منظور از پول محدود یا M0 چیست؟

در ایالات متحده، پول باریک با عنوان M1  (M0 + حساب های عندالمطالبه) طبقه بندی می شود. در بریتانیا، محدودترین معیار پول اسکناس و سکه در گردش است.

نکات کلیدی

پول محدود زیرمجموعه ای از پول گسترده است که شامل سپرده های بلندمدت و سایر حساب های مبتنی بر سپرده می‌شود.

آشنایی با پول باریک

این نام از این واقعیت گرفته شده است که M1/M0 باریک‌ترین یا محدودترین شکل‌های پول هستند که مبنایی را برای واسطه مبادلات در یک اقتصاد تشکیل می‌دهند. این دسته از پول ها در آماده‌ترین و دسترس ترین نوع پول برای معاملات و تجارت در نظر گرفته می شوند.

عرضه پول محدود تنها نقدشونده ترین دارایی های مالی را شامل می‌شود. این وجوه باید به محض درخواست قابل دسترس باشد که این ویژگی این دسته را به اسکناس‌ها و سکه‌های فیزیکی و وجوهی که در دسترس‌پذیرترین حساب‌های سپرده نگهداری می‌شوند محدود می‌سازد. بر اساس گزارش سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) در دسامبر 2020، ایالات متحده دارای بزرگترین ذخایر پولی در جهان بود و پس از آن کشورهای مجارستان، لهستان، اسرائیل و نیوزلند قرار داشتند.

به طور معمول، در دسترس بودن عرضه پول نقد – چه بلند مدت و چه کوتاه مدت – باید تأثیر مستقیمی بر سلامت اقتصادی آن داشته باشد. با این حال، تغییرات اقتصاد همراه با تغییرات صنعت مالی به جدا شدن این رابطه مستقیم تبدیل شده است. فدرال رزرو سیاست خود را از طریق تغییر عرضه پول اجرا نمی کند. بلکه این سازمان به جای آن بر تغییر نرخ بهره تمرکز دارد. اما این سازمان برای تدویل پاسخ مناسب به وضعیت حاکم بر اقتصاد تغییرات پول محدود و گسترده را دنبال می کند.

حساب های واجد شرایط

در دسترس ترین حساب ها مانند حساب های پس انداز و حساب‌های سپرده جاری، واجد شرایط قرارگیری در دسته پول محدود شناخته می‌شوند. وجوه موجود در این حساب ها حتی زمانی که از مکانیسم هایی غیر از ارز فیزیکی نیز برای انجام تراکنش‌ها استفاده شود، به محض تقاضا قابل دسترس در نظر گرفته می‌شوند. این مکانیسم‌ها معمولاً شامل وجوهی می‌شوند که با استفاده از تراکنش‌های کارت نقدی یا انواع چک پرداخت می‌شوند.

پول محدود و پول گسترده

در حالی که M1/M0 برای توصیف پول محدود استفاده می شوند، M2/M3/M4 نیز به عنوان پول گسترده شناخته می‌شوند و M4 گسترده‌ترین مفهوم عرضه پول را نشان می دهد. پول گسترده ممکن است شامل حساب‌های مختلف مبتنی بر سپرده باشد که سررسید شدن و قابل دسترس شناخته شدن آن‌ها ممکن است بیش از 24 ساعت طول بکشد. این حساب‌ها اغلب به عنوان سپرده های مدت دار بلندمدت نامیده می شوند زیرا فعالیت آنها براساس الزامات زمانی خاص محدود شده است.

پول محدود و عرضه پول

دو معیار M1/M0 تنها بخشی از عرضه پول هستند. عرضه پول شامل اقلامی می‌شود که در تمام دسته‌های M0 تا M4 قرار می‌گیرند. بنابراین، هم نقدشونده‌ترین دارایی‌های نقدی و مبتنی بر سپرده و هم دارایی‌هایی با قدرت نقدشوندگی کمتری را که در یک کشور نگهداری می‌شوند نشان می‌دهد. این معیار وجوه سرمایه‌گذاری شده در اوراق قرضه یا سایر اوراق بهادار و همچنین حساب های بازار پول نهادی را نیز شامل می شود.

در معیار M4 که گسترده‌ترین تعریف عرضه پول است تنها محدودیت خارجی عمومی برای به حساب آوردن سرمایه‌گذاری‌ها به عنوان بخشی از عرضه پول این است که طی پنج سال یا کمتر از آن سررسید شوند. اما این مدت زمان تعریف دقیقی نیست. کشورها ممکن است وجوه خود را در تمام سطوح عرضه پول، به شکل‌های متفاوتی طبقه بندی کنند. به عنوان مثال، می‌توان به حذف M0 یا M4 از میان معیارهای عرضه پول و تقسیم عرضه پول به تنها به دسته های M1، M2 و M3 اشاره کرد.