اثرگذاری منفی دامنه نوسان بر بازار سرمایه/ خروج نقدینگی از بورس، موجب بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران شد
شهدایی، کارشناس بازار سرمایه درخصوص دامنه نوسان گفت: تجربه محدود کردن دامنه نوسان یا اعمال دامنه نوسان نامتقارن در بورس‌های دنیا وجود دارد، اما زمانی اعمال می‌شوند که بازار دچار هیجان موقتی است و راهکاری برای جلوگیری از رفتارهای هیجانی سرمایه‌گذاران و به چالش کشیده شدن بورس در مقاطعی کوتاه محسوب می‌شوند.
اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ بهروز شهدایی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین گفت: حتی در دستورالعمل‌های سازمان بورس و اوراق بهادار نیز این موضوع مطرح شده است که بورس در مقاطعی از زمان می‌تواند تعطیل شود. اما سوال اصلی این است که محدود کردن دامنه نوسان در بازه‌ای که رییس جدید سازمان بورس منصوب شده، موقتی بوده یا پارامترهای خارجی بر بازار سهام اثر گذاشته بوده است؟
وی افزود: به نظر من موضوع دامنه نوسان، تضمینی بود برای اینکه بازار سهام در انتهای امر بسته شود تا شاخص، بیش از این با منفی خوردن‌های عجیب و غریب مواجه نشود. اما نتیجه این اقدام، افت بازار سرمایه (کلپس کردن بازار)، صف‌های فروش سنگین، نرسیدن بسیاری از سهم‌ها به قیمت پایانی خود و... بود.
شهدایی درخصوص روند بازار سهام در سال جاری تصریح کرد: درمورد چگونگی روند بورس در سال جاری، باید از دولت سوال کرد. آیا قرار بر این است که برنامه‌ها و اقداماتی که در سال ۱۴۰۰ اجرایی خواهند شد، روندی مشابه آنچه در سال ۱۳۹۹ رخ داد، طی کنند؟
این کارشناس بازار سرمایه اضافه کرد: اگر قرار بر این است که دولت مانند سال گذشته اقدام به چاپ پول کند، نتیجه‌ای جز افزایش شاخص قیمتی نخواهد داشت و به تبع افزایش تورم، بازار سرمایه نیز رشد متناسب و چه بسا بیشتر از نرخ تورم سالیانه را تجربه خواهد کرد.
وی اظهار داشت: اما واقعیت امر این است که اگر ریز معاملات بازار سهام را در چند ماه اخیر و در وضعیتی که با حجم‌های بسیار اندکی مانند ۱۰۰هزار میلیارد تومان روبه‌رو می‌شد، بررسی کنیم، متوجه خواهیم شد که بیشترین معاملات صورت گرفته در اوراق دولتی بوده است.
شهدایی گفت: در همه نقاط دنیا، بورس به عنوان بازوی کمکی وزارت اقتصاد شناخته می‌شود. در حال حاضر، تحقیقات بسیار گسترده‌ای بر این مبنا صورت گرفته است که کشورهایی می‌توانند به توسعه اقتصادی پایدار دست یابند که بازار سرمایه متشکلی را به خود اختصاص دهند. به تعبیر دیگر، از اقتصاد بانک محور به سوی اقتصاد بورس محور حرکت کنند.
این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: نمیتوان کشوری را یافت که بدون توسعه بازار سرمایه به بلوغی مانند کشورهای سنگاپور، آمریکا، انگلیس، کره جنوبی، چین و... دست یابد. اگر در وضعیتی که تحریم‌ها در حال اعمال شدن است، بازار سهام به عنوان بازوی کمکی به اقتصاد شناخته شود، کمک بسیاری به اقتصاد خواهد کرد.
وی تصریح کرد: دولت، تنها به تخلیه کردن بازار سرمایه اقدام کرد و به طور حتم چنین اقداماتی، کارنامه خوبی برای دولت به دنبال نخواهد داشت. نتیجه چنین موضوعی، بی‌اعتمادی سرمایه‌گذاران به بورس است. تجربه چنین اتفاقی را نیز در گذشته داشته‌ایم. فکر میکنم سال ۱۳۹۱ یا ۱۳۹۲ بود که دولت، منابع مالی زیادی نداشت و به مردم توصیه کرد که دلارهای خود را به بانک بسپارند و در هر زمانی که به دلار احتیاج داشتند، در اختیار آنها خواهد بود. مردم، دلارهای خود را وارد بانک کردند. اما دولت به آنها دلاری تحویل نداد و اعلام کرد که معادل آن پرداخت شد. در حالی که دلار در بازار به قیمت سه هزار تومان خرید و فروش می‌شد، دولت اعلام کرد که دلار ۱۲۰۰ تومانی را به عنوان معادل پرداخت خواهد کرد.
شهدایی افزود: چنین اقداماتی، نتایج خوبی را رقم نخواهد زد. برای مثال گفته شود که قصد داریم با کمک بازار سرمایه، اقتصاد کشور را شکوفا کنیم، اما در عمل اقدام دیگری صورت گیرد. تضادی میان اظهارات و اقداماتی که انجام می‌پذیر، وجود دارد و با تداوم این روند، بازار سهام در سال ۱۴۰۰ نیز مشابه با ۸ ماه پایانی بازار سرمایه ۱۳۹۹ خواهد بود.
این کارشناس بازار سرمایه اظهار داشت: اگر مسئولان یک برنامه‌ریزی فاندامنتال و بنیادی را برای بازار سرمایه اتخاذ کنند، میتوان مطمئن بود که بازار سهام، هم به حرکت اقتصاد کمک خواهد کرد و هم تاثیرات منفی تحریم‌های زیادی را که اعمال شده است، کاهش خواهد داد.
وی بیان کرد: صنایعی مانند فولاد، مس و.. برای کشور ارزآوری زیادی داشته‌اند، اما موانع زیادی از بسیاری جهات برای آنها ایجاد شد، به نحوی که قیمت شمش بیلت در بازار سرمایه کشور ما معادل آهن قراضه در کشور ترکیه است. اگر به معنای واقعی قصد توسعه اقتصاد وجود دارد، تنها حرف کافی نیست و باید اقداماتی نیز در عمل صورت گیرد.
شهدایی تصریح کرد: اگر به صورت اتفاقی و گذرا با بازار مثبتی مواجه شویم، تنها تا ساعت ۱۰ صبح چنین روندی پایدار است. به دلیل اینکه بسیاری از سرمایه‌گذاران به بازار سهام بی‌اعتماد شده‌اند و زمانی که می‌بینند برخی از افراد اقدام به خرید می‌کنند، به سرعت سهام خود را به فروش می‌رسانند و از بورس خارج می‌شوند.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: شرکت‌های مختلفی در بازار سرمایه حاضر بوده و صنایع به اندازه کافی متنوع هستند، اما ابزارهای مالی هنوز به اندازه کافی توسعه نیافته‌اند و توسعه این ابزارها تنها در حد رفع تکلیف بوده است.
وی افزود: نیازی به ورود نقدینگی دولت به بازار سرمایه وجود ندارد، اما لازم است که دولت، نقدینگی را از بازار سرمایه خارج نکند. همچنین بی‌ثباتی دستورالعمل‌های موجود را بررسی کند. برای مثال، شاخص مثبت می‌شود و اعلام می‌کند که صندوق با درآمد ثابت حق خرید بیش از ۵درصد را ندارد و مواردی از این قبیل. این در حالی است که اگر بازار منفی شود نیز، دستورالعمل‌ها تغییر خواهند کرد. اگر بازار سرمایه هوشمند است، دانش کافی درخصوص آن وجود دارد، شرکت‌های حاضر، فعال هستند و... باید اجازه داد به همین شکل به فعالیت خود ادامه دهد.
