نوبل فیزیک برای پیشتازان فهم سیاهچاله

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری،  روز گذشته 3دانشمند، جایزه نوبل فیزیک سال 2020را به‌دلیل پیشرفت فهم و دانش ما در مورد سیاهچاله‌ها از آن خود کردند.

آکادمی سلطنتی علوم سوئد اعلام کرد که نیمی از جایزه امسال را راجر پنروز(Roger Penrose) بریتانیایی برای «کشف اینکه شکل‌گیری سیاهچاله یک پیش‌بینی مستدل و قوی از نظریه نسبیت عام است» دریافت کرد.

گوران کی. هانسون(Goran K. Hansson)، دبیرکل این آکادمی گفت که راینهارد گنزل(Reinhard Genzel) آلمانی و آندریا گِز(Andrea Ghez) آمریکایی هم نیمی دیگر از این جایزه را به‌خاطر «کشف یک جرم فشرده فوق‌العاده عظیم در مرکز کهکشان ما» دریافت کردند.

اعضای کمیته نوبل گفتند که این جوایز به پاس درک ما از سیاهچاله‌ها به‌عنوان «یکی از عجیب‌ترین اجرام جهان» که به عنصر اصلی داستان‌های علمی، تخیلی و البته واقعیت علمی تبدیل شده‌اند، به این 3دانشمند اعطا می‌شود.

پنروز از طریق ریاضیات ثابت کرده است که شکل‌گیری سیاهچاله‌ها، براساس تئوری نسبیت عام آلبرت اینشتین، امکان‌پذیر است. درواقع، او با روش‌های ریاضی نشان داده است که این نظریه، تشکیل سیاهچاله‌ها را توجیه می‌کند.

گنزل و گِز هم توجه خود را معطوف به کانون پوشیده از گردوغبار کهکشان راه شیری کرده بودند که اتفاق عجیبی در آنجا در جریان بود. آنها شاهد حرکت چندین ستاره در اطراف چیزی بودند که نمی‌توانستند آن را ببینند.

این یک سیاهچاله بود، اما نه فقط یک سیاهچاله معمولی. آنچه آنها کشف کردند یک سیاهچاله غول‌پیکر بود که جرم آن 4میلیون برابر جرم خورشید است. اکنون دانشمندان می‌دانند که همه کهکشان‌ها دارای سیاهچاله‌های عظیمی هستند.

راینهارد گنزل و آندریا گِز متقاعدکننده‌ترین شواهد موجود در مورد یک سیاهچاله غول‌پیکر در مرکز کهکشان راه شیری را ارائه دادند.

آنها دریافتند که این جسم عظیم(معروف به قوس * A) در حال تلاش برای کشیدن همه ستاره‌هایی است که به دور آن می‌چرخند.

 مرموز همیشگی

اولف دانیلسون، عضو کمیته نوبل در این مراسم گفت: تاریخ سیاهچاله‌ها به اواخر قرن هجدهم برمی‌گردد. پس از آن، به وسیله تئوری نسبیت عام اینشتین، ما ابزارهایی برای توصیف واقعی این اجرام به‌دست آوردیم.

اما درک ریاضی این اجرام به طرز باورنکردنی پیچیده‌ بود و بسیاری از پژوهشگران معتقد بودند که اینها چیزی نیست جز دست‌ساخته‌های شبه‌علمی ریاضی که فقط روی کاغذ وجود دارند. چند دهه طول کشید تا محققان دریافتند که آنها می‌توانند در دنیای واقعی وجود داشته باشند.

دانیلسون گفت: این همان کاری است که راجر پنروز انجام داد. او ریاضیات را درک کرد، ابزارهای جدیدی را معرفی کرد و سپس توانست اثبات کند که این روند همان چیزی است که شما به‌طور طبیعی انتظار دارید اتفاق بیفتد؛ یعنی اینکه یک ستاره فرومی‌پاشد و به یک سیاهچاله تبدیل می‌شود.

او ادامه داد: سِر راجرز مبانی نظری را مطرح کرد که بگوید این اجرام وجود دارند. اگر از مکان خود خارج شوید و به جست‌وجوی آنها بپردازید، می‌توانید آنها را پیدا کنید.

پنروز در سال 1931در کولچستر و در یک خانواده علمی متولد شد. او فرزند یک روانپزشک به نام لیونل پنروز و یک متخصص ژنتیک به نام مارگارت لیاتز است.

آندریا گز، استاد دانشگاه کالیفرنیا هم در یک ویدئوکنفرانس که در این مراسم پخش می‌شد، گفت: من از دریافت این جایزه بسیار خوشحالم و مسئولیت چهارمین بانوی برنده جایزه نوبل فیزیک را بسیار جدی می‌گیرم.

راینهارد گنزل، از انستیتوی فیزیک فرازمینی ماکس پلانک در گارچینگ آلمان و آندریا گِز از بزرگ‌ترین تلسکوپ‌های جهان برای دیدن ابرهای عظیم گازی بین‌ستاره‌ای در مرکز کهکشان راه شیری استفاده کردند.

اینکه یک جایزه نوبل در یک رشته مشخص به چند دانشمند اختصاص یابد، موضوعی عادی است.

جایزه سال گذشته به جیمز پیبلز، کیهان‌شناس متولد کانادا برای کارهای نظری در مورد لحظات اولیه پس از بیگ‌بنگ و میشل مایور و دیدیه کوئیلو، ستاره‌شناسان سوئیسی، برای کشف سیاره‌ای در خارج از منظومه شمسی تعلق گرفت.