ائتلاف زیر سایه اختلاف

 اما آنچه بیشتر توجه رسانه‌ها را به خود جلب کرد، گفت‌وگوی طولانی‌مدت رؤسای ‌جمهور آمریکا و روسیه بود؛ گفت‌وگویی که ترامپ از آن با عنوان دیداری فوق‌العاده یاد کرد. هرچند پوتین و ترامپ درباره این دیدار به گفتن جملات کلی اکتفا کردند، وزرای خارجه‌شان ابعادی از مسائل مطرح‌شده را برای خبرنگاران مطرح کردند. شاید مهم‌ترین خبری که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، به خبرنگاران داد، توافق رؤسای جمهور دو کشور درباره آتش‌بس در جنوب سوریه بود که قرار است از نهم جولای در مناطق درعا، قنطیره و سویدا به اجرا درآید. بحران اوکراین نیز که زمینه تیره‌وتار‌شدن روابط این دو کشور را فراهم آورد، در زمره مسائلی بود که این دو رئیس‌جمهور پیرامون آن به تبادل‌نظر پرداختند. گویا دو طرف درباره اوکراین، بر حفظ کانال‌های ارتباطی دو کشور برای پیشبرد صلح در اوکراین تأکید داشته‌اند. در همین رابطه، در دیداری سه‌جانبه میان پوتین، آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، نیز بر اهمیت برقراری آتش‌بس در شرق اوکراین تحت پیمان مینسک، تأکید شد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، علاوه بر این، در دیدار ترامپ و پوتین که بیش از دو ساعت به طول انجامید و دو طرف از هر دری صحبت کردند، اتهام مداخله روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری ایالات متحده نیز مطرح شد و دو طرف با تکذیب این ادعا، خواستار آن شدند که به جای شخم‌زدن گذشته، بر بهبود روابط تمرکز کنند. البته همان‌طور‌که انتظار می‌رفت، دیدار ترامپ و پوتین، در آمریکا از انتقادهای دموکرات‌ها در امان نماند؛ آنها بیشتر انتقاد خود را متوجه این مسئله کردند که ترامپ دیدار با پوتین را مایه افتخار خوانده بود. یکی از لحظات جذاب دیدار را نیز شوخی پوتین با ترامپ درباره خبرنگاران رقم زد؛ در واقع وقتی این دو مقابل دوربین خبرنگاران قرار گرفتند، پوتین با اشاره به خبرنگاران حاضر، به شوخی از ترامپ پرسید: «اینها هستند که شما را اذیت می‌کنند؟»، ترامپ نیز در پاسخ می‌گوید: «بله خودشان هستند. حق با شماست». پوتین که روز اول نشست گروه ٢٠ را با دیداری دو‌ساعته با ترامپ آغاز کرد، روز گذشته نیز در ادامه دیدارهای دوجانبه خود، در گفت‌وگو با رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور ترکیه، نقش این کشور را در حل بحران سوریه بسیار مهم توصیف کرد. پوتین در حالی از نقش ترکیه تقدیر کرد که اردوغان از دولت آمریکا به خاطر مسلح‌کردن کُردها در جریان عملیات آزادسازی رقه، بسیار گله‌مند است.

از تولید ملی تا تغییرات آب‌و‌هوایی

روز نخست نشست سران گروه ٢٠ علاوه بر دیدارهای متعدد، با انتشار بیانیه‌ای به کار خود پایان داد که در آن تقریبا بر سر بیشتر موضاعات مطروحه به استثنای تغییرات آب‌و‌هوایی، توافق شده بود. گفته می‌شود نگارش این بیانیه تا پاسی از نیمه‌شب به طول انجامیده و علت اختلاف نظر با مقامات آمریکایی، بر سر قوانین تجارت بوده است. اکثر کشورهای گروه ٢٠، در حالی بر حفظ قوانین تجارت آزاد در متن سیاست‌های جهانی‌شدن تأکید دارند که دولت ترامپ به خاطر توجه به تولید داخلی، پیمان‌های چندجانبه و بین‌المللی را به ضرر آمریکا می‌بیند. شعار «نخست آمریکا»ی ترامپ، به نظر مانیفست دوکلمه‌ای رویکرد و سیاست اقتصادی او باشد. خود ترامپ نیز بارها از آلمان به خاطر تراز مثبت تجاری‌شان با ایالات متحده انتقاد کرده است. البته فراموش نکنیم یکی از اولین اقدامات آمریکا، نقش پیمان تجاری و سرمایه‌گذاری ترنس آتلانتیک و همچنین پیمان «تی‌پی‌پی» با چین بود. بااین‌حال، دیگر رهبران جهان به نظر در این مسئله توانسته‌اند نظر مثبت آمریکا را تا به این لحظه جلب کنند. از‌جمله موارد مطرح شده در این بیانیه، تأکید بر مبارزه با تأمین مالی تروریسم بود. کشورهای عضو گروه ٢٠ همچنین خواستار آن شدند تا از اقدامات «گروه ویژه اقدام مالی» (FATF) که یک سازمان بین‌المللی با ۳۷ عضو است، در مقابله با تأمین ‌مالی تروریست‌ها حمایت شود. این کارگروه که با هدف شفافیت مالی و مبارزه با پول‌شویی ایجاد شده است، می‌تواند نقش بازدارنده‌ای در تأمین مالی تروریسم داشته باشد. البته در بحث تغییرات آب‌و‌هوایی، با توجه به تصمیم ترامپ مبنی بر خروج این کشور از توافق پاریس، به نظر کشورهای عضو برای رسیدن به موضعی مشترک با آمریکا، کار به‌مراتب دشوارتری را پیشِ‌رو دارند. آمریکا خواهان آن است که در این بخش به سوخت‌های فسیلی نیز اشاره شود.

ترامپ، می، مرکل

 به نظر دیدار با پوتین باعث چنان شعف و سروری در ترامپ شده است که او را به تمجید از صدراعظم آلمان واداشته است؛ دو نفری که انتظار می‌رفت تقابلی جدی در این نشست پیش‌روی خود داشته باشند. مدتی پیش بود که ترامپ در نشست ناتو، از دست‌دادن با مرکل اجتناب کرد و مرکل نیز متعاقبا اعلام کرد اروپا دیگر نمی‌تواند برای دفاع از خود به آمریکا اتکا کند. مرکل نیز می‌کوشد از ریاست این نشست و شایستگی‌هایش، به عنوان برگی برنده در سیاست داخلی و انتخابات پیش‌رو بهره بگیرد و حالا این تمجید ترامپ، برای او یک فرصت مغتنم محسوب می‌شود. ترامپ در ادامه دیدار با رهبران جهان، با ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا، دیدار کرد. در این دیدار، ترامپ با ستایش از می، ابراز امیدواری کرد که به‌زودی دو طرف به توافقی تجاری دست پیدا کنند. ترامپ پیش‌تر نیز به خاطر گرایش می‌ به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا که بر ملی‌گرایی و ضدیت با این اتحادیه تأکید دارد، او را ستوده بود.

چین و بریتانیا در مسیر دوستی

رئیس‌جمهوری چین که این روزها به خاطر برنامه موشکی کره‌شمالی و نقش میانجیگرانه‌اش در این غائله، در کانون توجه‌ها قرار گرفته است در دیدار با نخست‌وزیر انگلیس در حاشیه نشست گروه ٢٠ تأکید کرد: دو کشور باید تعمیق همکاری‌ها در زمینه‌های مختلف را در دستور کار قرار دهند. در بیانیه‌ای که دیروز ازسوی وزارت امور خارجه چین منتشر شد، بر همکاری این دو کشور براساس ابتکار عمل «راه ابریشم جدید» تأکید شده بود. شی جینپینگ، رئیس‌جمهوری چین، همچنین از آمادگی کشورش برای همکاری با لندن در زمینه‌های انرژی اتمی، امور مالی و اقتصادی خبر داد. این دیدار در حالی صورت می‌گیرد که بریتانیا بعد از خروج از اتحادیه اروپا به دنبال شرکای تجاری جدید است و چین نیز بعد از فسخ توافق قرارداد تجاری «پی‌تی‌تی» ازسوی ترامپ وضعیتی مشابه بریتانیا دارد. ترزا می، نخست‌وزیر انگلیس، نیز از تمایل لندن برای سرمایه‌گذاری بیشتر در برنامه اقتصادی چین خبر داد.

کره‌شمالی، زیر ذره‌بین

بدون شک یکی از مسائلی که در دیدارهای دوجانبه و چندجانبه در حاشیه نشست گروه ٢٠ به آن پرداخته می‌شود، مسئله برنامه موشکی کره‌شمالی است. آزمایش‌های موشکی اخیر کره‌شمالی به ایجاد تنش در شبه‌جزیره منجر شده و واکنش تند ایالات متحده و ژاپن را نیز به دنبال داشته است، به‌ویژه که گفته می‌شود پیونگ‌یانگ اخیرا یک موشک قاره‌پیما را آزمایش کرده است. در همین رابطه، پوتین در دیدار با مون جائه این، رئیس‌جمهور کره‌جنوبی، درباره جدیدترین آزمایش موشکی کره‌شمالی و ضرورت حفظ آرامش به منظور تنش‌زدایی در شبه‌جزیره کره به گفت‌وگو پرداخت. این در حالی است که کره‌جنوبی برنامه موشکی هم‌نام شمالی خود را تهدیدی جدی برای خود و منطقه می‌داند. پیش‌تر در بیانیه مشترک رهبران کره‌جنوبی، ژاپن و آمریکا بر اعمال فشارها و تقویت همکاری و ائتلاف نظامی به عنوان پاسخی به اقدامات تحریک‌آمیز کره‌شمالی تأکید شده بود. رکس تیلرسون نیز در حاشیه نشست گروه ۲۰ عنوان کرده است که دولت این کشور، هنوز امید خود را در قبال مسئله کره‌شمالی از دست نداده‌ است. او همچنین با اشاره به دیدگاه‌های متفاوت پوتین و ترامپ در قبال نحوه تعامل با کره‌شمالی عنوان کرد که واشنگتن همچنان مسکو را برای کمک به مسئله کره‌شمالی تحت فشار قرار خواهد داد.

تداوم اعتراضات

در حالی که در دیدارهای دوجانبه و چندجانبه در حاشیه نشست گروه ٢٠، اختلافات و تنازعات در پس لبخندها و دست‌دادن‌ها پنهان می‌ماند، در خیابان‌های هامبورگ قضیه شکل دیگری دارد و لبخند جای خود را به باتوم و ماشین‌های آب‌پاش داده است. این روزها هامبورگ بیشتر از آن که شبیه شهری به نظر برسد که میزبانی نشست رهبران جهان را برعهده دارد، به دژی نفوذناپذیر بدل شده است. البته مأموران پلیس و امنیتی به لطف تروریست‌های افراطی دلیل خوبی برای توسل به خشونت برای پراکنده‌کردن معترضان دارند اما حضور گسترده و اعتراضات پیگیر، نشان دهنده نارضایتی عمیق در میان توده‌های مردم از رهبران خود است. فراموش نکنیم که بسیاری از این رؤسای‌جمهور با مخالفت‌ها و نقدهایی جدی در کشور خود مواجهند و بیشتر در نتیجه انفعال بخش وسیعی از جامعه و بی‌اعتمادی مردم به روال‌های انتخاباتی به قدرت رسیده‌اند. از نظر معترضان به نشست گروه ٢٠، حاضران در این نشست نه‌تنها از چاره‌جویی برای مشکلات جهان امروز عاجزند، بلکه عملا خود بخشی از مشکل‌ هستند. معترضان این رهبران را تابع نظرات شرکت‌های بزرگ و نهادهای مالی تصمیم‌گیرنده از قبیل بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول می‌دانند و نه نمایندگان واقعی خود. در همین باره، پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان، نیز در واکنش به اعتراض‌های گسترده، به رهبران گروه ۲۰ درباره تشکیل ائتلاف‌های خطرناک و منحرف‌کننده که می‌تواند به ضرر فقرا و مهاجران تمام شود، هشدار داده است.