در حال حاضر برخی از کارشناسان معتقدند که «در شرایط رکودی، دریافت مالیات منجر به تعمیق رکود در کشور میشود.» گروهی دیگر از تحلیلگران اقتصادی نیز مطرح میکنند؛ «دولت از طریق لغو معافیت مالیاتی نهادها باید به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی برود.»
در این رابطه نظر 10 اقتصاددان و صاحب نظر اقتصادی درباره درآمدهای مالیاتی در بودجه 94 بررسی می شود.
نظر 10 اقتصاددان درباره درآمدهای مالیاتی در سال 94 |
|
حسن سبحانی، استاد اقتصاد دانشگاه تهران |
در شرایط رکود، اخذ مالیات میتواند رکود را تعمیق کند، یعنی پتانسیل اینکه ما مالیات را از تولیدکننده بگیریم، وجود ندارد. پس مصرفکننده باید بخش زیادی از مالیات را بپردازد. |
محمدرضا بهرامن، نایب رییس خانه معدن |
در شرایط فعلی که واحدهای تولیدی با کمبود نقدینگی، سرمایه در گردش و رکود سنگین مواجه هستند، بهطور قطع اگر فشار مالی مضاعفی به آنان وارد شود، حرکتی بازدارنده برای رونق اقتصادی بهشمار خواهد آمد. این در حالی است که اخذ مالیاتهای بدون برنامه رکود را برای یکسال آینده تشدید خواهد کرد. |
بهرام شکوری، نایب رییس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگآهن ایران |
دولت پیش از اینکه از صاحبان سرمایه و سرمایهگذاران حوزه اقتصادی مالیات دریافت کند، باید صلاح تولید کشور را در نظر بگیرد، زیرا صدها هزار نفر در بخش صنعت و تولید کشور اشتغال دارند و اخذ مالیات بیشتر و بدون برنامه نان بسیاری از نانآوران خانه را آجر خواهد کرد. |
محمد مروج حسینی، رییس هیات مدیره انجمن صنایع نساجی |
اخذ مالیات بیشتر از فعالیتهای صنعتی در شرایط رکود فعلی میتواند ضربههای بیشتری به تولید و صنعت کشور وارد کند. با گرفتن مالیات بیشتر از واحدهای که هنوز به شرایط آرمانی نرسیدهاند راهی جز توقف آنان وجود نخواهد داشت. در چنین شرایطی تعداد واحدهای که از چرخه تولید بازخواهند ماند بیشتر و قیمت کالاها نیز با افزایش روبهرو خواهند شد. |
محمدقلی یوسفی، کارشناس اقتصادی |
در شرایط رکود جمع آوری مالیات دشوار شده است و پوشش مالیاتی کامل انجام نمی شود. در صورت وجود رکود در بخش تولید، افزایش درآمدهای دولت از محل دریافت مالیات نیز تحقق پیدا نمیکند. |
غلامرضا اسدالهی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس |
باید بیشترین توان دولت در زمینه تحقق درآمدهای غیر نفتی بروی بحث مالیات باشد و اگر بتوانیم اقتصاد را با انضباط کنیم و نقدینگی موجود در جامعه به سمت تولید هدایت شوند، درآمد مالیاتی محقق میشود. |
فرشاد مومنی، استاد دانشگاه علامهطباطبایی |
آنچه به عنوان عملکرد اقتصاد در بخش مالیات در سال ١٣٩٣ وجود دارد، در صورتیکه تا پایان سال همین روند ادامه داشته باشد، با خوشبینانهترین برآوردها ٢٧ درصد کمتر از رقم ٨٦ هزار میلیارد تومانی است که دولت برای سال آینده در نظر گرفته است. از هر زاویهای که به این افزایش درآمد مالیاتی نگاه کنیم، میبینیم این رشد فاقد منطق است. در حال حاضر دولت از کسانی که برای درآمدزایی کمترین زحمت را کشیدند، مانند رباخواران، رانتجویان و دلالان، کمترین مالیات را اخذ میکند، زیرا نظام مالیاتی کشور توان اخذ مالیات از این بخشها را ندارد، اما از نیروی کار، فرودستان و تولیدکنندگان مالیاتهای بالایی میگیرد. این اتفاق در شرایطی رخ میدهد که دولت باید به این بخشها نگاه مثبتی داشته باشد. در نهایت فکر میکنم دولت توانایی اخذ این مالیات را ندارد و جدای از این، شیوه مالیاتگیری در کشور ما منجر به عمیقتر شدن شکافهای طبقاتی میشود. |
علی دینیترکمانی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات بازرگانی |
دولت از طریق لغو معافیت مالیاتی نهادها باید به دنبال افزایش درآمدهای مالیاتی برود؛ چراکه افزایش مالیات تولیدکنندگان اثرات رکودی قابل توجهی در اقتصاد ایجاد خواهد شد که مغایر با برنامههای دولت است. |
علیمحمد احمدی، نایب رییس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس |
درآمدهای مالیاتی در بودجه سال 94، 86 هزار میلیارد تومان اعلام شده است که در سال 93 این رقم بالغ بر 66 هزار میلیارد تومان درج شده بود که مجددا ما با رشد 20 هزار میلیارد تومانی در سال 94 مواجه هستیم. مسالهای که باید تاکید شود این است که باید دولت بر گستره پایههای مالیاتی پافشاری کند، زیرا در شرایط رکود تورمی هیچ کشوری دست به افزایش نرخهای مالیاتی نمیزند |
حبیب برومند، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس |
افزایش سهم مالیات بر بودجه برای جلوگیری از فرارهای مالیاتی بود که البته مالیات کارمندان افزایش ندارد و فقط از واردکنندگان کالاهای لوکس و فرارکنندگان از مالیات اخذ میشود. |