میزان دارایی سهامداران عدالت/ آیا زیرساخت‌های لازم برای آزادسازی سهام عدالت وجود دارد؟
حدود ۵ ماه از آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد و تاکنون حدود ۲.۵ میلیون نفر از دارندگان سهام که مدیریت مستقیم سهام عدالت خود را انتخاب کرده‌اند، نسبت به فروش بخشی از آن اقدام کرده‌اند.
اقتصادآنلاین – سارا محسنی؛ فروش سهام عدالت به دو روش مستقیم و غیرمستقیم صورت می‌گیرد. به استثنای اشخاص فوت‌شده، حدود ۲۰ میلیون نفر روش مستقیم و مابقی، روش غیرمستقیم را برای فروش سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند. اشخاصی که روش مدیریت غیرمستقیم را برای فروش سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند، تنها با شرکت سرمایه‌گذاری استانی خود سروکار دارند و به دلیل مواجه بودن سهامدار با یک نماد، با فروش واحدها، تعدادی از سهام فروخته میشود. این در حالی است که با انتخاب مدیریت مستقیم، مشمولان می‌توانند به صورت جداگانه درخصوص سهام ۳۶ شرکت حاضر در پرتفوی سهام عدالت تصمیم‌گیری کنند.
نحوه فروش سهام عدالت با روش مدیریت مستقیم
مشمولانی که روش مدیریت مستقیم را برای فروش سهام عدالت خود انتخاب کرده‌اند، قادر به فروش آن از طریق پنل آنلاین تحت کنترل خود یا واگذاری به کارگزار ناظر هستند. بنابراین پس از ثبت‌نام در سامانه سجام (سامانه جامع اطلاعات مشتریان) به آدرس www.sejam.ir و احراز هویت در آن، در کارگزاری ثبت‌نام کرده و پنل خود را دریافت کنند. باید توجه داشت که سهامداران باید کارگزار ناظر خود را به کارگزاری که در آن ثبت‌نام و انتخاب کرده‌اند، تغییر دهند و پس از طی مراحل گفته‌شده، سفارش فروش سهام عدالت خود را ثبت کنند. تغییر کارگزار ناظر با مراجعه به سامانه سهام عدالت کارگزاری مقصد و ثبت نام امکان‌پذیر است.
نحوه فروش سهام عدالت با روش مدیریت غیرمستقیم
تاکنون ۲۳ شرکت سرمایه‌گذاری استانی در فهرست نرخ‌های بازار دوم بورس تهران درج شده‌اند و سهامدارانی که روش مدیریت غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند (وارثان سهام عدالت افراد فوت‌شده نیز می‌توانند به صورت غیرمستقیم، سهام خود را به فروش رسانند) با یک نماد سروکار دارند. زیرا ۳۶ نماد موجود در پرتفوی سهام عدالت به صورت یک شرکت سرمایه‌گذاری استانی تجمیع شده و به فروش می‌رسند. در این روش، قیمت شرکت سرمایه‌گذاری هر استان مشخص شده و هر شخص، سهامدار ۱۲۷ هزار سهم از شرکت سرمایه‌گذاری استانی است. باید توجه داشت که هر سهامدار غیر مستقیم سهام عدالت، بنابر استان خود دارایی متفاوتی با دیگر سهامداران دارد.
ارزش سهام عدالت
ارزش سهام عدالت در اولین روز معاملاتی هفته جاری درمقایسه با آخرین روز معاملاتی در هفته گذشته، کاهش یافت. در پایان معاملات امروز بازار سهام، ارزش سهام عدالت درمقایسه با هفته گذشته، یک میلیون و ۱۳۶ هزار تومان کاهش یافت. ارزش سبد سهام عدالت ۵۳۲ هزار تومانی سهام عدالت در پایان معاملات امروز به ۱۶ میلیون و ۶۷۶ هزار تومان رسید، در حالی که ارزش آن در آخرین روز معاملاتی هفته گذشته، ۱۷ میلیون و ۸۱۲ هزار تومان بوده است. با احتساب این موضوع، ارزش ۶۰ درصد قابل فروش سبد ۵۳۲ هزار تومانی سهام عدالت به ۱۰ میلیون و ۵ هزار تومان رسیده است.
مشکلات فروش سهام عدالت و دلایل آن
آزادسازی سهام عدالت از اردیبهشت ماه سال جاری آغاز شده است و در حال حاضر، امکان فروش ۶۰ درصد از آن برای دارندگان سهام وجود دارد. اما به نظر می‌رسد که باتوجه به مشکلاتی که دارندگان سهام عدالت مطرح کرده‌اند، مانند عدم واریز وجه حاصل از فروش سهام عدالت، واریز مبالغ کم به حساب مشمولان این سهام و...، زیرساخت‌های نهادهای مرتبط با فروش سهام عدالت مانند شرکت سپرده‌گذاری مرکزی، کارگزاری‌ها، بانک‌ها و... آماده نبوده و توانایی مدیرین حجم بالایی از معاملات را نداشته است.
روح‌الله میرصانعی، مدیرکانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار در جدیدترین صحبت‌های خود درخصوص سهام عدالت، دلایل به فروش نرسیدن و عدم واریز وجه حاصل از فروش را اطلاعات ناقص سهامداران، منفی بودن بازار سرمایه و عدم فروش سهم توسط کارگزاری‌ها و درست نبودن شماره شبا افراد یا مسدود بودن حساب های بانکی آنها دانست.
شرکت سپرده‌گذاری مرکزی با ایجاد سامانه‌ای برای سهام عدالت (www.sahamedalat.ir)، امکان ویرایش و تغییرات در اطلاعات واردشده در سامانه را برای سهامداران ایجاد کرده است و در صورت عدم تطابق کد ملی با شماره موبایل، مشمول سهام عدالت می‌تواند شماره موبایل تحت مالکیت خود را در www.sahamedalat.ir وارد کند. باوجود رفع برخی از مشکلات، دارندگان سهام عدالت همچنان از وضع موجود ناراضی بوده و برخی از آنان، موضوعاتی مانند فروش سهام عدالت در ماه‌های ابتدایی آزادسازی و عدم پرداخت وجه تا زمان فعلی را مطرح می‌کنند. از سوی دیگر، مسئولان و نهادهای ذی‌ربط در ماه‌های اخیر تنها به بازگویی برخی از مسائل مانند دلایل ایجاد مشکل برای سهامداران و... می‌پردازند و راهکاری اساسی برای رفع مشکلات مشمولان سهام عدالت درنظر گرفته نمی‌شود و تلاشی برای بهبود زیرساخت‌های موجود صورت نمی‌گیرد.
بسیاری از دارندگان سهام عدالت در دهک‌های پایین درآمدی قرار می‌گیرند و بدیهی است که به پول سهام عدالت خود در کوتاه‌ترین زمان ممکن نیاز دارند. از سوی دیگر، بسیاری از دارندگان سهام عدالت به خصوص مشمولانی که روش مدیریت غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند، ممکن است با سامانه‌هایی مانند سامانه سهام عدالت یا شیوه تغییر اطلاعات آشنایی نداشته و دسترسی به سامانه‌های مربوط برای آنها به سختی صورت گیرد. بدیهی است توجه به چنین موضوعاتی، لزوم اتخاذ راهکارهای ساده، سریع و... از سوی نهادهای مرتبط با آزادسازی سهام عدالت را پررنگ‌تر می‌کند.
