زلزله سیاسی بیسابقه در بریتانیا
جابهجایی رهبر حزب حاکم در بریتانیا بیسابقهترین جابهجایی را در سطح اول قدرت در این کشور رقم زد. با وجود اینکه دولت بریتانیا همچنان در دست حزب محافظهکار است، با خروج ترزا می و ورود بوریس جانسون، بریتانیا بیشترین تغییر را در ترکیب کابینه شاهد بود. برگزاری اولین جلسه کابینه جدید بریتانیا نشان داد برگزیت مهمترین موضوع داخلی و خارجی دولت بوریس جانسون محسوب میشود. نخستوزیر جدید بریتانیا، وزارتخانههای اصلی این کشور را به حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا سپرد.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق، قبل از آغاز به کار جانسون بهعنوان نخستوزیر جدید بریتانیا، تقریبا نیمی از اعضای کابینه ترزا می از سمت خود کنارهگیری کردند تا راه برای انتصاب چهرههای نزدیک به دیدگاههای جانسون هموار شود. جرمی هانت، وزیر خارجه بریتانیا که در انتخابات درونحزبی محافظهکاران رقیب بوریس جانسون بود، از سمت خود کنار رفت و دومینیک راب جانشین او شد. راب نیز از حامیان خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا محسوب میشود و مدتی نیز در جایگاه وزیر برگزیت، مسئولیت مذاکره با اتحادیه اروپا را عهدهدار بود. دومینیک راب نیز سیاست نخستوزیر جدید بریتانیا را دنبال میکند و میگوید برگزیت باید در هر صورت در زمان مقرر در 31 اکتبر 2019 اجرائی شود؛ حتی اگر بریتانیا با اتحادیه اروپا به توافقی دست نیابد.راب در زمان وزارت برگزیت، در ارتباط با اظهاراتش درباره رابطه تجاری بریتانیا و فرانسه، با انتقاد مواجه شده بود. او گفته بود از حجم تجارت میان بریتانیا و فرانسه اطلاعی ندارد و این موضوع واکنش منفی رسانهها و سیاستمداران بریتانیایی را برانگیخت.
از دیگر انتصابهای مهم کابینه بوریس جانسون میتوان به جایگزینی ساجد جاوید با فیلیپ هموند اشاره کرد. جاوید با عهدهدارشدن سمت وزارت دارایی بریتانیا، یکی از مهمترین سمتهای دولت جانسون را در اختیار گرفت و فیلیپ هموند نیز که وزیر دارایی دولت ترزا می بود، از دولت خارج شد.
پریتی پاتل نیز در بازگشت به کابینه به وزارت کشور بریتانیا رفت. پاتل نیز مانند جانسون از هواداران سرسخت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا محسوب میشود. پاتل در کابینه ترزا می، وزیر توسعه بینالملل بود؛ اما در پی جنجال بر سر دیدارهای بدون مجوزش با سیاستمداران اسرائیلی مجبور به استعفا شد.
رابرت بنروبان والاس نیز دیگر چهره نسبتا تازهای بود که وارد کابینه جانسون شد. نخستوزیر بریتانیا، والاس را از معاونت امنیتی وزارت کشور به سمت وزارت دفاع این کشور انتخاب کرد. در کابینه جدید بریتانیا هفت زن حضور دارند که شامل وزیر کشور، وزیر تجارت بینالملل، وزیر فرهنگ، وزیر محیط زیست، وزیر کار، بازنشستگی و امور زنان، وزیر اقتصاد و وزیر در امور مجلس اعیان میشود.
خط و نشان برای جانسون
با ورود سرشناسترین حامی برگزیت به خانه شماره 10 خیابان داونینگ، چگونگی خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بازهم به بحث اول سیاستمداران و رسانههای بریتانیا و اروپا تبدیل شد. بوریس جانسون که بهتازگی جانشین ترزا می در رهبری حزب محافظهکار و نخستوزیری بریتانیا شده است، در اولین موضعگیری خود در جایگاه نخستوزیر، سیاست خود در قبال برگزیت را تکرار و تأکید کرد این کشور 31 اکتبر 2019 در آخرین مهلت، حتی در صورت دستنیافتن به توافق، از اتحادیه اروپا خارج خواهد شد. این اظهارات با واکنش مخالفان همحزبی جانسون در پارلمان بریتانیا روبهرو شد.
به نظر میرسد جانسون که از هواداران سرسخت خروج بریتانیا از اتحادیه اروپاست و هنگام همهپرسی سال 2016 نیز از چهرههای شاخص کمپین برگزیت بود، با چالش مشابه ترزا می، نخستوزیر سابق بریتانیا روبهرو شود. ترزا می نیز تحت فشار همحزبیهای خود و در پی موفقنشدن در تصویب توافق خروج از اتحادیه اروپا، از مقام خود کنارهگیری کرد. جانسون نیز در اولین روز نخستوزیری خود، با هشدار و تهدید نمایندگان پارلمان روبهرو شد. نمایندگان حزب حاکم محافظهکار در پارلمان بریتانیا، به جانسون هشدار دادند در صورت اصرار او بر خروج بدون توافق از اتحادیه اروپا، آماده بهجریانانداختن روند استیضاح نخستوزیر هستند.
از سوی دیگر، رهبر حزب ملیگرای اسکاتلند، به نخستوزیر جدید بریتانیا هشدار داد به برنامهریزیها برای برگزاری رفراندوم استقلال ادامه میدهد؛ چراکه برنامههای برگزیت به اقتصاد اسکاتلند لطمه میزند.
«نیکولا استرجن»، وزیر اول اسکاتلند، در نامهای به بوریس جانسون، نخستوزیر بریتانیا گفت: «درحالحاضر بیش از هر زمان دیگری ضروری است که در اسکاتلند گزینه جایگزین داشته باشیم. دولت اسکاتلند به انجام تدارکات برای اینکه به مردم اسکاتلند گزینه تبدیلشدن به کشوری مستقل را بدهد، ادامه خواهد داد. پارلمان اسکاتلند چارچوبی قانونی را برای برگزاری یک رفراندوم پس از تعطیلات تابستان در نظر خواهد گرفت».
اصرار اسکاتلند بر استقلال از بریتانیا در صورت خروج لندن از این اتحادیه، از موضوعاتی بود که راهکارهای ترزا می برای خروج از اتحادیه اروپا را با مانع روبهرو کرده بود.
در آن سوی دریای مانش نیز «ژان کلود یونکر»، رئیس کمیسیون اروپا، برای ساکن جدید خانه شماره 10 خیابان داونینگ خطونشان کشید. یونکر با رد احتمال مذاکره بر سر توافق مجدد، تأکید کرد توافق برگزیتی که ترزا می در زمان نخستوزیریاش و در نوامبر 2018 با اتحادیه اروپا به آن دست یافت، بهترین و تنها توافق ممکن میان بریتانیا و این اتحادیه است. یونکر در گفتوگویی تلفنی با جانسون، به نخستوزیر جدید بریتانیا تأکید کرده اتحادیه اروپا هر پیشنهادی را که از سوی بریتانیا به این اتحادیه مطرح شود، بررسی و تحلیل خواهد کرد؛ اما موافقت با آن، مشروط به تطابق با توافق مدنظر است.
این در حالی است که جانسون در اظهارات اخیر خود، تلاش برای دستیابی به توافق جدید با بروکسل را دور از ذهن ندانست و گفت: «سیویکم اکتبر از اتحادیه اروپا خارج خواهیم شد و این موضوع اما و اگر ندارد. با تمام وجود معتقدم میتوانیم در سه ماه باقیمانده به توافق جدید با اتحادیه اروپا برسیم؛ اما تنها همین مدت صبر خواهیم کرد؛ چراکه مردم بریتانیا به اندازه کافی صبر به خرج دادهاند. اکنون زمان عمل، تصمیمگیری، رهبری قدرتمند و تغییر کشور به سوی آیندهای بهتر فرا رسیده است».