ماجراجویی بی پایان «بی - بی» در غزه/ از سرگیری مبهم مذاکرات آتش بس در دوحه و قاهره

اقتصاد آنلاین - محمد بیات: پس از وقفه‌ای چند هفته‌ای، بار دیگر مذاکرات آتش‌بس میان هیات‌های اسرائیلی – فلسطینی در قطر و مصر از سر گرفته شد و این بار گویا در دور جدید مذاکرات آتش‌بس، مقاومت خواستار تعهد کتبی دولت بایدن و متحدان عرب این کشور برای توقف پایدار جنگ در غزه شده و در سوی مقابل اما نتانیاهو با رد خواسته‌های حماس خواستار آزادی تمام اسرا اسرائیلی شده که این امر مخالفت‌هایی را در داخل رژیم برانگیخته است.

مهم‌ترین معمای ۹ ماه اخیر، عدم حصول آتش‌بس طولانی یا پایدار در نوار غزه بوده است. نتانیاهو برای بقاء در پست نخست وزیری و تغییر اقبال عمومی به نفع حزب لیکود تصمیم گرفته است تا «جنگی بی‌پایان» در غزه را آغاز و در صورت لزوم دامنه آن را به سایر نقاط خاورمیانه گسترش دهد.

ماجراجویی‌های بی‌پایان «بی بی» اما در تضاد با منافع دموکرات‌ها در امریکا قرار دارد. پس از تصویب قطعنامه ۲۷۳۵ شورای امنیت، ویلیام برنز و برت مک گورک برای برقراری تماس با طرفین منازعه و اجرایی کردن قطعنامه دهم ژوئن راهی غرب آسیا شدند.

با وجود رفع برخی نقاط اختلاقی قطعنامه مارس شورای امنیت مانند عدم حضور حماس در آینده سیاسی غزه اما به نظر می‌رسد نبود ضمانت معتبر در خصوص اجرای سه مرحله پیش‌بینی شده در طرح بایدن، قبول این قطعنامه را برای مقاومت تبدیل به امری پیچیده کرده است. کارشکنی‌های نتانیاهو همچون تاکید بر حق ادامه جنگ در غزه نیز موجب پیچیده‌تر شدن این معما شده است. در چنین شرایطی مذاکره‌کنندگان ارشد حماس به کانال‌های دوحه- قاهره خبر دادند که ابتکار جدیدی برای شکست وضعیت بن‌بست در مذاکرات سیاسی دارند.

تعهد کتبی؛ ابتکار جدید رهبران فلسطینی برای رسیدن به نقطه آتش‌بس

در ابتکار مطرح شده از سوی جنبش حماس، دیگر این گروه فلسطینی تاکیدی بر اخذ تضمین معتبر از اسرائیل برای پایان یافتن جنگ یا عقب نشینی ارتش این رژیم از باریکه غزه ندارد اما اجرای قطعنامه ۲۷۳۵ را مشروط به تضمین کتبی بازیگران میانجی کرده است. ظاهرا طرف آمریکا از طریق کانال‌های غیر رسمی و به صورت شفاهی به رهبران حماس اطمینان داده است که پس از آزادی اسرای اسرائیلی، آمریکا اجازه تجاوز مجدد صهیونیست‌ها به این منطقه را نخواهد داد.

جنبش حماس معتقد است در میانه اجرای مرحله اول و دوم آتش‌بس ابهامات زیادی وجود دارد و همین موضوع می‌تواند سبب تضعیف موقعیت مقاومت و ازسرگیری جنگ در سواحل غربی فلسطین اشغالی شود. ارائه این طرح از سوی طرف فلسطینی سبب تغییر «زمین بازی» شده و حال جامعه جهانی از آمریکا و اسرائیل انتظار دارند تا حسن نیت خود را در مذاکرات سیاسی نشان دهند. عدم ارائه تضمین معتبر از سوی آمریکایی‌ها می‌تواند نشان دهنده هماهنگی احتمالی آن‌ها با تل‌آویو برای فریب حماس و از سرگیری نسل کشی در غزه باشد.

داوید بارنع و رونان بار هدایت هیات‌های اسرائیلی در مذاکرات دوحه- قاهره را بر عهده دارند

همزمان با از سرگیری مذاکرات آتش‌بس در قطر و مصر، مقامات امنیتی بازیگران درگیر در این بحران منطقه‌ای راهی کشورهای نام برده شدند. به گزارش هآرتص رونان بار رئیس سرویس شین بت هدایت هیات اسرائیلی در قاهره را بر عهده دارد. علاوه بر این هیاتی از موساد تحت هدایت داوید بارنع در حال رفت و آمد بین دوحه- تل‌آویو است تا بتواند زمینه تخقق مطالبات درپای میز مذاکرات سیاسی را فراهم آورد. از طرف آمریکایی‌ها اما اینبار ویلیام برنز راهی دوحه شده است تا بتواند با کمک قطری‌ها و مصری‌ها گزینه آتش بس را به دولت نتانیاهو تحمیل کند.

از ابتدای جنگ غزه تا به امروز نتانیاهو پالس‌های متناقضی در خصوص برقراری آتش بس و تبادل اسرا ارسال کرده است. براساس تجربه تاریخی «بی بی» ابتدا از طرح‌های پیشنهادی استقبال و سپس از پذیرش آن‌ها خودداری می‌کند. تحلیل‌گران معتقدند این سیاست به دلیل تلاش نخست وزیر برای بقا و جلوگیری از فروپاشی کابینه از سوی متحدان راست گرا اتخاذ شده است. با وجود کارشکنی‌های نتانیاهو اما پالس منفی افکار عمومی اسرائیل برای تحمیل آتش بس به دولت و ارتش رژیم به شکل فزاینده افزایش یافته است.

نوآ اشپیگل خبرنگار روزنامه هآرتص در شبکه اجتماعی «ایکس» با انتشار تصاویری خبر از ورود دنی الگارات برادر ایتزیگ الگارات، اسیر در دستان حماس به کنست، از درخواست وی برای تغییر اولویت‌های دولت و توقف جنگ در غزه نوشت. همزمان هزاران صهیونیست با تسخیر خیایان‌های منتهی به پارلمان اسرائیل خواستار تبادل اسرا و پایان یافتن جاه‌طلبی‌های سیاسی «بی بی» شدند. در واکنش به اردوکشی خیابانی مخالفان نتانیاهو، نخست وزیر رژیم، مخالفان خود را «چپ گرا» خواند و با سیاسی کردن مسئله توجه به مطالبه معترضان را به حاشیه برد.

ظاهرا تشدید فشارهای داخلی سبب شده است تا یوآو گالانت هم زبان تندی نسبت به نتانیاهو استخدام کرده و آشکارا وی را به عنوان نخست وزیر به رسمیت نشناسد!

نتانیاهو ۲۴ ژوئیه در کنگره آمریکا سخنرانی خواهد کرد

شاید مهم‌ترین عامل در روند به نتیجه رسیدن مذاکرات آتش‌بس، تحرکات سیاسی جاری در حزب دموکرات آمریکا باشد. در حالی بایدن مناظره اول به ترامپ را واگذار کرد که بسیاری از اعضای نخبه حزب دموکرات نگران سخنرانی ۲۴ ژوئیه نتانیاهو در کنگره و تاثیر احتمالی آن بر روند مبارزات سیاسی و حمایت لابی اسرائیل از هر یک از نامزدهای «آبی» یا «قرمز» هستند.

ایهود اولمرت نخست وزیر پیشین اسرائیل در مصاحبه با شبکه ۱۲ ادعا کرد که نتانیاهو پس از سخنرانی در کنگره ممکن است از توافق خارج شده و بار دیگر گزینه ادامه جنگ را انتخاب کند. در چنین شرایطی امکان بروز بحران اجتماعی در فلسطین اشغالی افزایش خواهد یافت، زیرا نتایج نظرسنجی‌ها حاکی از حمایت افکار عمومی از طرح سه مرحله‌ای آمریکا است.

تحکیم وضعیت تعلیق در میان جنگ فرسایشی در غزه و جبهه لبنان سبب شده است تا نتانیاهو و سران رژیم صهیونیستی مجبور به انتخاب گزینه‌های دشوار از میان امکان‌های بالقوه موجود شوند. مسئله مقاومت حریدی‌ها در زمینه اصلاح قانون سربازی، عدم تغییر شرایط میدانی در جبهه شمالی و احتمال آغاز جنگ بزرگ، فشار فزاینده آمریکا و کشورهای عربی برای رسیدن به نقطه آتش‌بس و تداوم عملیات‌های هدفمند شبکه مقاومت علیه منافع نظامی- اقتصادی رژیم صهیونیستی سبب شده است تا سران اسرائیلی با توجه به متغیرهایی همچون برقراری موازنه خارجی، بقا در قدرت و حفظ آرامش اجتماعی تصمیمات سخت و گاها متضادی اتخاذ کنند.

در چنین شرایطی باید منتظر ماند و دید که واقعا نتانیاهو تا چه اندازه در مذاکرات سیاسی جدی بوده و خواهان رسیدن راه‌وحلی پایدار برای پایان یافتن جنگ در غزه است.