حرکت سینوسی تولید محصولات معدنی در ۸ماهه / از رشد ۲۴درصدی آلومینیوم تا کاهش ۷.۵درصدی محصولات فولادی

به گزارش اقتصادآنلاین، آمارهای تولید محصولات معدنی منتخب که به صورت مرتب و دوره‌ای از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت اعلام می‌شود حکایت از آن دارد که تولید محصولات معدنی از روند سینوسی برخوردار بوده و برخی از محصولات با افت تولید و برخی دیگر با رشد تولید مواجه شده‌اند. 

بر این اساس آمارها حکایت از آن دارند که تولید فولاد خام کشور که در ۸ ماهه ابتدای سال ۹۹ معادل ۱۹ میلیون و ۲۱۷ هزار تن بوده، در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ به ۱۸ میلیون و ۶۹۱ هزار تن رسیده است که حکایت از افت ۲.۷ درصدی دارد. 

این افت تولید در ایران در شرایطی صورت گرفته که انجمن جهانی فولاد رتبه ایران را در تولید جهان، با یک رتبه ارتقا اعلام کرده است. در واقع، بر اساس گزارش این نهاد بین‌المللی، تولید فولاد ایران در ماه نوامبر بخش اعظمی از افت تولید خود را در ماه‌های پیش را جبران کرد و به ۲.۷ میلیون تن و در ۱۱ ماه سال ۲۰۲۱ نیز به ۲۵.۷ میلیون تن رسید.

انجمن جهانی فولاد در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد، تولید فولاد ایران در ماه نوامبر ۲۰۲۱ (آبان ۱۴۰۰) نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۰ با کاهش ۵.۲ درصدی به ۲.۷ میلیون تن رسیده؛ به نحوی که تولید فولاد ایران در ماه اکتبر (مهر ۱۴۰۰) نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۰ با کاهش ۱۵.۳ درصدی به ۲.۲ میلیون تن رسیده بود. همچنین این رقم در  ماه سپتامبر (شهریور ۱۴۰۰) برای نخستین بار در دوره شیوع کرونا منفی شده و نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۰ با کاهش۵۱.۴ درصدی به ۱.۳ میلیون تن رسیده بود.

به این ترتیب، آمار ماه های مهر و آبان نشان می دهد که بخش اعظمی از این کاهش ها جبران شده است؛ همچنین بر اساس این گزارش، تولید فولاد ایران در ۱۱  ماه نخست سال جاری میلادی به ۲۵.۷ میلیون تن رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۰ کاهش ۳.۴ درصدی نشان می‌دهد.

بر این اساس، ایران همچنان در میان ۱۰ کشور نخست تولیدکننده فولاد جهان قرار دارد و با وجود سه ماه روند کاهشی، این جایگاه را حفظ کرده است.

چین با تولید ۶۹.۳ میلیون تن، هند با ۹.۸میلیون تن و ژاپن با ۸ میلیون تن در رتبه‌های نخست تا سوم تولید فولاد در جهان قرار دارند.

در عین حال تولید محصولات فولادی که اتفاقا از جمله محصولات ارزآور برای کشور هستند نیز افت تولید در ۸ ماهه ابتدای سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل به چشم می‌خورد. آمارهای منتشر شده از سوی این وزارتخانه حکایت از آن دارد که در هشت ماهه سال ۹۹ تولید به ۱۷ میلیون و ۹۴۰ هزار تن رسیده بود؛ اما این رقم امسال به ۱۶ میلیون و ۶۰۰ هزار تن رسید که حکایت از افت ۷.۵ درصدی دارد. 

آنگونه که علیرضا پیمان پاک، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در گفت‌وگو با اقتصاد آنلاین اعلام کرده، در سال‌های گذشته تولیدکنندگان محصولات معدنی ۵ میلیارد دلار از ارز مورد نیاز کشور را تامین کرده و با عملیات تهاتر در اختیار صنایع پایین‌دستی و آن دسته از تولیدکنندگانی قرار داده‌اند که برای تولید محصولات خود نیاز به مواد اولیه وارداتی دارند و بنابراین با توجه به محدودیت‌های ارزی پیش روی کشور به دلیل کاهش فروش نفت و عدم دسترسی آسان به منابع ارزی کشور، قادر به تامین ارز از سوی منابع بانک مرکزی و ناشی از فروش نفت نبوده‌اند. 

در چنین شرایطی وزارت صنعت، معدن و تجارت اقدام به تامین ارز مورد نیاز این دسته از تولیدکنندگان از محل ارزهای حاصل از صادرات کرده که بر این اساس، ۵ میلیارد دلار از روش تهاتر میان صادرکنندگان محصولات معدنی با تولیدکنندگان داخلی تامین ارز شده است. 

آمارهای تولید حکایت از آن دارند که در حوزه تولید کاتد مس عملکرد تولیدکنندگان مثبت بوده و با رشد ۶.۲ درصدی در ۸ ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل، توانسته‌اند گزارش مثبتی از خود به جای بگذارند. بر این اساس، ۱۹۰ هزار تن کاتد مس در سال گذشته تولید شده بود که تولید آن امسال به ۲۰۲ هزار تن رسیده است. 

همچنین در حوزه شمش آلومینیوم نیز تولید از ۲۸۸ هزار تن هشت ماهه سال گذشته به ۳۶۰ هزار تن در هشت ماهه ابتدای سال جاری رسیده است که رشد ۲۴.۸ درصدی را به ثبت رسانده است. 

علیرغم روند صعودی در حوزه تولید شمش آلومینیوم، آمارهای منتشر شده از سوی وزارت صمت حکایت از آن دارد که تولید آلومینا نیز با ۰.۹- درصد رشد، از ۱۵۶ هزار تن تولید در سال گذشته به ۱۵۵ هزار تن در سال جاری رسیده؛ ضمن اینکه در حوزه تولید کنسانتره ذغالسنگ کشور با افت تولید ۱۲ درصدی مواجه بوده است. 

بر اساس آمارهای منتشر شده وزارت صنعت، معدن و تجارت میزان تولید کنسانتره ذغالسنگ ۱ میلیون و ۶۹ هزار تن در ۸ ماهه ابتدای سال ۹۹ بوده که در ۸ ماهه ابتدای سال ۱۴۰۰ به ۹۴۱ هزار تن رسیده است. 

در حوزه سیمان نیز که یکی از تولیدات انرژی‌بر کشور است، تولید با افت ۱۰.۶ درصدی مواجه بوده؛ به نحوی که از ۴۸ میلیون و ۴۸۱ هزار تن در دوره مورد گزارش سال ۹۹ به ۴۳ میلیون و ۳۳۰ هزار تن در ۸ ماهه ابتدای سال جاری رسیده است که این ارقام، حکایت از افت حدود ۵ میلیون تنی سیمان داشته و در مجموع رشد منفی ۱۰.۶ درصدی رقم زده است. 

این در حالی است که با توجه به قطعی‌های گسترده برق در تابستان امسال، افت تولید برخی از این محصولات کاملا قابل پیش بینی بود و شاید اگر وزارت نیرو تمرکز بیشتری بر حوزه تامین به موقع و پایدار برق تولیدکنندگان داشت، وضعیت تولید در شرایط بهتری قرار داشت.