برندگان نوبل کامپیوتر امسال چه کسانی هستند؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از خبرآنلاین، اندرو بارتو و ریچارد ساتون، دو پیشگام در حوزه یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning)، موفق به کسب جایزه معتبر A.M. Turing Award شدند. این جایزه که به عنوان نوبل دنیای کامپیوتر شناخته می‌شود، به دلیل نقش بنیادین این دو دانشمند در توسعه هوش مصنوعی مدرن به آن‌ها اعطا شد. یادگیری تقویتی که بر اساس پاداش و مجازات رفتار هوش مصنوعی را شکل می‌دهد، پایه‌گذار بسیاری از دستاوردهای اخیر مانند پیروزی هوش مصنوعی گوگل در بازی Go، بهینه‌سازی معاملات مالی، بهبود عملکرد چت‌بات‌هایی مانند ChatGPT و حتی کنترل ربات‌های پیشرفته بوده است.

انقلاب یادگیری تقویتی؛ از ایده‌های مهجور تا شکوفایی در عصر هوش مصنوعی

بارتو و ساتون تحقیقات خود را در اواخر دهه ۱۹۷۰ آغاز کردند؛ در زمانی که ایده‌های آن‌ها چندان مورد توجه جامعه علمی نبود. بارتو در این رابطه می‌گوید:«در آن زمان، ما در دنیایی ناشناخته گام برمی‌داشتیم و کسی به تحقیقات ما توجهی نداشت. اما حالا، این حوزه به یکی از مهم‌ترین ارکان پیشرفت هوش مصنوعی تبدیل شده است.»

تحقیقات آن‌ها الهام‌گرفته از مکانیسم‌های روانشناختی و عصب‌شناسی بود که نحوه واکنش نورون‌های مغزی به پاداش و مجازات را بررسی می‌کرد. در یکی از مطالعات مهم خود در دهه ۱۹۸۰، بارتو و ساتون یک سیستم هوش مصنوعی طراحی کردند که باید تعادل یک میله روی یک چرخ متحرک را حفظ می‌کرد. این پژوهش، پایه‌گذار بسیاری از پیشرفت‌های بعدی در هوش مصنوعی شد و اکنون در طیف وسیعی از فناوری‌های پیشرفته، از روباتیک گرفته تا پردازش زبان طبیعی، به کار گرفته می‌شود.

چرا این فناوری مهم است؟

یادگیری تقویتی ستون فقرات بسیاری از دستاوردهای مدرن در دنیای فناوری است:

• هوش مصنوعی DeepMind گوگل که در سال‌های ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ توانست بهترین بازیکنان انسانی را در بازی Go شکست دهد، از یادگیری تقویتی استفاده می‌کند.
• ChatGPT و سایر چت‌بات‌های مدرن نیز از این فناوری بهره می‌برند تا با دریافت بازخورد، کیفیت پاسخ‌های خود را بهبود ببخشند.
• بهینه‌سازی سیستم‌های معاملاتی در بورس نیز با کمک این فناوری، تصمیمات دقیق‌تری برای سرمایه‌گذاری ارائه می‌دهد.
• روبات‌هایی که توانایی حل مکعب روبیک دارند، با کمک یادگیری تقویتی موفق به انجام این کار شده‌اند.

هوش مصنوعی: پیشرفت یا تهدید؟

با پیشرفت سریع هوش مصنوعی، نگرانی‌هایی در مورد خطرات و پیامدهای آن برای بشریت مطرح شده است. در حالی که ساتون نگرانی‌های موجود را اغراق‌شده می‌داند و معتقد است که هوش مصنوعی باعث رشد و تحول جوامع انسانی خواهد شد، بارتو دیدگاه محتاط‌تری دارد و می‌گوید:«ما باید همیشه نسبت به پیامدهای غیرمنتظره‌ی پیشرفت‌های فناوری هوشیار باشیم.»

ساتون اما دیدگاهی آینده‌نگرانه‌تر دارد و به دوران پساانسانی (Posthumanism) باور دارد. او معتقد است که هوش مصنوعی می‌تواند موجوداتی هوشمندتر از انسان‌ها خلق کند و آینده را به مرحله‌ای فراتر از توانایی‌های بیولوژیکی بشر برساند.