شرایط سازمان‌های مدیریت بحران و آتش‌نشانی برای بحران مطلوب نیست/ گره‌خوردن کاهش کارآمدی سازمان مدیریت بحران با مشکلات بودجه‌ای

اقتصاد آنلاین- فائزه مومنی؛ مریم صادقیان با اشاره به اهمیت مدیریت بحران در شهر تهران به اقتصاد آنلاین گفت: شهر تهران با ناایمنی ها و چالش های بسیاری از جمله  مخاطره زمین لرزه، ساخت‌وسازهای غیراستاندارد بدون رعایت حریم ایمنی و توجه به مقررات ملی ساختمان، وجود مخازن ذخیره سوخت، تردد روزانه تعداد زیادی تانکر و نفت کش و عبور خطوط انتقال سوخت قدیمی و فرسوده در سطح شهر، وجود بافت فرسوده و ناپایدار، زیرساخت های نیازمند به مقاوم سازی و از همه مهم تر عدم توجه به الزامات ایمنی و زیرساخت های امدادی در ساختمان های پر تراکم مواجه است.

وی ادامه داد: به همین دلیل اهمیت مدیریت بحران در کلان شهر تهران به عنوان پایتخت و به تبع آن استقرار دستگاه های سیاسی و حاکمیتی نسبت به سایر شهرهای کشور مضاعف بوده و مطالعات دقیق تر و طرح های مدون همراه با برنامه ریزی متناسب با نقاط ضعف و قوت شهر را طلب می کند.

به گفته صادقیان تراکم بالای جمعیت و مخاطرات بسیاری که به عنوان عوامل تهدید کننده وضعیت تاب آوری شهر تهران در شرایط مطلوبی قرار نداده است و لزوم توجه بیشتر مدیریت شهری به حوزه ایمنی و مدیریت بحران را نشان می دهد.

او با اشاره به سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران و سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی به عنوان دو سازمان متولی ایمنی و مدیریت بحران در شهر تهران، تاکید کرد: این سازمان‌ها به لحاظ امکانات، تجهیزات و زیرساخت ها در شرایط مطلوبی در راستای برآورده کردن انتظارات در مواقع اضطرار و بحران نیستند و به نظر می رسد ضروری است در جهت ارتقاء عملکرد این دو سازمان بررسی و آسیب شناسی بر مبنای اصول علمی و کاربردی از موانع و نقاط ضعف موجود در حوزه فعالیت آنها در سطوح عمومی، تخصصی و مدیریتی صورت گیرد.

صادقیان اضافه کرد: در حال حاضر با گذشت حدود شانزده سال از تشکیل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران اقدامات خوبی از سوی سازمان مانند ساخت پایگاه های مدیریت بحران، ساخت مرکز فرماندهی مدیریت بحران، تدوین نقشه راه های اضطراری و انجام پروژه های مطالعاتی صورت گرفته است اما این اقدامات برای شهری در حد و اندازه های کلان شهر تهران کافی نیست.

او با بیان اینکه این سازمان از بودجه مشخصی برای اجرای برنامه های مصوب و تکالیف برنامه های پنج ساله اول و دوم شهرداری برخوردار است،ادامه داد:  به دلیل عدم تخصیص اعتبار و تامین نقدینگی کافی، سازمان موفق به اجرای وظایف و تکالیف ابلاغی نشده است و از سوی دیگر عدم تأمین تجهیزات، توسعه پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران، امکانات مرتبط با سیستم هشدار سریع، شتاب نگارها، دکل های خود ایستا و امکانات امدادی موجب شده است کارآمدی سازمان در زمان وقوع بحران کاهش یابد.

کارشناس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران همچنین درباره کیفیت فعالیت‌های سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی،گفت:  این سازمان از نظر تجهیزات نسبت به سال‌های قبل به لحاظ کیفی و کمی رشد خوبی داشته است اما در مقایسه با استانداردهای جهانی و شرایط خاص تهران بخصوص وجود ساختمان‌های بلندمرتبه تجاری ناایمن مملو از مواد قابل اشتعال و معابر کم عرض که امر امداد رسانی را بسیار دشوار می کند، با شرایط مطلوب فاصله دارد.

وی ادامه داد: البته شورای شهر در سال های اخیر مصوبات مهمی را در این خصوص داشته است که متاسفانه بخشی از ماموریت ها و برنامه های مندرج در مواد آنها به دلیل عدم تامین اعتبارات، اجرایی نشده است. هرچند دو سازمان مزبور برای حوزه مدیریت شهری بار مالی داشته و هزینه بر هستند اما با توجه به اهمیت، حساسیت و ارتباط مستقیم فعالیت و نحوه عملکرد آنها با جان و مال شهروندان، صرف هزینه جهت آمادگی، تجهیز و انجام اقدامات پیشگیرانه و ایمن سازی می تواند از ایجاد هزینه های گزاف ناشی از خسارات و تلفات آینده جلوگیری کند.

او با بیان اینکه حوادث سال های اخیر در تهران به ویژه حادثه ساختمان پلاسکو و زلزله 29 آذر ماه سال جاری ضرورت و لزوم آمادگی در حوزه مدیریت بحران را به خوبی نشان داده، تاکید کرد: و نیاز به روز رسانی قوانین، تجهیزات، امکانات و ایجاد زیرساخت ها با رویکرد های علمی روز جهان به خصوص با رویکرد پیشگیری و تاب آوری را اثبات نموده است که بدون هماهنگی و همکاری سایر دستگاه ها امکان پذیر نیست.

صادقیان در  توضیح اقدامات کوتاه مدت برای  ارتقاء ایمنی و مدیریت بحران شهر تهران گفت: از جمله اقدامات کوتا مدت تدوین طرح جامع مدیریت بحران شهر تهران، آموزش و ایجاد زمینه مناسب مشارکت و همکاری سازمان‌یافته شهروندان، تقویت ساختار فرماندهی مدیریت بحران شهرداری تهران، اعمال محدودیت‌های ساخت‌وساز در عرصه‌های ناپایدار و محدوده‌های گسلی، راه اندازی سامانه های هشدار سریع، اطلاع رسانی و هشدار عمومی، تامین تجهیزات و اقلام امدادی مورد نیاز برای واکنش اضطراری و ذخیره سازی در پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران، توانمندسازی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهر تهران، ایجاد بانک اطلاعات جامع از شریان های حیاتی شهر تهران و شناسایی، ترمیم و مقاوم سازی بخش های آسیب دیده و مخاطره آمیز، مستندسازی و تجزیه و تحلیل حوادث مختلف مانند سیل، زلزله، طوفان و ...، ارزیابی تاب آوری ساختمان های دولتی، بیمارستان ها و مراکز درمانی، مدارس و ... و اتخاذ تدابیر و الزامات جهت همکاری کلیه دستگاه ها قابل ذکر است.

کارشناس کمیته ایمنی و مدیریت بحران شورای شهر تهران  در خصوص اقدامات بلند مدت نیز تاکید کرد:  نوسازی بافت فرسوده، تدقیق نقشه های پهنه های گسلی و تهیه نقشه های پهنه بندی خطر زمین لغزش، تکمیل و توسعه سامانه های هشدار سریع زلزله، تکمیل و توسعه پایگاه های پشتیبانی مدیریت بحران، مقاوم سازی و ایمن سازی ساختمان های عمومی موجود و اجرای سخت گیرانه قوانین در خصوص ساخت و ساز های جدید الاحداث، شناسایی و ایجاد فضاهای تخلیه امن، احداث شهرک های مراکز اسکان اضطراری، تکمیل و اجرای شبکه راه های اضطراری و مقاوم سازی پل ها و زیرساخت های شبکه های حمل و نقل و ... اشاره کرد.