فاصله سرمایه‌گذاری در فین‌تک و اینشورتک / صنعت بیمه ایران در شرایط تحریم

به گزارش اقتصادآنلاین، امیر سلطانی، معاونت توسعه بازار و شبکه فروش بیمه البرز، در پنل تخصصی رویداد فینشورتک، به بیان دیدگاه‌های خود درباره وضعیت صنعت بیمه ایران و نقش فناوری‌های نوین در توسعه این صنعت پرداخت.

سلطانی ادامه داد: به دلیل شرایط پیچیده و غیراستاندارد صنعت بیمه کشور، چه در بخش بیمه‌گران، چه در شبکه فروش و حتی نهاد‌های نظارتی، مارکت‌کپ صنعت بیمه نباید با صنایع دیگر مقایسه شود بلکه مارکت‌کپ صنعت بیمه باید با توجه به میزان ریسکی که مدیریت می‌کند، سنجیده شود که در این صورت، اعداد به مراتب از صنایع دیگر و حوزه‌های مالی متفاوت خواهد بود.

وی افزود: تخمین من این است که مارکت‌کپ صنعت بیمه ایران بالغ بر ۵۰۰ میلیارد دلار است که دلیل این امر شرایط سخت تحریمی است که در آن قرار داریم لذا صنعت بیمه اگر نتواند با دنیا ارتباط داشته باشد، در تعریف بین‌المللی، روزمرگی آن روز مرگش خواهد بود، اما صنعت بیمه ایران در این فضای تحریمی، به خوبی نقش یک بال اقتصادی را ایفا کرده است.

سلطانی اضافه کرد: اگر بیمه‌گران نتوانستند پس از تحریم‌ها با شرکت‌های خارجی ارتباط اتکایی برقرار کنند، مطالبات شرکت‌ها از سنوات گذشته باقی مانده و نتوانستیم پول را جابه‌جا کنیم و به داخل کشور بیاوریم، اما با این حال، ریسک‌های کلان کشور در داخل مدیریت شد.

سلطانی با اشاره به اهمیت صنعت بیمه در شرایط تحریم، گفت: گر صنعت بیمه توانمند نبود، نه تنها نفت استخراج نمی‌شد، بلکه هیچ هواپیمایی نمی‌توانست از زمین بلند شود و هیچ خودرویی نمی‌توانست حرکت کند؛ صنعت لجستیک کشور کاملاً وابسته به بیمه است. بیمه‌گران داخلی توانستند ریسک‌هایی که پیش از این در دور اول برجام به بریتانیا منتقل شده بود، مدیریت کنند؛ در حوزه‌های لایف نیز بسیاری از شرکت‌های بیمه، ریسک‌های خود را به بیمه‌گران معتبر جهانی در آلمان و سوئیس واگذار کرده بودند.

وی تأکید کرد: از منظر اقتصادی، حبس ریسک در داخل کشور درست نیست. به‌عنوان مثال، اگر حادثه‌ای مانند پتروشیمی گوهردشت یا رگ سفید رخ دهد، خسارت فاجعه‌باری به بار می‌آید بنابراین اگر ریسک در داخل کشور باشد، تمام بیمه‌گران باید از جیب خود این خسارت را پرداخت کنند، اما اگر بتوانیم ارتباط اتکایی داشته باشیم، می‌توانیم ریسک را مدیریت کنیم و در صورت وقوع خسارت فاجعه‌بار، حداقل این پول از داخل کشور هزینه نشود.

سلطانی با اشاره به عملکرد صنعت بیمه در شرایط تحریم، گفت: صنعت بیمه در این سال‌ها شاهکاری انجام داده است، ما در شرایطی که هیچ شرکت خارجی با ما ارتباط اتکایی ندارد، توانستیم ریسک‌های سنگین کشور را مدیریت کنیم. حتی فرودگاه امام خمینی که سال‌هاست استاندارد‌های جهانی را دریافت نکرده، با ریسک بالایی فعالیت می‌کند، اما تاکنون توانسته‌ایم این ریسک را مدیریت کنیم. اگر شرایط مشابهی در کشور‌های پیشرفته وجود داشت، مطمئناً منجر به اتفاقات بدتری می‌شد، زیرا آنها نمی‌توانستند این ریسک‌ها را مدیریت کنند.

وی به مقایسه ایران با کشور‌های حوزه خلیج فارس پرداخت و گفت: کشور‌های حوزه خلیج فارس نیز مانند ما نفتی هستند و لجستیک آنها شبیه به ماست. اما آنها به راحتی ریسک‌های خود را به بیمه‌گران فرانسوی، آلمانی و سوئیسی منتقل می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود که آنها راحت‌تر باشند، زیرا ریسک‌های آنها به خارج از کشور منتقل می‌شود.

سلطانی با اشاره به دلایل پایین بودن مارکت‌کپ صنعت بیمه ایران، گفت: یکی از دلایل عمده پایین بودن مارکت‌کپ صنعت بیمه ایران، این است که ما درآمد دلاری نداریم و نتوانسته‌ایم مطالبات ارزی سنوات گذشته خود را برگردانیم. به‌عنوان مثال، در یک پرونده، ما از شرکت البور در یکی از کشور‌ها ۱۲ میلیون دلار طلب داریم که مربوط به یک دهه گذشته است. این عدد امروز بسیار بزرگ است. وقتی درآمد شما محدود شده، مارکت‌کپ نیز پایین می‌آید.

وی در ادامه به موضوع فین‌تک و اینشورتک پرداخت و گفت: در سال ۹۶، در حوزه بانکداری حدود ۴ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حوزه فین‌تک انجام شد، اما در صنعت بیمه فقط ۲۰۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده است. در سال ۲۰۱۷، در اروپا و آمریکا حدود ۴۰ میلیارد دلار در فین‌تک سرمایه‌گذاری شد، اما در حوزه اینشورتک فقط ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری صورت گرفت. این نشان می‌دهد که صنعت بیمه در مقایسه با بانکداری، کمتر مورد توجه سرمایه‌گذاران قرار گرفته است.

سلطانی با اشاره به شرکت‌های موفق اینشورتک در دنیا، گفت: شرکت‌هایی مانند لیموناد در آمریکا و مترو مایل در اروپا، با استفاده از فناوری‌های نوین، توانسته‌اند به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند؛ این شرکت‌ها با استفاده از هوش مصنوعی و داده‌های بزرگ، حق بیمه را محاسبه می‌کنند و خدمات بیمه‌ای را به‌صورت خودکار ارائه می‌دهند. در ایران نیز برخی استارت‌آپ‌ها تلاش کرده‌اند از این مدل‌ها تقلید کنند، اما هنوز نتوانسته‌اند به موفقیت‌های قابل توجهی دست یابند.

وی با اشاره به چالش‌های صنعت بیمه در حوزه فناوری، گفت: یکی از چالش‌های بزرگ صنعت بیمه، شبکه فروش نیروی انسانی است؛ در صنعت بانکداری، فین‌تک توانست پیشرفت کند، زیرا کاربران نیازی به مراجعه به شعبه ندارند و می‌توانند کار‌های خود را از خانه انجام دهند که این موضوع باعث کاهش هزینه‌های بانک‌ها شد، اما در صنعت بیمه، فروش مستقیم کمتر از ۲۵ درصد است و بیشتر فروش‌ها از طریق نمایندگان و کارگزاران انجام می‌شود. اگر اینشورتک بخواهد توسعه یابد، طبیعتاً این شبکه فروش تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این یک چالش بزرگ است.

سلطانی در پایان گفت: به نظر من، دلیل اصلی عدم سرمایه‌گذاری جدی در حوزه فناوری صنعت بیمه، همین چالش است. بسیاری از افراد که از طریق شبکه فروش امرار معاش می‌کنند، ممکن است شغل خود را از دست بدهند؛ استارت‌آپ‌هایی که می‌توانند به عنوان پله اول اینشورتک‌ها قرار بگیرند، نیز تاکنون نتوانسته‌اند سبد پرتفوی صنعت بیمه را افزایش دهند، آنها شاید توانسته‌اند مشتریان جدیدی جذب کنند، اما نتوانسته‌اند کیک صنعت بیمه را بزرگتر کنند.

سلطانی در ادامه بیان کرد: امروز در صنعت بیمه کشورمان، ۸۰ شرکت بیمه‌ای فعال وجود دارند که بنیان‌گذاران یا سهامداران عمده آن‌ها بانک‌ها و گروه‌های مالی هستند، این ساختار برخلاف بسیاری از کشورهای جهان است و این سؤال مطرح می‌شود که چرا با وجود پیشرفت‌های خوب در حوزه بانکی، این بانک‌ها نتوانسته‌اند از داده‌های شرکت‌های بیمه‌ای که در مالکیت آن‌ها هستند، به‌طور مؤثر استفاده کنند؟ چرا این ادغام و همکاری بین بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای به شکل موفقیت‌آمیزی انجام نشده است؟ این موضوع به‌ویژه زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که بدانیم در بسیاری از کشورهای جهان، مدل‌های موفقیت‌آمیزی از همکاری بین بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای وجود دارد.

وی افزود: صنعت بیمه به‌طور کلی بسیار پیچیده است و نیازمند تخصص بالایی است؛ در ایران، حدود ۳۰ شرکت بیمه‌ای وجود دارند که تحت مالکیت گروه‌های مالی و بانک‌ها فعالیت می‌کنند که این موضوع می‌تواند یک فرصت بزرگ باشد، چرا که اگر این شرکت‌ها بتوانند از داده‌های مشتریان بانک‌های خود استفاده کنند، قطعاً در رده‌های بالای صنعت بیمه قرار خواهند گرفت اما متأسفانه این اتفاق تاکنون رخ نداده است و بیش از ۲۰ سال است که این شرکت‌های بیمه‌ای در قالب گروه‌های مالی فعالیت می‌کنند، بدون آن‌که به موفقیت‌های چشمگیری دست یابند.

سلطانی توضیح داد: یکی از چالش‌های اصلی این است که چرا با وجود آن‌که بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ای در یک گروه مالی قرار دارند و سهامدار یکدیگر هستند، نتوانسته‌اند همکاری مؤثری داشته باشند؟ این موضوع نیازمند یک مدیریت حاکمیتی قوی است که تاکنون محقق نشده است که این مسئله به‌طور قطع نیاز به بررسی و تحلیل بیشتری دارد.

وی بیان کرد: در این میان، شرکت بیمه البرز به عنوان یکی از شرکت‌های پیشرو در صنعت بیمه کشور، اقدامات قابل توجهی انجام داده است؛ از حدود دو سال پیش، این شرکت با توسعه یک سیستم نرم‌افزاری اختصاصی توسط تیم فناوری اطلاعات خود، توانسته است پوشش‌های بیمه‌ای شخصی‌سازی شده‌ای ارائه دهد که در صنعت بیمه کشور بی‌نظیر است؛ این سیستم بر پایه استعلام‌های آنلاین عمل می‌کند و امکان تحلیل داده‌ها و ارائه خدمات سریع‌تر به مشتریان را فراهم کرده است حتی ورود داده‌ها نیز به شکل سنتی انجام نمی‌شود و تمامی فرآیندها به صورت الکترونیکی و استعلام‌محور انجام می‌گیرد.

وی اظهار داشت: در حوزه خسارت‌های درمانی، شرکت بیمه البرز به عنوان اولین شرکت بیمه‌ای در کشور توانسته است یک تست موفقیت‌آمیز را با تأیید بیمه مرکزی انجام دهد؛ این شرکت امروز آمادگی دارد تا خسارت‌های درمانی را با سرعت بالا پرداخت کند به‌طوری که حتی قبل از خروج بیمار از داروخانه، امکان پرداخت خسارت وجود دارد. این دستاورد بزرگی در صنعت بیمه کشور محسوب می‌شود.

سلطانی گفت: در حوزه بیمه خودرو نیز، بیمه‌گذاران شرکت البرز می‌توانند از طریق اپلیکیشن "یاقوت البرز" خودروهای آسیب‌دیده خود را ثبت کنند و با بارگذاری تصاویر نقاط آسیب‌دیده و مدارک لازم، پرونده خسارت به صورت آنلاین تشکیل می‌شود و خسارت در همان روز پرداخت می‌شود؛ این شرکت حتی رکورد پرداخت خسارت در کمتر از یک ساعت را نیز در کارنامه خود دارد همچنین، در شرایط تحریم‌های بین‌المللی، شرکت بیمه البرز توانسته است با تشکیل کنسرسیوم‌هایی، ریسک‌های بیمه‌ای در ۱۲ کشور را بپذیرد و بخشی از ریسک‌های خود را نیز به دیگر شرکت‌ها واگذار کند. این اقدام نشان می‌دهد که حتی در شرایط تحریمی نیز می‌توان با مدیریت صحیح، ریسک‌های بیمه‌ای را پذیرفت و به موفقیت دست یافت.

در پایان، این موضوعات نیازمند بررسی بیشتر و گفت‌وگو با کارشناسان و پنلیست‌های حوزه بیمه است تا بتوان راه‌حل‌های مناسبی برای چالش‌های پیش‌روی صنعت بیمه کشور ارائه داد.