هوای پاک به عسلویه بر‌می‌گردد؟
موضوع آلودگی هوا در عسلویه که قطب استقرار بزرگترین پالایشگاه‌های نفتی و صنایع پتروشیمی است و جایگاه ویژه‌ای در تولید گاز کشور دارد، بحث جدیدی نیست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، سال‌هاست که ساکنان این منطقه به دلیل وجود مشعل‌های پالایشگاه‌ها که یکی از درآمدهای اصلی کشور است، آلودگی شدید محیط زیست ناشی از آن را تحمل می‌کنند. این موضوع زمانی بیشتر اهمیت پیدا می‌کند که به گفته برخی کارشناسان و سازمان‌ها، آلودگی هوای عسلویه در برخی موارد، 100 برابر تهران بوده است.
این آلودگی علاوه بر اینکه مشکلات تنفسی را برای اهالی منطقه ایجاد کرده روند تخریب سواحل، زمین‌های کشاورزی و فرسایش خاک، انقراض گونه‌های جانوری و گیاهی در جنگل حرا، آلودگی خلیج فارس و کاهش آبزیان را به علت دفع پسماندهای شیمیایی، سریع‌تر کرده است.
تحقیقات نشان داده که آلودگی‌های شیمیایی و بویژه ذرات معلق در احتمال ابتلا به تنگی نفس، سردردهای میگرنی، کم‌هوشی کودکان، سقط جنین مادران باردار، ابتلا به بیماری‌های پوستی، برونشیت مزمن و سرطان، مشکل غلظت خون، افزایش افسردگی، خشم و عصبانیت و ظهور نشانه‌های بیماری اوتیسم در کودکان، مؤثر بوده است به همین دلیل تاکنون فعالیت‌های مختلفی در زمینه کاهش آلودگی در این منطقه صورت گرفته و مهمترین آن ایجاد کارگروهی با عنوان «کارگروه کاهش آلودگی عسلویه» بوده که بر اساس آن سندی تنظیم شده تا فعالیت‌های مربوطه در سطح ملی انجام شود.
کاهش قابل توجه آلودگی‌های عسلویه نسبت به گذشته
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان عسلویه درباره وضعیت کنونی آلودگی هوای این منطقه می‌گوید: آلودگی هوای عسلویه نسبت به سال‌های قبل کاهش قابل توجهی داشته است به جهت اینکه بسیاری از پالایشگاه‌ها شرایط نرمال و پایدارتری پیدا کرده‌اند و حوادث مربوط به فلرینگ (مشعل سوزی) در سال99 بسیار کم شده است.
مصطفی مؤذنی با بیان اینکه در این منطقه تعدادی پتروشیمی و پالایشگاه‌ها مستقر هستند که غالب آلودگی‌ها به اینها مربوط می‌شود، می‌افزاید: اگر هر کدام از اینها دچار نقص فنی یا حادثه محیط زیستی شوند ناچار به فلرینگ یا مشعل سوزی می‌شود و بیشترین آلودگی‌ها، ناشی از این فلرینگ خواهد بود که در این مرحله آلودگی برای مردم نیز قابل مشاهده است بنابراین چون امسال پایداری تولید بیشتر بوده، فلرینگ کمتر شده لذا آلودگی هم در این منطقه کاهش یافته است.
وی تصریح می‌کند: هر وقت پایداری تولید وجود داشته باشد یعنی پالایشگاه‌ها یا پتروشیمی نرمال کار کنند و مشکلات فرآیندی نداشته باشند، خوراک وارد شده به آنها تبدیل به محصول می‌شود اما اگر مشکلات فنی نظیر خروج واحدی از سرویس، نوسانات برق و قطعی خطوط آب خنک کننده اتفاق بیفتد منجر به خروج واحدها از سرویس می‌شود، در این صورت خوراک به سمت فلر(شبکه مشعل) می‌رود و در اینجا به‌خاطر حفظ ایمنی، سوخته می‌شود که در این صورت ضمن تولید نشدن محصول، باعث هدر رفت منابع و آلودگی محیط زیست خواهد شد.
دبیرخانه پایش آلودگی‌های صنایع نفت، گاز و انرژی وجاهت قانونی ندارد
مؤذنی در‌خصوص فعالیت «دبیرخانه پایش آلودگی‌های صنایع نفت، گاز و انرژی و اثر آن بر سلامت» و تأثیر آن در کاهش آلودگی هوا در عسلویه می‌گوید: این دبیرخانه که توسط دانشگاه علوم پزشکی استان بوشهر ایجاد شده، وجاهت قانونی ندارد و مشخص نیست این دبیرخانه بر چه اساسی ایجاد شده است چون جایگاه قانونی و علمی ندارد.
وی اضافه می‌کند: برای سازمان‌های مختلف تقسیم وظایف شده و بخش تشخیص و پیگیری آلودگی نیز بر‌عهده سازمان حفاظت‌محیط زیست گذاشته شده و اثرات بهداشتی در حوزه علوم پزشکی و وزارت بهداشت است، لذا یک سازمان نمی‌تواند در موازات سازمان دیگری دبیرخانه ایجاد کند.
مؤذنی با تأکید بر اینکه این دبیرخانه بیشتر جنبه تبلیغاتی دارد، اظهار می‌دارد: مسئولان این دبیرخانه باید بگویند تاکنون چه کاری در زمینه آلودگی انجام داده‌اند؛ هرچند به‌طور حتم نمی‌توانند کاری در این حوزه که در شرح وظایف آنها گنجانده نشده، انجام دهند و اگر هم کاری انجام دهند، نمی‌توانند آن را عرضه کنند چون وجاهت قانونی ندارد. وی تصریح می‌کند: سازمان حفاظت‌محیط زیست نسبت به وظایفی که دارد نیرو و امکانات کمی دارد بویژه که با توجه به قوانین جدید، وظایف این سازمان بدون افزایش نیرو و امکانات افزایش هم یافته است لذا به سختی وظایف اصلی خود را انجام می‌دهیم و به دنبال تبلیغات رسانه‌ای نیستیم اما در حوزه بهداشت فعالیت‌های رسانه‌ای بیشتر است و ممکن است ذهنیت پیش آید که آنها دارند در این موارد نیز فعالیت می‌کنند.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان عسلویه می‌گوید: در سفر رئیس جمهوری به استان بوشهر و شهرستان عسلویه، کارگروهی در سطح ملی با عنوان «کارگروه کاهش آلودگی عسلویه» تشکیل شد که این کارگروه برای کاهش آلودگی هوا نشست‌هایی انجام داد و در نهایت با تدوین سندی به هیأت دولت ارسال شد. خوشبختانه این سند اوایل امسال به دستگاه‌ها مصوب و ابلاغ شد که در آن وظایف متعددی مشخص و روش‌های کاهش آلودگی ذکر شده،همچنین بودجه آن نیز مشخص شده و در حال تخصیص است.
به گفته وی، مسئولیت اجرای این سند بر عهده سازمان حفاظت‌محیط زیست است که باید آن را پیگیری کند و اگر روی این سند بیشتر کار شود نتایج بهتری حاصل خواهد شد تا مواردی که جایگاهی در قانون ندارند.
مؤذنی بودجه کلی برای اجرای این سند را حدود یک میلیارد دلار اعلام می‌کند و می‌گوید: برای اجرای این سند به موارد مختلف نظیر رفع مشکلات فلر یا شبکه مشعل در پالایشگاه‌های مختلف، رفع مشکلات بهره‌برداری از واحدهای بازیافت گوگرد در پالایشگاه‌ها و ارتقای سیستم تصفیه خانه‌های موجود پالایشگاه‌ها که از اصلی‌ترین معضلات منطقه محسوب می‌شود اشاره شده و برای اجرای هر کدام نیز اعتباراتی در نظر گرفته شده است.
وی با بیان اینکه بیشتر فعالیت‌های ما در خصوص اجرای این سند است یعنی نتیجه فعالیت‌های 15 ساله ما در عسلویه به اینجا رسیده است، می‌افزاید: این سند در ابتدا در منطقه با همکاری مجموعه وزارت نفت و سازمان حفاظت‌محیط زیست تدوین شده و با انجام کارشناسی‌های مختلف، به دولت ابلاغ شد که در دولت نیز با بررسی‌هایی که انجام شد، اوایل امسال مصوب و ابلاغ شد و اجرای بخشی از آن نیز شروع شده است و اگر این موارد ذکر شده طی 3 سال آینده اجرایی شود، می‌توانیم شرایط آلودگی را به میزان زیادی کاهش دهیم تا سکونتگاه‌های این منطقه با استاندارد هوای پاک مطابقت داشته باشد.
همکاری خوب صنایع پتروشیمی در کاهش آلودگی‌ها
مؤذنی در خصوص تأثیر اجرای این سند در کاهش روند آلودگی‌ها در منطقه می‌گوید: در زمینه اجرای این سند هنوز در ابتدای راه هستیم اما تاکنون نیز منتظر این سند نبوده‌ایم و بسیاری از کارهای مفید با همکاری صنایع انجام شده به‌طوری که اقدامات مربوط به کاهش مشعل سوزی و بهینه‌سازی واحد بازیافت گوگرد در پالایشگاه‌ها صورت گرفته است ولی برخی فعالیت‌ها نیازمند صرف هزینه‌های کلان بود، لذا به هیأت دولت فرستاده شد تا بودجه‌های آنها مصوب شود.
وی درباره وضعیت همکاری صنایع برای کاهش آلودگی عسلویه اظهار می‌دارد: در زمینه همکاری صنایع پتروشیمی مشکلی نداشته‌ایم چون اینها خصوصی هستند و برای مشکلات فنی و اصلاحات لازم هزینه می‌کنند ولی در پالایشگاه‌ها که دولتی هستند با اینکه همکاری خوب است اما چون ساختار قدیمی دارند و از تکنولوژی‌های قدیمی استفاده می‌کنند لذا اصلاح اینها نیازمند مجوزها و هزینه‌های کلان است.
مؤذنی می‌افزاید: هرگونه اصلاح در پالایشگاه‌ها موجب می‌شود آن واحد صنعتی برای مدتی از مدار فعالیت خارج شود و خروج از سرویس منجر به قطع گاز کشور می‌شود، بنابراین می‌تواند موجب بروز مشکلات بخصوص در زمستان شود.
