کاهش قیمت ارز با راه‌اندازی سامانه ارز تجاری / بازار توافقی ارز نباید به سرنوشت نیما دچار شود

حسین سلاح‌ورزی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با اقتصادآنلاین بیان کرد: ارز یک قیمت و ارزش واقعی دارد که آن هم در مکانیسم بازار تعیین می‌شود. هرگونه تعیین نرخ دستوری برای ارز به ویژه اگر پایین‌تر از قیمت واقعی آن باشد، اساسا باعث توزیع رانت، گسترش امضاهای طلایی و موجب ازبین رفتن منابع ارزی کشور می‌شود. 

سلاح‌ورزی افزود: سال‌هاست که سیاست‌گذاران ارزی با تصور این که پایین نگه‌داشتن مصنوعی قیمت ارز باعث جلوگیری از بالارفتن سطح عمومی قیمت‌ها می‌شود، سعی می‌کنند به اشکال مختلف یک قیمت دولتی، ترجیحی و یا دستوری برای ارز تعیین کنند و آن را در یک محدوده نگه دارند. 

وی ادامه داد: تجربه گذشته ثابت می‌کند که همه این موارد محکوم به شکست است. سال‌ها است که دلسوزان و علاقه‌مندان به ثبات و پویایی اقتصاد کشور توصیه می‌کنند که به جای قیمت‌گذاری دستوری و مداخله در بازار اجازه بدهید که مبادله ارز و بازگشت ارز حاصل از صادرات از طریق مکانیسم بازار انجام شود. مدت زیادی است که سیاستگذار با استفاده از مکانیسم پیمان‌سپاری و اجبار به رفع تعهد ارزی صادرکنندگان را مجبور می‌کند که ارز حاصل از صادراتشان را به قیمتی که دولت و سیاستگذار ارزی مدنظرش است عرضه کند؛ این موضوع دو زیان به همراه داشته است و اصلا اتفاق نیفتاده و تاثیری روی بازار ارز نداشته و مهم‌تر از آن باعث شده که نه تنها صادرات غیرنفتی آسیب ببیند که بازار سرمایه هم از چنین تصممیاتی ناصوابی در معرض آسیب باشد.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران توضیح داد: در سال‌های گذشته بازار نیما با این نیت راه‌اندازی شد که صادرکنندگان و ارائه دهندگان ارز، ارزشان را عرضه کنند و با روشی که بازار کشف قمیت می‌کند در یک مبادله ارزشان را به واردکننده‌ها بفروشند. متاسفانه دیدیم که بعد ازمدتی قیمت ارز در بازار آزاد افزایشی شد و بانک مرکزی به نوعی قیمت مبادله در بازار نیما را تکلیفی، دستوری و فریز کرد. همین امر موجب افزایش فاصله نرخ دلار نیمایی و بازار آزاد شد و اساسا این بازار از کار افتاد. 

سلاح‌ورزی تصریح کرد: بازار توافقی ارز اگر درست کار کند و دستکاری نشود و به اجبار برای آن محدودیت قیمتی تعیین نشود حتما اقدام موثر، مبارک و میمونی در آینده اقتصادی ایران خواهد بود و هم باعث افزایش عرضه ارز از سوی صادرکننده می‌شود و هم این که صادرکننده و واردکننده می‌توانند در یک توافق و تفاهم با هم مبادله انجام بدهند. در چنین شرایطی هم منابع ارزی کشور از بین نمی‌رود و هم این که رانت، فساد و امضاهای طلایی برچیده شود.

وی گفت: اگر بنا باشد که بانک مرکزی و سیاست‌گذار ارزی با دستکاری در روش تعیین دامنه قیمت محدودیت ایجاد کند و یا این که بخواهد تامین کنندگان ارز مانند پتروشیمی‌ها را مکلف کند که با یک قیمت پایین نسبت به بازار آزاد عرضه کنند، دیری نخواهد پایید که این بازار هم به سرنوشت نیما دچار می‌شود و هیچ ثمره‌ای به جز یک قیمت جدید ارز در بازار نخواهد داست.

به گفته سلاح‌ورزی، آنچه که در مورد سازوکار این بازار گفته می‌شود، روی کاغذ خوب و امیدوارکننده است، اما تجربه گذشته ما در بخش خصوصی نشان می‌دهد که با یک نیت، هدف و توضیح و توصیف دیگری بازار را راه می‌اندازند، اما آنچه که در عمل اتفاق می افتد بعد از یک مدتی شکل دیگری به خود می‌گیرد که امیدواریم منحرف نشود.

تعدیل قیمت ارز با راه‌اندازی بازار ارز تجاری

وی گفت: واقعیت نشان می‌دهد که ارز ارزان به آن هدف اصلی اصابت نمی‌کند. راه‌اندازی بازار ارز تجاری به شرطی که درست عمل کند، در کوتاه‌مدت و میان‌مدت می‌تواند باعث تعدیل قیمت ارز در بازار شود. بخشی از این ثبات نرخ ارز به سیاست‌های عرضه برمی‌گردد. اگر سامانه ارز تجاری درست عمل کند، عرضه تا حدود زیادی بیشتر خواهد شد و حداقل از رشد کاذب قیمت ارز جلوگیری خواهد کرد. 

این فعال اقتصادی درخصوص قیمت دلار تا پایان سال نیز گفت: نرخ بازار آزاد به سیاست‌های کنترل تورمی دولت بستگی دارد. این که در سال و ماه‌های آینده وضعیت کسری بودجه، رشد نقدینگی و تورم به چه شکل خواهد شد بر روی نرخ ارز اثرگذار خواهد بود.