نباید از واگذاری ایران‌خودرو انتظار معجزه داشت/ عوامل پشت پرده مانع از اصلاح ساختار ایران‌خودرو

بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو درخصوص واگذاری ایران خودرو به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: در شرایط فعلی خصوصی‌سازی دیگر معنا نمی‌دهد و شاید جابجایی یک سری مالکیت‌ها تعبیر بهتری باشد. شرکتی که ایران‌خودرو را خریده قطعا شرکتی است که از دل این صنعت بیرون آمده و از دست‌های پشت پرده آگاه است و می‌تواند ارتباط برقرار کند. 

نباید از واگذاری ایران‌خودرو انتظار معجزه داشت

صدرایی تصریح کرد: نباید از واگذاری ایران‌خودرو انتظار معجزه داشت، تا زمانی که دلار ۹۰ هزار تومانی، تحریم‌ها و عدم توانایی همکاری ایران‌خودرو با شرکت‌های معتبر چینی برقرار است، شما نمی‌توانید هیچ تغییری در رفتار ایران‌خودرو ببینید. این که فکر کنید کروز، ایران‌خودرو را بگیرد و یکدفعه از فردا خودروهای به‌روز در ایران خودرو تولید و با قیمت‌های فعلی عرضه شود، رویابافی و بزرگ‌نمایی است. 

به گفته وی، در یک شرایط منگنه‌واری گیر کرده‌ایم و تغییر مدیریت هم چندان تغییر ساختاری در ایران‌خودرو با توجه به عوامل پشت پرده این صنعت ایجاد نمی‌کند.

این کارشناس صنعت خودرو گفت: اگر واقعا نیت خصوصی‌سازی ایران‌خودرو است، باید چند آیتم رعایت شود. اول این که باید ساختارهای تئوریکی و ایدئولوژیکی ایران‌خودرو تغییر کند. سپس بهره‌وری منابع انسانی افزایش یابد، نیروی مازاد در خودروسازی‌ها زیاد هستند که بعضا دستوری مشغول به کار شده‌اند. مورد سوم هم این است که بازار رقابتی شود، تا زمانی که بازار رقابتی نشود، اقتصاد آزاد نداشته باشیم، ارتباطات جهانی پیدا نکنیم و واردات انبوه خودرو نداشته باشیم، خودروسازان باز هم درگیر رانت، انحصار و درجا زدن می‌شوند. درجا زدن به این معنا که چون شما رقیب ندارید، نیازی به آینده‌پژوهی و تغییر ایجاد نمی‌کنید و داستان تکراری یک محصول ثابت و چند دهه تولید تکرار می‌شود. 

صدرایی افزود: مسئله بعدی در واگذاری ایران‌خودرو این است که آیا دخالت دولت کاهش پیدا می‌کند یا نه، من فکر نمی‌کنم دولت دخالت خود را در سیاست تنظیم بازار کاهش بدهد و باز هم قیمت دستوری را ادامه خواهد داد. شاید دخالت دولت کاهش پیدا کند، اما قطع نمی‌شود و باز هم معضلات و مشکلات این چنینی وجود خواهد داشت.

وی ادامه داد: زمانی که یک ساختار جدید شکل گیرد، یک برنامه‌ریزی کلان اقتصادی و جهت‌گیری درست اقتصادی در کشور ایجاد شود، مسائل ما چه در داخل و چه در خارج حل شود و دولت مسلط بر امور شود آن موقع است که در دل آن واگذاری ایران‌خودرو و سایپا هم بخشی از آن تغییر می‌شود که می‌تواند به سمت خیر و صلاح دولت، ملت و شرکت‌ها برود؛ در غیر این صورت در چارچوب فعلی انتظار معجزه و تغییر خاصی را ندارم. 

صدرایی اضافه کرد: تا زمانی که به ثبات اقتصادی نرسیم، دلار طی یک هفته چند هزار تومان افزایش قیمت داشته باشد، امکان ارتباط با خودروسازان و شبکه تامین جهانی را نداشته باشیم، ساختار داخلی انحصاری باشد و رقابت در آن شکل نگیرد و ما توان ارتباط و ورود سرمایه‌های خارجی تولیدکنندگان و واردکنندگان خارجی را نداشته باشیم که بیایند و بازار را از انحصار خارج کنند، همین ریلی که گذاشته شده است به اجبار به مسیر غلط خود ادامه می‌دهد. 

وی گفت: نمی‌خواهم بدبینی ایجاد کنم، واقع‌بینانه می‌گویم وعده‌هایی ندهیم که انتظاراتی در دل مصرف‌کننده ایجاد کند و بعد دوباره سرخورده شود و ببیند که در عمل اتفاقی رخ نداده است.

این کارشناس صنعت خودرو بیان کرد: باید بدانیم که در چه شرایطی هستیم و عوامل محیطی داخلی و خارجی ما تاثیر شگفتی در شرایط ایجاد شده دارند. اگر شرایط بهبود پیدا کند، از تنش‌های جهانی کاسته شود و دولت کنترل اقتصادی را در دست بگیرد، می‌توان بهبودهایی را انتظار داشت که البته با وضعیت ایده‌آل تفاوت زیادی دارد.

وعده ساخت خودرو در شان مردم ایران، تکرار مکررات است

صدرایی در واکنش به این موضوع که مدیران جدید ایران‌خودرو گفته‌اند که محصولاتی در شان مردم ایران می‌سازند، گفت: بحث افزایش کیفیت خودرو به این معنا است که قیمت خودرو افزایش پیدا کند. این که گفته شود خودرو در شان مردم ایران تولید کنیم یک حرف کلی و عام است و گوینده باید بگوید در چه بازه زمانی و قیمتی و با چه مکانیزمی می‌خواهد این کار را انجام دهد. 

وی عنوان کرد: چندین سال است که مدیران خودروسازی ما می‌گویند خودروهایی باید در شان مردم ایران تولید کنیم و این شان هر روز پایین‌تر می‌آید و خودروها بی‌کیفیت‌تر می‌شوند. این حرف‌ها تکراری شده، همه می‌دانند که باید خودرویی در شان مردم ایران تولید کرد، زمانی این حرف‌ها ارزشمند است که یک سند درست و مطابق با شرایط و واقعیت‌ها در حوزه خودرو تنظیم شود.

قیمت خودرو از کنترل خارج خواهد شد

صدرایی درخصوص حذف قیمت‌گذاری دستوری خودرو پس از واگذاری خودروسازان نیز گفت: قیمت خودرو با این وضعیت جهش ارز، حتما از کنترل خارج خواهد شد. قیمت فعلی خودرو با دلار ۵۰ هزار تومانی است و اگر دولت بخواهد همچنان قیمت‌ها را دستوری کنترل کند، زیان‌ده بودن را تکرار می‌کند و دیگر واگذاری به بخش خصوصی معنا ندارد. به نظرمی‌رسد دولت تصدی‌گری خود را در قیمت‌گذاری کمتر کند و ایران‌خودرو هم مانند خودروسازان بخش خصوصی راحت‌تر افزایش قیمت داشته باشند تا زیان را از بین ببرند و شرکت را سرپا نگه دارند.