وقتی الگوریتم‌ها کارفرما می‌شوند / نیروهای کار باید چگونه خود را برای آینده آماده کنند؟

به گزارش اقتصادآنلاین، تکنولوژی هوش مصنوعی، نه‌تنها روش‌های سنتی انجام کار را تغییر داده، بلکه ماهیت بسیاری از مشاغل را نیز دستخوش تحول کرده است. گزارش مجمع جهانی اقتصاد نشان می‌دهد که تا سال ۲۰۲۵، حدود ۹۷ میلیون شغل در سراسر جهان به‌دلیل گسترش هوش مصنوعی و اتوماسیون از بین خواهند رفت. این آمار نگرانی‌های گسترده‌ای را درباره امنیت شغلی ایجاد کرده است، اما از سوی دیگر، فرصت‌های شغلی جدیدی نیز پدید خواهد آمد.

در کنار حذف برخی مشاغل، نیاز به متخصصان حوزه فناوری روزبه‌روز افزایش می‌یابد. تحلیلگران داده، مهندسان هوش مصنوعی، توسعه‌دهندگان نرم‌افزار و متخصصان امنیت سایبری در صدر فهرست مشاغل آینده قرار گرفته‌اند. با این حال، یکی از چالش‌های اساسی این است که بسیاری از نیروی کار فعلی فاقد مهارت‌های لازم برای ورود به این حوزه‌های جدید هستند. آموزش مهارت‌های دیجیتال و به‌روز نگه داشتن دانش نیروی کار، یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای مواجهه با این تحولات است. کشور‌هایی که برنامه‌ریزی مناسبی برای ارتقای مهارت نیروی کار خود داشته باشند، در این تغییرات جهانی کمترین آسیب را خواهند دید.

اقتصاد گیگ؛ فرصت‌های تازه با چالش‌های پنهان

یکی از مهم‌ترین روند‌های دنیای کار در سال‌های اخیر، رشد اقتصاد گیگ است. مدل‌های کاری سنتی که بر استخدام‌های بلندمدت و قرارداد‌های ثابت استوار بودند، جای خود را به شغل‌های کوتاه‌مدت و پروژه‌محور داده‌اند. بر اساس گزارش‌های منتشرشده، تعداد فریلنسر‌ها از سال ۲۰۲۰ تاکنون بیش از ۲۰ درصد افزایش یافته است و پیش‌بینی می‌شود که تا سال ۲۰۲۷، نیمی از نیروی کار جهان را تشکیل دهند.

افزایش استفاده از پلتفرم‌های آنلاین، این امکان را برای افراد فراهم کرده است که بدون وابستگی به شرکت‌های خاص، از طریق مهارت‌های خود درآمدزایی کنند. فریلنسر‌ها دیگر محدود به بازار کار محلی نیستند و می‌توانند از هر نقطه‌ای از جهان برای مشتریان مختلف کار کنند. این آزادی، یکی از مزیت‌های اصلی اقتصاد گیگ محسوب می‌شود، اما در کنار آن، مشکلاتی نیز وجود دارد.

عدم برخورداری از حمایت‌های بیمه‌ای، نبود حقوق بازنشستگی، درآمد ناپایدار و رقابت فشرده، از جمله چالش‌های اساسی این نوع کار است. برخلاف مشاغل سنتی که کارمندان از مزایای اجتماعی و قانونی برخوردارند، فریلنسر‌ها در صورت مواجهه با مشکلات اقتصادی، تکیه‌گاهی ندارند. این مسئله باعث شده که بسیاری از کشور‌ها به دنبال تدوین قوانین حمایتی برای کارگران اقتصاد گیگ باشند. آینده این نوع اشتغال، بستگی زیادی به سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها و میزان انعطاف‌پذیری قوانین کار خواهد داشت.

کار از راه دور؛ یک سبک جدید کاری با چالش‌های خاص

همه‌گیری کووید-۱۹ باعث شد که بسیاری از شرکت‌ها به ناچار به سمت دورکاری حرکت کنند. این تغییر که ابتدا به‌عنوان یک راهکار موقت مطرح شده بود، حالا به یکی از سبک‌های کاری مورد پذیرش در جهان تبدیل شده است. بسیاری از شرکت‌های بزرگ مانند گوگل، مایکروسافت و توییتر، مدل ترکیبی حضور در دفتر و دورکاری را به‌عنوان گزینه‌ای دائمی برای کارکنان خود ارائه داده‌اند.

مزایای کار از راه دور، شامل کاهش هزینه‌های عملیاتی شرکت‌ها، افزایش رضایت شغلی کارکنان و انعطاف‌پذیری بیشتر در مدیریت زمان است. با این حال، این مدل کاری بدون چالش نیست. بسیاری از کارمندان دورکار، از مشکلاتی مانند عدم تعادل بین زندگی شخصی و کاری، کاهش تعاملات اجتماعی و دشواری در مدیریت زمان شکایت دارند.

یکی دیگر از نگرانی‌های بزرگ در مورد کار از راه دور، امنیت سایبری است. شرکت‌هایی که اطلاعات حساسی را در بستر‌های آنلاین به اشتراک می‌گذارند، با خطر حملات سایبری و نشت داده‌ها مواجه هستند. در نتیجه، نیاز به راهکار‌های امنیتی قوی‌تر برای حفاظت از اطلاعات سازمان‌ها بیش از پیش احساس می‌شود.

چگونه نیروی کار برای آینده آماده شود؟

تحولات دیجیتال، نیاز به مهارت‌های جدید را بیش از گذشته برجسته کرده است. در گذشته، تحصیلات دانشگاهی به‌تنهایی می‌توانست آینده شغلی افراد را تضمین کند، اما امروز دیگر این مدل پاسخگو نیست. مهارت‌های فناوری، تحلیل داده، هوش مصنوعی و امنیت سایبری، به بخش جدایی‌ناپذیر از بازار کار آینده تبدیل شده‌اند.

در کنار مهارت‌های فنی، توانایی‌هایی مانند تفکر انتقادی، مدیریت بحران و مهارت‌های ارتباطی نیز برای نیروی کار اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در دنیایی که مشاغل به‌سرعت تغییر می‌کنند، توانایی یادگیری مداوم، مهم‌ترین ویژگی برای موفقیت در مسیر شغلی خواهد بود.

از سوی دیگر، دولت‌ها و نهاد‌های آموزشی نیز باید نقش کلیدی در این زمینه ایفا کنند. سرمایه‌گذاری در آموزش‌های مهارتی، ارائه دوره‌های مرتبط با فناوری‌های نوین و حمایت از کارآفرینان، از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند مسیر تحول نیروی کار را هموارتر کنند.

سیاست‌گذاری‌های دولت‌ها؛ نقش کلیدی در آینده کار

تحولات دنیای کار، نه‌تنها برای کارکنان، بلکه برای دولت‌ها و سیاست‌گذاران نیز چالش‌های جدیدی ایجاد کرده است. قوانین کار که در دهه‌های گذشته بر اساس مدل‌های سنتی اشتغال تدوین شده‌اند، اکنون نیاز به بازنگری جدی دارند.

یکی از مسائل مهم، تعریف چارچوب‌های حقوقی برای کارگران اقتصاد گیگ است. بسیاری از کشور‌ها در حال تدوین قوانینی هستند که فریلنسر‌ها را تحت پوشش بیمه و مزایای اجتماعی قرار دهد. همچنین، بحث مالیات بر درآمد‌های دیجیتال و تنظیم مقررات برای مشاغل مبتنی بر فناوری، به موضوعی داغ در محافل اقتصادی تبدیل شده است.

از سوی دیگر، زیرساخت‌های دیجیتال نقش کلیدی در آینده کار دارند. کشور‌هایی که بتوانند اینترنت پرسرعت و امن، پلتفرم‌های دیجیتال بومی و امکانات مناسب برای دورکاری را فراهم کنند، در رقابت جهانی برتری خواهند داشت. در مقابل، کشور‌هایی که نتوانند خود را با این تغییرات سازگار کنند، شاهد افزایش بیکاری و کاهش بهره‌وری خواهند بود.

آینده کار در دنیای دیجیتال چگونه رقم خواهد خورد؟

بازار کار در حال تغییر است و این تحول با سرعتی بیش از حد انتظار پیش می‌رود. رشد هوش مصنوعی، توسعه اقتصاد گیگ و افزایش کار از راه دور، نشان می‌دهد که مدل‌های سنتی اشتغال به پایان خود نزدیک شده‌اند. در این مسیر، نیروی کاری که بتواند خود را با شرایط جدید تطبیق دهد و مهارت‌های موردنیاز را کسب کند، موفق خواهد بود.

دولت‌ها، شرکت‌ها و نهاد‌های آموزشی نیز باید نقش خود را در این تغییرات ایفا کنند. آینده کار، به میزان آمادگی ما برای پذیرش تغییرات بستگی دارد. در نهایت، کسانی که بتوانند خود را با این تحولات همگام کنند، برندگان اصلی این دوران خواهند بود.