نشست رم و بیم ها و امیدها/ آیا مذاکرات تبادل اسرا به سرانجام خواهد رسید؟

اقتصاد آنلاین - محمد بیات: بقا در قدرت متغییر اصلی در روند تصمیم گیری نخست وزیر و اعضای کابینه شناخته می‌شود. نتانیاهو به خوبی از این موضوع آگاه است که هرگونه توقف طولانی و پایدار در روند جنگ غزه زمینه لازم برای سقوط کابینه، برگزاری انتخابات زودهنگام و تشکیل کمیته حقیقت یاب را تسهیل خواهد کرد. این موضوع به قدری بر روی تصمیم راهبردی رهبر حزب لیکود تاثیرگذار گذاشته است که حتی اشخاص مهمی همچون یوآو گالانت لب به انتقاد گشوده و خواستار تغییر خط مشی نتانیاهو شدند.

ایجاد موانع جدید بر سر راه دستیابی طرفین منازعه به معامله‌ای برای آزادی اسرا یکی از موارد اختلافی میان نخست وزیر با وزیر دفاع و روسای سازمان‌های امنیتی شین بت و موساد است. رونان بار و داوید بارنع که به عنوان هدایتگر مذاکرات قاهره و دوحه شناخته می‌شوند معتقدند در این مرحله از جنگ لازم است تا اسرای صهیونیست به سرزمین‌های اشغالی بازگردند اما نتانیاهو نشان داده تمایلی به اجرای این معامله ندارد.

سخنرانی «بی بی» در کنگره و عدم تاکید آن به زمان توافق آتش‌بس و معامله تبادل اسرا نشان داد که «مرغ نتانیاهو یک پا دارد»! 

نتانیاهو، عامل اصلی ایجاد مانع در روند مذاکرات تبادل اسرا

پس از چند هفته مذاکره بی‌سرانجام در دوحه و ردوبدل شدن پیام میان اسرائیل و حماس؛ روز یکشنبه رم میزبان داوید بارنع رئیس موساد، ویلیام برنز رئیس سیا، عباس کامل رئیس اطلاعات مصر و محمد بن عبدالرحمن ال الثانی نخست وزیر قطر بود.

در جریان این نشست رئیس سرویس خارجی اسرائیل شروط جدید نتانیاهو را با اعضای جلسه به اشتراک گذاشت که ظاهرا این موضوع سبب ناامیدی سایر اعضا و پایان زود هنگام جلسه شده است. ظاهرا نخست وزیر اسرائیل برای سخت کردن روند مذاکرات شروطی جدیدی همچون «تداوم حضور ارتش اسرائیل در نوار مرزی غزه- مصر»، «نظارت بر روند بازگشت آوارگان فلسطینی به شمال غزه»، «دریافت ضمانت از آمریکا برای تحقق اهداف نظامی در غزه» و «تکرار مدل امنیتی کرانه باختری در غزه» اعلام کرد تا از این طریق «توپ را به زمین» حماس انداخته و با تعریف گزینه‌های غیرممکن فرآیند معامله منطقی را مختل کند.

محمد بن عبدالرحمن آل الثانی، داوید بارنع، عباس کامل و ویلیام برنز در نشست رم

نتانیاهو به مانند قبل نمی‌تواند نسبت به انتخابات نوامبر ۲۰۲۴ و پیروزی دونالد ترامپ برای بقای در  پست نخست وزیر خوشبین باشد. مهم‌ترین سوغات سفر اخیر نتانیاهو به واشنگتن و دیدار وی با سران دو حزب جمهوری خواه و دموکرات، تاکید نامزدهای اصلی هر دو حزب بر لزوم پایان جنگ و مسئله تبادل اسرا بود. کاملا هریس معاون اول جو بایدن پس از دیدار به نتانیاهو بیانیه مطبوعاتی قرائت و در آن صراحتا از نتانیاهو خواست تا جنگ غزه را فورا متوقف کند. دونالد ترامپ نیز که برای جلب حمایت لابی‌های حامی اسرائیل فعلا تمایلی با تقابل آشکار با نتانیاهو ندارد از وی خواست تا کار حماس را اصطلاحا تمام کرده و به جنگ غزه پایان دهد. واقعیت آن است که هسته مرکزی سیاست‌های ترامپ «آمریکا اول» است و دولت وی علاقه‌ای به مداخله جدی در پرونده‌های فلسطین، اوکراین و دریای چین جنوبی ندارد. البته در رقابت داخلی میان نخبگان حزب جمهوری خواه این امکان وجود دارد که نئوکان‌ها بتوانند بر جناح جکسونی غلبه کرده و بار دیگر زمینه مداخله آمریکا در فراتر از مرزهای حوزه فرا آتلانتیک را فراهم آورند.

نماینده خانواده اسرای اسرائیلی با بایدن و نتانیاهو دیدار کردند

هم‌اکنون از میان ۲۴۰ اسیر صهیونیست تنها ۱۱۱ اسیر و ۳۹ جسد در باریکه غزه باقی مانده است. یکی از شروط جدید «بی بی» دریافت اسامی افراد زنده مانده در میان اسرا است! پیش از این در جریان آتش‌بس موقت میان حماس و رژیم صهیونیستی ۱۰۵ اسیر آزاد شدند اما این روند به دلیل کارشکنی‌های پی‌درپی راست گرایان با وضعیت بن بست مواجه شد.

در چنین شرایط خیابان‌های شهرهای بزرگ اسرائیل به مانند دوران پیش از حمله هفتم اکتبر مملو از جمعیت معترضی است که خواهان توافق اسرائیل با حماس و آزادی هر چه سریع‌تر اسرا هستند. بی‌توجهی نتانیاهو به خواست خانواده اسرا سبب می‌شود تا سرانجام فرآیند اعتراضات تبدیل به اعتصابات سراسری در دو بخش خصوصی و دولتی شده و کابینه نتانیاهو بیش از گذشته تحت فشار قرار بگیرد. در جریان اصلاحات لوایج قضایی جامعه اسرائیل نشان داده است که پتانسیل ترک خدمت حتی در نیروی هوایی و افسران موساد نیز وجود دارد.