حیات وحش زیر چتر بیمه نیست!

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، آنطور که «مجید خرازیان مقدم» مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست می‌گوید کارشناسان هنوز نمی‌دانند کسانی که قتل توله خرس را جلوی چشمان خرس مادر رقم زدند کشاورزانی هستند که به انتقام باغاتشان آمده بودند یا مردانی که می‌خواستند با کشتن خرس بی‌زبان، هیجان و خشونت طلبی خود را پاسخ بدهند. او می‌گوید: «در هر صورتی آنها متخلف هستند و باید طبق قانون مجازات شوند.» «جمشید محبت خانی» فرمانده یگان حفاظت محیط زیست هم خسارت قتل خرس را 80 میلیون تومان اعلام می‌کند و از تشکیل پرونده قضایی برای ضاربان توله خرس خبر می‌دهد. حرف‌های او این سؤال را پیش می‌آورد که آیا دریافت جریمه می‌تواند زخمی که به حیات وحش زده شده را جبران کند یا باید به سمت پیشگیری رفت؟ «باقر نظامی» عضو هیأت علمی دانشکده محیط زیست  بیمه حیات وحش را مطمئن‌ترین چتر برای حفاظت از گونه‌های در معرض انقراض می‌داند.

نظامی مهمترین عامل سنگسار خرس سواد کوه را عدم آموزش و فرهنگ می‌داند. او اعتقاد دارد: «محیط زیست قربانی نگاه صرف اقتصادی تصمیم گیران به کشور است!» او بیراه نمی‌گوید. با گذشت چهار دهه از تشکیل سازمان حفاظت محیط زیست همچنان کسانی فکر می‌کنند زبان خرس می‌تواند هموروئید آنها را درمان یا لخته شدن خون در طحال خرس زنده می‌تواند مرهمی بر بیماری‌های آنها باشد. نظامی تقابل انسانی و حیات وحش را در بعضی از مناطق از جمله «مازندران» را بسیار زیاد می‌داند و می‌گوید: «حمله خرس‌ها به باغات و کندوهای زنبور عسل باعث تعارض میان روستائیان و خرس‌ها می‌شود.» البته حمله خرس‌ها به باغات و مزارع ماحصل تخریب زیستگاه‌های آنها است. تعارض جامعه انسانی و روستایی با حیات وحش تنها به خرس‌های قهوه‌ای و سیاه محدود نمی‌شود.

تخریب زیستگاه‌ها، کاهش طعمه حیات وحش، گسترش شهرها و روستاها در زیستگاه و مناطق حفاظت شده، همواره تعارض جامعه انسانی را در مقابل حیات وحش  قرار داده است. نظامی هرچند روی فرهنگ‌سازی تأکید می‌کند اما اعتقاد دارد تنها با پاسخ علمی می‌توان جلوی چنین حوادث تلخی را گرفت. او بیمه گونه‌های حیوانی را مهمترین راهکار حفاظت از حیات وحش می‌داند و می‌گوید: «وقتی سازمان محیط زیست بتواند خسارت حیات وحش به کشاورزی و دامداری را بدهد آن زمان می‌تواند از آنها هم طلب داشته باشد.» سنگسار تنها راه مقابله جوامع روستایی با حیات وحش نیست. گله‌ها و برخی چوپانان نادانسته بزرگترین دشمن یوزها و پلنگ‌ها هستند. آن‌طور که کارشناسان می‌گویند: «بیش از هرچیزی این چوپانان هستند که دفتر زندگی سریع‌ترین گربه‌سان جهان را در بیابان‌های ایران بسته‌اند.» آنها یا با چماق به جان این خوش خط و خال افتاده‌اند یا سم به خوردش داده‌اند.

مرگ یوزپلنگ ایرانی - که نماد محیط زیست کشور است - براثر تصادف و دامی که چوپان‌ها بر سر راهش می‌نهند، چند سال پیش پروژه بین‌المللی یوزپلنگ را به این نتیجه رساند تا یوزها و یوزبان‌ها (محیط بان‌های یوز) را بیمه کند. بیش از هر چیزی این مرگ «ماریتا» توله یوزپلنگ بافقی بود که نگاه‌ها را به سمت وضعیت یوز‌ها برد. ماریتا به همراه مادر، خواهر و برادرش برای خوردن آب به روستایی نزدیک بافق می‌رود که مردم با چوب و چماق به جانشان می‌افتند. از آن حادثه تلخ، مادر گریخت خواهر و برادر جان باختند و ماریتا به پردیسان آمد تا او مرگ را در تهران تجربه کند. روز ملی یوزپلنگ را هم مرگ ماریتا در تقویم ایرانی ثبت کرد... آن زمان گوزن‌های زرد ایرانی هم بیمه شدند. بعد از یوزپلنگ، دفترچه بیمه به دست پلنگ‌ها هم رسید اما به یکباره دو بیمه‌ای که چتر حمایتی را روی سر حیات وحش کشیده بودند، پا پس کشیدند. «مجید خرازیان» بار مالی بسیار زیاد را دلیل این عقب نشینی می‌داند.

به گفته او، پردیسانی‌ها تصمیم داشتند بعد از این سه گونه، خرس سیاه بلوچی، خرس سیاه قهوه‌ای، غاز پیشانی کوچک و... را هم زیر چتر بیمه ببرند اما هنوز هیچ بنگاه اقتصادی یا بیمه‌ای به درخواست آنها پاسخ نداده است. خزاریان اعتقاد دارد که باید یک پکیج جذاب را برای بنگاه‌های اقتصادی تعریف کرد تا آنها به سمت بیمه حیات وحش بروند. او اعتقاد دارد بنگاه‌های اقتصادی اصل را بر منفعت می‌گذارند، بنابراین نباید انتظار داشت بدون سود، حیات وحش را زیر پر و بال خود بگیرند. او ایجاد شرایط تبلیغ در محیط زیست را از جمله برنامه‌هایی می‌داند که می‌تواند بنگاه‌های اقتصادی کمتر شناخته شده را به سمت حمایت از گونه‌های در معرض انقراض یا خطر ببرد. او درباره توان سازمان حفاظت محیط زیست برای بیمه حیات وحش هم آب پاکی را روی دست همگان می‌ریزد و می‌گوید: «اگر ما برای بیمه حیات وحش یک میلیون تومان نیاز داشته باشیم، توان مالی سازمان دو ریال است.»