ترکش انتقام‌گیری‌های عربستان بر جان صیادان
چند صیاد دیگر باید قربانی شوند تا کسی فکری به حالشان بکند؟ صیادانی که به امید صید بیشتر راهی دریا می‌شوند و به دلایلی مثل توفانی‌بودن دریا، کمبود امکانات در قایق‌ها و... بازگشتشان با خداست.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از شرق ، در مرزهای شمالی ماجرا فقط بازداشت ماهی‌گیران ایرانی از سوی ترکمنستان است، اما اوضاع در جنوب خیلی بدتر از این حرف‌هاست؛ مسئله، جان صیادان ایرانی است. ماهی‌گیرانی که اغلب فامیل هستند با مجوز شیلات یا دریابانی به دریا می‌روند و معلوم نیست که این دریا، روزیِ خانواده‌شان را میدهد یا جانشان را می‌گیرد. اگر سمت اقیانوس نرفته و به چنگ دزدان دریایی سومالی نیفتند، در خلیج فارس گرفتار عربستان می‌شوند. شناورهای عربستان که قبلا بازداشت می‌کردند و پروسه مجازات‌های بی‌محاکمه را کلید می‌زدند، اکنون در نبود روابط دیپلماتیک، همان ابتدای کار هفت‌تیر می‌کشند. همین جمعه‌شب به دو قایق ایرانی شلیک کرده‌اند. گلوله از بدنه قایق گذشت و با اصابت به کمر «محمود سیامر» او را کشت. پسرش فرهاد موفق به فرار شد و جسد پدر را به بوشهر رساند. محمود را دیروز دفن کردند، اما از سرنوشت دو قایق دیگر و سرنشینانش هیچ خبری نیست.
جزئیات ماجرا
از سرنشینان دو قایق دیگر خبری در دست نیست و بازمانده قایق اول نیز پدر از دست داده و در شرایطی نیست که ماجرا را با جزئیات روایت کند، اما عبدالحمید خدری، نماینده بوشهر در مجلس شورای اسلامی که با او صحبت کرده بود، این‌طور روایت می‌کرد: «محمود و پسرش فرهاد سیامر، بعدازظهر جمعه از اسکله جفره بوشهر به قصد صید حرکت‌کرده‌اند. نزدیکی‌های چاه‌های فروزان (میدان نفتی متعلق به جمهوری اسلامی ایران) موتور قایق‌شان خراب می‌شود و به همین خاطر جریان آب آنها را به سمت آب‌های مشترک می‌کشاند. قبل از نیمه‌شب درگیر تعمیر قایق خود بودند و دیدند که شناورهای عربستان در حال تعقیب دو قایق دوموتوری ایرانی هستند. سرعت ایرانی‌ها بیشتر بود و گویا فرار کردند، اما سرنشینان شناور سعودی که لباس پلنگی به تن داشتند بدون هیچ حرفی به سمت قایق سیامرها تیراندازی کردند. یکی از تیرها از بدنه قایق گذشته و به کمر محمود اصابت می‌کند. او در اثر همین تیر فوت می‌کند. شناور سعودی بعد از این تیراندازی آنها را رها کرده و می‌رود. فرهاد نیز موفق می‌شود که قایق را راه‌انداخته و جسد پدر را صبح شنبه به اسکله جفره برساند». همچنین به گفته دادستان بوشهر، با توجه به تحقیقات اولیه و نوع کالیبر اسلحه به کار رفته، اقدام به تیراندازی عوامل مرزبانی کشور عربستان قریب به یقین است.
اقدام خلاف عرف عربستان
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، اقدام مرزبانی عربستان را بدون توجیه، غیرانسانی و مغایر با اصول حقوق بین‌الملل خواند. علی حسن‌پور، دادستان بوشهر نیز تیراندازی گارد ساحلی عربستان به صیادان بوشهری را خلاف عرف بین‌الملل و حسن همجواری دانست. مقامات مسئول در وزارت امورخارجه و وزارت کشور در حال پیگیری هستند. مجید آقابابایی، مدیر کل امور مرزی وزارت کشور نیز با تأکید بر اینکه «در حال پیگیری این موضوع هستیم تا مشخص شود که آیا قایقهای ایرانی وارد مرز عربستان شده بودند یا خیر» گفت: «از سرنوشت یکی از قایق‌ها اطلاعاتی در دست نیست که این موضوع در حال پیگیری است و با توجه به نداشتن سفارت در عربستان با مشکلاتی در این زمینه مواجه هستیم». این مقام مسئول تأکید کرد: «این کار عربستان مطابق با اصول انسانی نبوده و حتی با فرض ورود قایقهای ایرانی به مرزهای عربستان بر اثر امواج دریا آنها مجاز به شلیک به سوی قایقهای ایرانی نبودند».
روند حقوقی پیگیری
اقدام گارد ساحلی عربستان از لحاظ حقوقی خلاف عرف بین‌المللی است و باید پرسید این کشور چطور به خود اجازه چنین رفتاری را میدهد. یوسف مولایی، کارشناس حقوق بین‌الملل در‌این‌باره گفت: «در عرف بین‌الملل تیراندازی و کشتار به خاطر این مسائل خیلی نادر و استثنائی است. به طور معمول کشورها در این موارد، به قایقی که از مرزهای دریایی آنها عبور کرده است، هشدار می‌دهند. در مواردی نیز آنها را بازداشت می‌کنند و بعد از بازجویی اگر مشخص شود که سهوا مرتکب خطا شده‌اند، آزاد می‌شوند». او افزود: «این مشکل به خاطر کاستی در قوانین و نهادهای بین‌المللی پیش می‌آید و امری بسیار معمول است». مولایی تیرگی روابط دیپلماتیک را علت اصلی شدت عمل عربستان دانست و در پاسخ به اینکه مسیر پیگیری حقوقی این مسئله چیست، گفت: «مسیر مشخصی در حقوق بین‌الملل وجود ندارد. اگر ایران و عربستان هر دو کنوانسیونی را پذیرفته باشند که در آن به دیوان دادگستری بین‌المللی صلاحیت بررسی داده شده باشد، می‌توان از آن طریق اقدام کرد». این کارشناس حقوق بین‌الملل افزود: «شورای امنیت نیز مرجعی است که می‌توان مسئله را با عنوان تهدید علیه صلح و امنیت بین‌المللی به آن ارجاع داد؛ اما نهایتا به یک توصیه‌نامه ختم می‌شود و اثر چندانی ندارد».
داستان تکراری
گرفتارشدن صیادان ایرانی در آب‌های عربستان، موضوع تازه‌ای نیست و در سال‌های اخیر بسیار اتفاق افتاده است. همین تابستان گذشته بود که سه صیاد ایرانی از سکوی مرجان حرکت کرده و از سوی سعودی‌ها بازداشت شدند. خانواده‌هایشان ماه‌ها پیگیری کردند و مدام شنیدند که با توجه به قطع‌بودن روابط دیپلماتیک با عربستان، امکان پیگیری فراهم نیست. قبل از آن در بهار ٩٥ نیز یک پدر و پسر به دریا رفته و بازنگشته بودند. اواخر سال ٩٤ نیز چهار صیاد جزیره شیف، از سوی نیروهای نظامی عربستان، به اتهام تجاوز مرزی بازداشت شده بودند. همان وقت بود که ویدئویی در فضای مجازی منتشر شد و قطع انگشتان یک ایرانی به دست چند نفری که کویتی حرف می‌زدند، همه را شوکه کرد. تقریبا هم‌زمان با این ماجرا بود که جسد یکی از صیادان ایرانی حوالی سکوهای نفتی جزیره خارک پیدا شد. براساس اخبار رسمی تا تابستان گذشته ١٦ صیاد بوشهری به اتهام تجاوز مرزی در عربستان بازداشت بودند. همه اینها در حالی است که هنوز خاطره اعدام آن ١٨ صیاد ایرانی در سال ٩١ فراموش نشده است. آنها در سال ٨٥ در آبراه‌های بین‌المللی به وسیله نیروی دریایی عربستان دستگیر و ربوده شدند. درآن‌باره نیز دولت عربستان به آنها اتهام حمل مواد مخدر زد و اگرچه براساس حقوق بین‌الملل، هیچ کشوری نمی‌تواند در آب‌ها و آبراه بین‌المللی- تنگه‌ها و کانال‌ها و رودخانه‌هایی که دریاهای آزاد را به یکدیگر متصل می‌کند- حقوق قانونی اتباع کشورهای دیگر را نقض کند و براساس قوانین داخلی خود با آنها رفتار کند، عربستان براساس قوانین خود صیادان ایرانی را به زندان دمام فرستاد و بعد از شکنجه به اعدام محکوم کرد. اکنون اوضاع بدتر از بد است. عربستانی که به واسطه رقابت‌های منطقه‌ای با ایران دریا و ماهی‌گیران ایرانی را وسیله انتقام‌گیری سیاسی قرار داده بود، بعد از حمله به سفارتش در تهران شیوه سخت‌گیرانه‌تری در پیش گرفت. ترکش دشمنی‌های عربستان با ایران به تن ماهی‌گیران بی‌گناه می‌خورد. نمی‌توان این چنگ و دندان نشان‌دادن‌های عربستان را دید و به یاد نیاورد که مقامات این کشور در ماه‌های اخیر به صورت علنی تهدید کرده‌اند جنگ را به داخل ایران خواهند کشاند. میلیاردها دلار اسلحه خریده‌اند و حتی از گروه‌های افراطی منطقه و خاک همسایگان برای حمله به مرزبانان ایرانی استفاده کرده‌اند.
