«بنت» زیر سایه «نتانیاهو»
سرانجام روز موعود فرارسید و با آغاز‌به‌کار دوره جدید کنست (پارلمان اسرائیل)، دوران نخست‌وزیری 12ساله بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر اسرائیل پایان یافت.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ نتانیاهو در هفته‌های اخیر تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تشکیل ائتلاف یائیر لاپید – نفتالی بنت انجام داد؛ اما با چرخش بنت راست‌گرا به سمت لاپید، امید نتانیاهو برای حداقل دو سال دیگر حضور در سمت نخست‌وزیری بر باد رفت.
بر‌اساس توافق میان بنت و لاپید، نفتالی بنت در دو سال اول نخست‌وزیر خواهد بود و با توجه به تنش‌هایی که به‌تازگی او با نتانیاهو و دیگر راست‌گرایان اسرائیلی داشت، بسیار مهم است که بتواند این پیام روشن را ارسال کند که با وجود احساس ناامیدی و خیانت در اردوی راست‌گرایان اسرائیلی، او قصد ندارد رویکرد راست‌گرایانه خود را در ائتلاف با چپ‌های اسرائیل تغییر دهد. بر‌اساس‌این، بنت در اولین روزهای نخست‌وزیری خود سعی خواهد کرد تا آنجا که ممکن است به هوادارانش تعهد دهد که در جایگاه رهبر حزب یمینا نمی‌خواهد تجربه «آریل شارون»، نخست‌وزیر پیشین اسرائیل، درباره مذاکره بر سر یک انشقاق دیگر تکرار شود.
با وجود اینکه بنت و لاپید افرادی ایدئولوگ نیستند؛ اما اتحاد آنها که از هشت حزب تشکیل شده، تقریبا تمام طیف‌های ایدئولوژیک اسرائیل را در بر می‌گیرند، از حزب چپ‌گرای سوسیال‌دموکرات به رهبری مرتز تا جناح راست و حزب ملی‌گرای یمینا. این ائتلاف به طرز درخور‌توجهی، شامل حزب اسلام‌گرای عرب نیز می‌شود و این اولین بار در تاریخ اسرائیل است که یک حزب عربی بخشی از یک کابینه ائتلاف خواهد بود.
نفتالی بنت سیاست‌مداری بسیار هوشمند است و پایان‌دادن به نخست‌وزیری 12ساله نتانیاهو دقیقا نشانه دولتمردی و ذکاوت سیاسی اوست. با‌این‌حال بعید است که بنت در کوتاه‌مدت بتواند از زیر سایه سنگین نتانیاهو خارج شود.
بنت بر‌اساس وعده‌هایی که داده، می‌خواهد زندگی همه یهودی‌ها و اعراب ساکن اسرائیل را بهبود بخشد. با‌وجود‌این تردیدی وجود ندارد که بنت خطر بسیار بزرگی را پذیرفته است. وضعیت فعلی او نزد راست‌گرایان اسرائیل به گونه‌ای است که اگر فردا انتخابات برگزار شود، سقوط بنت هیچ تعجبی برنخواهد انگیخت.
«جورج برنباوم» تحلیلگر تحولات اسرائیل در پولیتیکو می‌نویسد: «در 25 سال اخیر همواره یک شکاف ایدئولوژیک در اسرائیل وجود داشته است: صلح در مقابل امنیت و سکولاریسم در مقابل دین. اما تشکیل این ائتلاف اقدامی بی‌نظیر بود. این رقابتی بود بین طرفداران نتانیاهو و مخالفانش. کنار‌زدن نتانیاهو از قدرت تمام انگیزه و اشتیاق احزاب و سیاست‌مداران مخالف نخست‌وزیر اسرائیل بود و این هدف آنها را از طیف‌های مختلف در کنار هم قرار داد. این تنها چیزی است که احزاب چنین ائتلافی را کنار هم قرار می‌دهد؛ اما همین هم می‌تواند کار را برای بنت دشوارتر کند. انتخاب‌شدن در مقایسه با حکومت‌کردن بسیار ساده‌تر است و بنت از روز گذشته سخت‌ترین بخش زندگی سیاسی خود را آغاز کرده است. حکومت‌کردن بسیار سخت‌تر خواهد بود».
چالش‌های بنت
نخست‌وزیری بنت در حالی از روز گذشته آغاز شده که اسرائیل چالش‌های سیاسی و اقتصادی متعددی را پیش‌روی خود می‌بیند. با‌این‌حال سابقه تشکیل کابینه‌های ائتلافی در اسرائیل حاکی از این است که رهبران ائتلاف تمام تلاش خود را می‌کنند تا روبه‌رو‌شدن با موضوعات حساس را به تعویق بیندازند تا کابینه بعدی با آنها مقابله کند.
با‌این‌حال تمایل اروپا و ایالات متحده به از‌سر‌گیری مذاکره بر سر راه‌حل «دو کشوری» در حال افزایش است و تنش بین اسرائیل و حماس پس از خشونت‌های اخیر نیز در نقطه حساسی قرار گرفته است. از طرف دیگر مذاکرات ایالات متحده و ایران برای احیای توافق هسته‌ای هم به مراحل سرنوشت‌ساز رسیده و بنت که از مخالفان سرسخت ایران است، نمی‌خواهد با باز‌شدن فضای مانور برای ایران، امنیت اسرائیل تحت تأثیر قرار گیرد. شرایط به گونه‌ای است که ائتلاف لاپید- بنت نمی‌تواند در بلندمدت نسبت به این چالش‌های حساسیت‌برانگیز بی‌تفاوت باشد و چاره‌ای جز رویارویی با آنها ندارد.
در کنار این چالش‌ها، هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی همه‌گیری کرونا هم وضعیت را در داخل اسرائیل بغرنج‌تر کرده است. مدیریت تبعات کرونا مهم‌ترین مسئولیت کوتاه‌مدت نفتالی بنت در سمت نخست‌وزیر اسرائیل است و موفقیت در چنین مأموریتی می‌تواند پلی ارتباطی میان بنت و مخالفانش از‌جمله در جبهه راست‌گرایان باشد تا موضع مخالفان درباره مسائل چالش‌برانگیزتر را نرم‌تر کند.
اما در‌این‌میان یک امر قطعی وجود دارد. با وجود پایان دوره نخست‌وزیری نتانیاهو که طولانی‌ترین دوره را در میان سیاست‌مداران اسرائیل به نام خود ثبت کرده، سایه نتانیاهو در ماه‌های آینده بر سیاست اسرائیل بسیار گسترده خواهد شد. او بارها خود را به‌عنوان یک جادوگر سیاسی نشان داده و حتی برگزاری دادگاه‌های فساد مالی‌اش هم نمی‌تواند او را از دشمنی با کابینه ائتلافی و از جمله شخص نفتالی بنت باز‌دارد.
نتانیاهو میدان جنگ را ترک نخواهد کرد و موضع‌گیری‌های اخیرش در قبال «خیانت» بنت نشان می‌دهد که او در مخالفت با این ائتلاف بسیار بی‌رحم خواهد بود. بسیاری از 61 عضو کنست که رأی به برکناری نتانیاهو دادند و به ائتلاف جدید رأی اعتماد دادند، همچنان نسبت به این ائتلاف گسترده محتاط هستند و می‌دانند که فشارهای نتانیاهو به‌زودی افزایش خواهد یافت.
«متی تاچفیلد» تحلیلگر سیاسی روزنامه «اسرائیل هیوم» می‌نویسد: «آنچه را در پیش است، ما پیش‌از‌این در تاریخ جهان شاهد بوده‌ایم. اعتقاد من این است که شخصیت مثبت و عزم راسخ بنت می‌تواند به ایجاد ثبات در اسرائیل منجر شود و مانع از برگزاری پنجمین انتخابات در دو سال اخیر شود. این بزرگ‌ترین چالش زندگی بنت خواهد بود؛ اما او می‌تواند تنش‌ها و خشونت‌های اخیر میان اسرائیلی‌ها را پایان دهد؛ اما همه چیز هم آن‌گونه که بنت می‌خواهد پیش نمی‌رود. با گذشت زمان، بنت در‌می‌یابد که در واقع راهی برای بازگشت وجود ندارد. با وجود احزاب راست‌گرا مانند لیکود و نیز جریان‌های راست افراطی، او فرصت زیادی برای حفظ هویت راست‌گرایانه خود ندارد. ناامیدی در پایگاه راست‌گرایان که او برای ائتلاف با لاپید و چپ‌گرایان به آن پشت پا زد، به مروز زمان افزایش خواهد یافت و بنت مجبور خواهد شد به دنبال پایگاه جدیدی برای رأی‌دهندگان باشد که او را در مسیر جدید خود همراهی کنند.
این یک نقطه عطف خواهد بود که در آن تمام جریان‌های حاضر در جناح راست آرزو می‌کنند که ائتلافی به رهبری نتانیاهو تشکیل شود. نخست‌وزیری که اکنون حتی در درون حزب لیکود مدافعان زیادی ندارد، ممکن است با توجه به عملکرد بنت به جایگاهی برسد که تمام راست‌گرایان اسرائیلی خواستار بازگشت او به قدرت شوند».
