صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی رکورد زد

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، بر اساس آماری که مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران از تجارت خارجی بخش کشاورزی و صنایع غذایی  ایران در 9 ماهه سال 1397 را منتشر کرده ، صادرات این بخش افزایش چشم گیری داشته به طوری که 14.3 ارزش  درصد صادرات غیر نفتی کشور را شامل شده است.

اتاق بازرگانی البته آمار تفکیک شده ای از صادرات محصولات کشاورزی با تولیدات صنایع غذایی منتشر نکرده است اما اقلام عمده صادراتی این بخش شامل، انواع میوه‌های درختی به ارزش یک میلیارد و 51 میلیون دلار با سهم 22 درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش 797 میلیون دلار با سهم 16.7 درصد، شیر و فرآورده‌های آن به ارزش 471 میلیون دلار با سهم 9.9 درصد، زعفران 265 میلیون دلار با سهم 5.6 درصد و ماهی و میگو به ارزش 242 میلیون دلار با سهم 5.1 درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی است.

 این درحالی است که در صادرات محصولات خام و  کالاهای اساسی که برای تولید آنها از یارانه دولتی استفاده میشود، باید دقت بیشتری صورت گیرد تا از خروج کالاهایی که ارزش افزوده پایینی دارند و کالاهای مصرفی مردم هستند، جلوگیری شود.  

مقدار صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در این مدت 5 میلیون و 64 هزار تن و به ارزش 4 میلیارد و 765 میلیون دلار است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 15.3 درصد افزایش دارد و در مقایسه با آمار موجود سالهای گذشته کشور، رکوردی بی سابقه را از خود به جای گذاشته است.

محصولات کشاورزی ایران به چه کشورهایی صادر شدند

عمده‌ترین مقاصد صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی (از نظر ارزش) به کشورهای عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، هند، ترکیه، ویتنام، ترکمنستان و آلمان صورت گرفته که سهم آنها به ترتیب 39.5، 12.6، 7.5، 6.8، 3.2، 2.8، 2.4، 2.3، 2.3 و 2.1 درصد بوده است و درمجموع حدود 82 درصد کل ارزش صادرات بخش کشاورزی کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند (جدول 1).

متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی 941 دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (384 دلار) 145 درصد بیشتر است. همچنین متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در 9 ماهه سال 97، بالغ‌بر 49 هزار و 854 ریال و متوسط کل صادرات غیرنفتی کشور 48 هزار و 495 ریال بوده است.

جدول 1- سهم کشورهای عمده از صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در 9 ماهه سال 1397

23 درصد محصولات وارد شده به کشور کشاورزی است

مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در 9 ماهه امسال، 14 میلیون و 437 هزار تن به ارزش 7 میلیارد و 593 میلیون دلار بوده که به ترتیب از نظر وزن 60 درصد و از نظر ارزش 23.3 درصد کل واردات کشور را شامل می‌شود. ارزش واردات در این مدت 4.9 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل و درمجموع نیز 10.8 درصد کمتر از میانگین سال‌های برنامه پنجم توسعه بوده است.

اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در 9 ماهه سال 97، شامل ذرت به ارزش یک میلیارد و 495 میلیون دلار با سهم 19.7 درصد، برنج به ارزش یک میلیارد و 29 میلیون دلار با سهم 13.6 درصد، دانه سویا به ارزش 944 میلیون دلار با سهم 14.2 درصد، روغن نباتی به ارزش 724 میلیون دلار با سهم 9.5 درصد، گوشت قرمز به ارزش 587 میلیون دلار با سهم 7.7 درصد، کنجاله دانه‌های روغنی به ارزش 383 میلیون دلار با سهم 5 درصد، جو به ارزش 421 میلیون دلار با سهم 5.9 درصد و انواع میوه به ارزش 306 میلیون دلار با سهم 4 درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که درمجموع حدود 80 درصد ارزش واردات بخش کشاورزی را شامل می‌شوند.

متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در 9 ماهه سال جاری، 526 دلار است که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (1367 دلار) حدود 62 درصد کاهش دارد. همچنین متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی 41 هزار و 804 ریال و متوسط واردات کشور 41 هزار و 552 ریال بوده است.

کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل سوئیس 1204، هند 1025، امارات متحده عربی 736، سنگاپور 602، انگلستان 530، هلند 528، ترکیه 368، فدراسیون روسیه 359، برزیل 307، پاکستان 194 و آلمان 193 میلیون دلار بوده که سهم هر یک از کشورهای فوق‌الذکر از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ترتیب 15.8، 13.5، 9.7، 7.9، 7، 6.8، 4.8، 4.7، 4، 2.6 و 2.5 درصد برآورد شده است و درمجموع 79.3 درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص داده‌اند (جدول 2).

 جدول 2- سهم کشورهای عمده از واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی ایران در 9 ماهه سال 1397

تراز تجاری:

تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در 9 ماه سال 1397، بالغ‌بر منفی 2 میلیارد و 829 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل 6.7 درصد بهبود یافته است (ارزش صادرات 3.8 درصد و ارزش واردات 4.9 درصد کاهش داشته است).

جدول 3- تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در 9 ماهه سال 1397 و مقایسه آن با مدت مشابه سال‌های 90 الی 96

128 میلیون دلار سم کشاورزی به کشور وارد شد

در 9 ماهه سال 1397، جمعاً 8524 تن آفت‌کش به‌صورت آماده مصرف و 7737 تن به‌صورت تکنیکال وارد کشور شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، آفت‌کش‌های آماده مصرف 25.8 درصد کاهش و تکنیکال‌ها 14.8 درصد کاهش نشان می‌دهد.

درمجموع با تبدیل آفت‌کش‌های تکنیکال به آماده مصرف (با اعمال ضریب تبدیل 2.5) می‌توان نتیجه گرفت که در 9 ماهه سال 97 مقدار واردات آفت‌کش‌ها نسبت به مدت مشابه سال قبل 18.5 درصد کاهش دارد و در این رابطه سهم کاهش قارچ‌کش‌ها 37 درصد و حشره‌کش‌ها 13.7 درصد و علف‌کش‌ها 16.7 درصد بوده است.

جمع کل ارزش آفت‌کش‌های وارداتی در 9 ماهه نخست سال 97 بالغ‌بر 128 میلیون دلار بوده که حدود 9.2 درصد کمتر از مدت مشابه سال قبل است.

در 9 ماهه سال 1397 مقدار 1758 تن آفت‌کش آماده مصرف و 646 تن آفت‌کش تکنیکال جمعاً با ارزش 5632 هزار دلار صادر شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل به ترتیب 32.9، 50.6 و 15 درصد افزایش دارد.

واردات کودهای کشاورزی 31 درصد کاهش یافت

کل واردات کودها در 9 ماهه سال 1397، بالغ‌بر 269 هزار تن با ارزش 144 میلیون دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی 31.4 درصد و از نظر ارزش 24.6 درصد کاهش نشان می‌دهد. در بین انواع کودهای وارداتی به ترتیب کودهای میکرو 63 درصد، کودهای ازته حدود 28 درصد، فسفره 50 درصد و پتاسه 31 درصد و NPK 5.6 درصد از نظر مقدار نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشته‌اند.

در 9 ماهه سال 1397 مقدار 2988 هزار تن کود باارزش 727 میلیون دلار صادر شده که نسبت به مدت مشابه سال قبل به ترتیب 24.8 و 42.8 درصد افزایش دارد. ضمناً حدود 99 درصد مقدار کودهای صادراتی کود اوره بوده است.

 واردات بذور کشاورزی 60 درصد کاهش یافت

درمجموع کل واردات بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی در نه ماه نخست سال 1397، بالغ‌بر 5746 تن با ارزش 86 میلیون دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی حدود 60 درصد و از نظر ارزش 26.4 درصد کاهش نشان می‌دهد.

 از بین بذور مهم مقدار واردات بذر سبزیجات با کاهش 71 درصدی و بذر ذرت با کاهش 37 درصدی روبرو بوده است. لیکن بذر چغندرقند و بذر سیب‌زمینی به ترتیب 12.8 درصد و 35.4 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش داشته‌اند.

در این دوره زمانی جمعاً مقدار 5573 تن بذر و سایر اندام‌های تکثیر شونده گیاهی با ارزش 19141 هزار دلار صادر گردیده که بخش اعظم آن مربوط به سایر اندام‌های تکثیر شونده است. این میزان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر مقدار 5.7 درصد و از نظر ارزش 60 درصد افزایش نشان می‌دهد.