سهام عدالت چیست؟
سهام عدالت، یکی از سیاستهای دولت ایران در جهت توزیع عدالتخواهانه ثروت، از طریق فروش بخشی از سهام دولت در شرکتهای عمومی به مردم است. در این سیاست، افرادی که برای خرید سهام عدالت ثبتنام میکنند، از تخفیف ویژه برای خرید سهام دولت در این شرکتها بهرهمند میشوند. در ایران، این سیاست از سال ۱۳۹۴ (۲۰۱۵ میلادی) آغاز شد و برای افرادی که به طور مستقیم در این برنامه شرکت کردند، تخفیفهایی در قیمت سهام عرضه شده بود. این برنامه طی سالهای بعدی ادامه داشته و در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱ میلادی) نیز به شکل قابلتوجهی از سوی مردم پذیرفته شده است. بهاینترتیب، مردم با خرید سهام دولت در این شرکتها، بهعنوان سهامداران درآمد کسب میکنند.
به گزارش اقتصاد آنلاین؛افرادی که در برنامه سهام عدالت شرکت میکنند، قادر خواهند بود با قیمت ویژهای سهام شرکتهای دولتی را خریداری کنند. برای مثال، در برنامه سهام عدالت اول (که در سال ۱۳۹۴ آغاز شد)، سهام از شرکتهایی مانند نفت، گاز، خطوط لوله، بانکها و... به فروش گذاشته شد. در این برنامه، افرادی که به طور مستقیم در آن شرکت کردند، تخفیفهایی در قیمت سهام دولت در این شرکتها دریافت کردند.
برنامه سهام عدالت در سالهای بعدی نیز ادامه داشت و در برنامه سهام عدالت جدید (که در سال ۱۴۰۰ آغاز شد)، سهام از شرکتهایی مانند زمینشناسی، معدن، صنایع، پتروشیمی، بانکها و... به فروش گذاشته شده است. در این برنامه، افرادی که در آن شرکت کنند، با استفاده از ابزارهای مختلفی مانند پرداخت آنلاین و کارتهای بانکی، میتوانند به خرید سهام عدالت بپردازند.
باید توجه داشت که مانند هر نوع سرمایهگذاری دیگر، سرمایهگذاری در سهام عدالت نیز دارای ریسکهایی است که باید در نظر گرفته شود. برخی از این ریسکها عبارتاند از:
۱. ریسک بازار: تغییرات قیمت سهام در بازار بورس و تغییرات در روند بازار میتواند باعث افت و صعود قیمت سهام عدالت شود.
۲. ریسک شرکتی: سودآوری شرکتهای دولتی و شرکتهایی که سهامشان به فروش گذاشته شده، میتواند بهصورت ناگهانی تغییر کند که این موضوع میتواند بهعنوان یک ریسک در سرمایهگذاری در سهام عدالت محسوب شود.
۳. ریسک نوسانات ارز: اگر سرمایهگذاری در سهام عدالت با استفاده از ارزهای خارجی انجام شود، تغییرات نرخ ارز میتواند بهعنوان یک ریسک محسوب شود.
۴. ریسک قانونی: تغییرات در قوانین و مقررات ممکن است منجر به تغییراتی در سیاست سهام عدالت شود و این موضوع بهعنوان یک ریسک محسوب میشود.
برنامه سهام عدالت با هدف توزیع عدالتخواهانه ثروت به مردم انجام میشود و سهام این برنامه به افرادی که در آن شرکت کنند، تعلق میگیرد. بهعبارتدیگر، سهام عدالت به تمام شهروندان ایران، شامل افراد حقوقی و حقیقی، اختصاص دارد.
بااینحال، برنامه سهام عدالت دارای شرایط و محدودیتهایی است که برای شرکت در آن باید رعایت شوند. بهطورکلی، شرایط شرکت در برنامه سهام عدالت عبارتاند از:
۱. داشتن کد ملی: برای شرکت در برنامه سهام عدالت، باید دارای کد ملی باشید.
۲. عدم داشتن سهام قبلی: افرادی که قبلاً سهام شرکتهای دولتی را خریداری کردهاند، نمیتوانند در برنامه سهام عدالت شرکت کنند.
۳. عدم داشتن مطالبات به دولت: افرادی که به هر دلیلی مطالباتی به دولت دارند، نمیتوانند در برنامه سهام عدالت شرکت کنند.
۴. عدم داشتن تعهدات مالی: افرادی که تعهدات مالی (مانند وام بانکی) دارند، نمیتوانند در برنامه سهام عدالت شرکت کنند.
بهطورکلی، هر شهروند ایرانی که شرایط شرکت در برنامه سهام عدالت را دارد، میتواند در این برنامه شرکت کند و سهام دولت در شرکتهای عمومی را با تخفیف ویژهای خریداری کند.
اگر شما سهام عدالت ندارید، میتوانید برای ثبتنام در برنامه سهام عدالت به سایت سامانه سهام عدالت به آدرس www.saham.gov.irمراجعه کنید. در این سایت، پس از ورود به حساب کاربری خود، میتوانید برای شرکت در برنامه سهام عدالت ثبتنام کنید.
برای ثبتنام در برنامه سهام عدالت، شما باید اطلاعات شناسایی خود را (مانند کد ملی و شمارهتلفن همراه) و اطلاعات بانکی خود را (شماره شبا و نام بانک) وارد کنید. همچنین، برای شرکت در برنامه سهام عدالت، باید از طریق سامانه، تقاضای خرید سهام عدالت در شرکتهای موردنظر خود را ثبت کنید.
همچنین، برای ثبتنام در برنامه سهام عدالت، باید به یکی از بانکهایی که در قالب برنامه همکاری میکنند، مراجعه کرده و پول خرید سهام عدالت را در حساب بانکی خود واریز کنید. پس از واریز پول، میتوانید در سامانه سهام عدالت، تقاضای خرید سهام عدالت خود را ثبت کنید.
زمان واریز سود سهام عدالت به حساب سهامداران در هر سال ممکن است متفاوت باشد و به تصمیم دولت و سازمان سهام عدالت بستگی دارد. بهطورکلی، سود سهام عدالت معمولاً در فصل بهار هر سال و بعد از انتشار صورتهای مالی شرکتهای دولتی، واریز میشود. معمولاً این زمان واریز سود در ابتدای فصل بهار، بهصورت رسمی اعلام میشود.
لازم به ذکر است که میزان سود سهام عدالت هر سال ممکن است متفاوت باشد و بستگی به عملکرد شرکتهای دولتی و بازار سرمایه دارد. همچنین، برای دریافت سود سهام عدالت، باید حداقل به مدت یک سال سهام این شرکتها را در اختیار داشته باشید. بهعبارتدیگر، اگر سهامی را در برنامه سهام عدالت خریداری کردهاید، باید حداقل به مدت یک سال آن سهام را نگهداری کنید تا بتوانید دریافت سود سهام عدالت را دریافت کنید.