یخچال‌های سفارش آفریقا در خیابان‌های تهران
چه چیزی بهتر از ارزانی؛ اما هیچ‌چیز ارزانی، بی‌حکمت نیست. در ماه‌های اخیر بازار لوازم خانگی و صوتی و تصویری از کالاهای قاچاق با قیمت‌های به‌شدت پایین، اشباع شده و تفاوت قیمت بین کالاهای وارداتی از مبادی رسمی و لوازم خانگی قاچاق بسیار عجیب و غریب است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از همشهری، برخی مدل‌های یخچال‌های سایدبای‌ساید سامسونگ، ال‌جی و نظایر آن که در مغازه‌های خیابان‌های جمهوری، شریعتی و امین‌حضور در محدوده قیمت 30 تا 60میلیون به فروش می‌رسد، در کانال‌های تلگرامی و صفحات اینستاگرامی بین 10 تا 15میلیون تومان قیمت می‌خورد. حکمت این ارزانی در چیست؟
رازهای ارزانی
برخی مغازه‌داران و حتی مقام‌های صنفی در حوزه تولید و فروش لوازم خانگی و صوتی و تصویری که گفت‌وگو کرده‌اند، می‌گویند راز ارزانی این لوازم را باید در گرید عرضه آنها جست‌وجو کرد؛ این نوع محصولات اغلب سفارش تولید کشورهای فقیر آفریقایی هستند. آنها البته تأکید می‌کنند واردات این نوع کالاها از مسیر قاچاق نیز خودبه‌خود تا 30درصد امکان کاهش نرخ را به فروشندگان آنها می‌دهد.
البته تعدادی از مغازه‌دارانی که فروشگاه‌های عرضه رسمی محصولات برندشده را اداره می‌کنند هم مدعی‌اند این نوع لوازم خانگی قاچاق اساسا فاقد اصالت‌اند و اغلب در شهرهای مرزی نظیر بانه با صافکاری و نقاشی بدنه و حتی تغییر موتور، نوسازی و دوباره به شهرهای بزرگ ارسال می‌شوند. آنها می‌گویند حتی تعدادی لوازم خانگی ایرانی را در بازار مشاهده کرده‌اند که با هنرمندی تمام آرم‌ها و نشان‌های بدنه آنها به برندهای خارجی تغییر یافته و به‌ویژه در شهرهای کوچک‌تر عرضه شده‌اند.
برندهای جعلی؟
چندی پیش مرتضی میری، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی فاش کرد: برخی کالاهای ایرانی به بانه منتقل می‌شوند و در آنجا با انجام برخی تغییرات در بسته‌بندی و نصب نشان‌هایی خاص تحت عنوان برندهای آلمانی و کره‌ای به متقاضیان عرضه و فروخته می‌شوند. به گفته او، حتی کالاهای مذکور با ارسال پیامک یا تبلیغات در فضای مجازی به مشتریان فروخته می‌شوند و اغلب متقاضیان بعد از خرید و حین مصرف به کیفیت نازل آنها پی می‌برند. با این حال رضا رحمانی، وزیر صنعت، 3روز پیش، به صحبت‌های رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی مبنی بر جعلی بودن برخی لوازم خانگی موجود در بازار واکنشی جالب نشان داد و گفت: هرکس ادعایی می‌کند باید مدارکش را هم بدهد. ایشان خودش رئیس اتحادیه است، باید خودش هم برخورد کند. او افزود: برخی فرار به جلو می‌کنند، یعنی برای رفع مسئولیت، خودشان شروع به نقد می‌کنند. به گفته وزیر صنعت، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی خودش یکی از عوامل برخورد با فساد است.
جعلی و بدون گارانتی
در شرایطی که مرتضی میری، رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی می‌گوید «در طول یک‌سال گذشته عرضه لوازم خانگی قاچاق ۲۵درصد رشد کرده است»، مسعود حیدری، از توزیع‌کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی درباره تأثیر افزایش آمار قاچاق بر بازار گفت: میزان تولید لوازم خانگی داخلی 40درصد افت کرده؛ طبیعتا در چنین شرایطی عرصه برای عرضه محصولات قاچاق فراخ‌تر خواهد شد. او در واکنش به اظهارنظر وزیر صنعت تأکید کرد: هم‌اکنون کم نیستند کالاها و محصولاتی که به اسم تولیدات کره‌ای یا اروپایی، اما در واقع جعلی و بی‌اصالت در بازار به فروش می‌رسند. حیدری ادامه داد: شاهد ورود محصولات قاچاق هستیم که هیچ‌گونه تضمینی در کیفیت آنها وجود ندارد. او تأکید کرد: متأسفانه برخی فروشندگان، اعمال تحریم‌ها را بهانه کرده‌اند و گارانتی ارائه نمی‌دهند درصورتی که عامل اصلی این موضوع کیفیت نازل این نوع محصولات است.
کاهش قدرت رقابت با قاچاقچیان
در این بین محمدرضا شهیدی، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری درباره علت وجود تفاوت قیمت در بازار لوازم‌خانگی گفت: یکی از علت‌ها، افزایش حجم قاچاق است. محصولاتی که از طریق مبادی غیررسمی وارد می‌شود از پرداخت حقوق و عوارض دولتی شامل عوارض گمرکی، بیمه و ثبت سفارش معاف هستند. درمقابل عرضه‌کننده‌ها و تولیدکننده‌های رسمی داخلی به‌طور معمول 30درصد هزینه‌های بیشتری متحمل می‌شوند که این هزینه‌ها شامل پرداخت مالیات ارزش افزوده، مالیات تکلیفی، مالیات شرکت، بیمه، عوارض گمرکی و سود بازرگانی است، بنابراین طبیعی است که عرضه‌کنندگان رسمی کالا در برابر قاچاقچیان، قدرت رقابت خود را از دست بدهند. به گفته او، این موضوع به بروز یک رقابت نابرابر میان تولیدکننده‌های داخلی و قاچاقچیان منجر شده است.
کاهش تولید داخل
شهیدی به عامل دیگری در تفاوت قیمت اشاره کرد و گفت: موضوع دیگر این است که مقدار تولید داخل به‌دلیل محدودیت در تأمین قطعات کاهش پیدا کرده است؛ به‌طور مثال 9ماه است که تولید محصولات ال‌جی و سامسونگ در داخل متوقف و موجب شده فروشندگانی که خریدهای قبلی داشته‌اند قیمت محصولاتشان را افزایش بدهند. او با بیان اینکه به‌نظر می‌رسد دست واردکننده‌های غیررسمی برای قاچاق لوازم خانگی باز گذاشته شده، تأکید کرد: اگر تولید داخل افزایش یابد، تفاوت قیمت‌های داخلی با مبادی غیررسمی کاهش خواهد یافت.
تفاوت کیفیت کالاهای قاچاق
در شرایطی که برخی مغازه‌دارها می‌گویند کالاهای قاچاق و ارزان عمدتا تولیدشده برای بازار کشورهای فقیر آفریقایی هستند، دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری ضمن تأیید ضمنی احتمال این موضوع، درباره تفاوت کیفیت محصولات قاچاق با سایر محصولات توضیح داد: تولیدکننده‌ها معمولا گریدبندی و دسته‌بندی‌های مختلفی دارند و محصولات خود را متناسب با بازارهای هدف تولید می‌کنند، بنابراین اگرچه ممکن است کالای تولیدشده در شرکت‌های برندشده، به لحاظ ظاهر تفاوتی باهم نداشته باشد، اما از نظر کیفیت قطعات، با توجه به بازار هدف عرضه، متفاوت‌اند. او افزود: به‌طور مثال شرکت‌های کره‌ای معمولا محصولات با گرید و کیفیت بالای خود را در بازارهای آمریکا و اروپا عرضه می‌کنند و محصولات با گریدهای درجه2 را به خاورمیانه می‌فرستند و کالاهای درجه3 را برای بازار آفریقا تولید می‌کنند، بنابراین ممکن است برخی محصولاتی که از مبادی غیررسمی و به‌صورت قاچاق وارد می‌شود؛ برای آفریقا تولید شده باشد که اگرچه با سایر محصولات موجود در بازار ظاهر یکسانی دارد اما از کیفیت پایین‌تری برخوردار است.
