هشدار نسبت به خرید "کاکتوس" وتهدید نباتات

کاکتوس گیاه کوچکی است که در بسیاری از خانه‌ها حداقل یک گلدان کوچک از آن به چشم می‌خورد. این روزها نه تنها در گل فروشی‌ها حتی در بساط دستفروشان کنار خیابان، مترو و مغازه‌های غیر مرتبط هم به فروش می رسد و با توجه به اندازه کوچک، قیمت پایین و مقاومت بالای آن، از این گیاه استقبال زیادی می‌شود.

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، در این میان می‌توان گفت سکه‌ای که با ارزش شد انواع تقلبی آن زیاد می شود. شاید به دلیل همین استقبال چشمگیر است که اکنون اتحادیه‌های تولیدکننده و فروشنده گل از قاچاق رو به افزایش این محصول خبر می دهند. قاچاق این محصول، گذشته از اجحاف در حق تولیدکننده داخلی، به دلیل اینکه پیش از ورود به کشور در قرنطینه نبوده و نظارت بهداشتی روی آن انجام نشده است، ممکن است حامل آلودگی یا آفت گیاهی باشد.

اما با توجه به جایگاه بالایی که کشورمان در تولید گل و گیاهان زینتی دارد و رتبه هفدهم جهانی را در این زمینه داریم، تولید این محصول و هزاران گونه گیاهی زینتی در کشورمان صورت می‌گیرد که بخش زیادی از تولیدات‌شان صادر هم می‌شود. البته در تولید کاکتوش ایران هنوز نتوانسته پاسخگوی تقاضای بازار باشد، به همین دلیل است که واردات این محصول، آن هم کانال قاچاق صورت می گیرد.

نجومی شدن قیمت کاکتوس به دنبال افزایش مشتری

در این زمینه رضا محبی - یکی از پرورش‌دهندگان گیاه کاکتوس - درباره میزان تولید و فروش کاکتوس در واحد تولیدی خود اظهار کرد: در ماه تقریبا ۱۰۰ هزار گلدان تولید می‌شود که فروش میانگین ماهانه آن ۲۰ میلیون تومان است. البته همه آنچه تولید می‌شود به فروش نمی‌رسد. بعضی گلدان‌ها به عنوان کاکتوس مادر نگه داشته می‌شوند و حدود چهار درصد هم خرابی وجود دارد.

به گفته وی، به خاطر روش سنتی که برای تولید کاکتوس به کار می رود میزان تولید این گیاه کم است. در صورتی که تقاضای خرید بسیار بیشتر از تولید است.

این پرورش دهنده کاکتوس با بیان این که قبلا عرضه کاکتوس زیاد و تقاضا کم بود و اکنون برعکس شده است، اظهار کرد که مساحت کمی که گیاه کاکتوس برای نگهداری لازم دارد و تبلیغات شبکه‌های اجتماعی باعث افزایش رغبت مردم به این گیاه شده است. ‌قبلا کاکتوسی به اندازه یک مشت دست ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومان فروخته می شد اما اکنون قیمت همان گیاه به ۲۰ هزار تومان رسیده است.

محبی درباره سود پرورش این گیاه گفت: سود این گیاه برای پرورش دهنده ای که ۱۰ درصد مکانیزه شده باشد، برای گلدان های ۵۰۰ تومانی ۵۰ درصد است و هر چه بیشتر به سمت مکانیزه شدن پیش رود سود بیشتری خواهد داشت. البته پرورش دهندگان خانگی کاشتن بذر و سبز کردن آن را انجام می دهند و اطلاعات زیادی برای بالا آوردن آن ندارند.

به گفته این تولیدکننده، اگر مساحتی که پرورش دهندگان خانگی برای پرورش کاکتوس استفاده می کنند را جمع کنیم به اندازه یک گلخانه دو هکتاری می شود، اما میزان قابل توجهی تولید ندارند که در بازار عرضه شود تا بتواند بخشی از تقاضا را برطرف کند، زیرا این تولیدکنندگان اطلاعات زیادی برای بالا آوردن کاکتوس ندارند.

وی در خصوص مشکلاتی که پرورش دهندگان کاکتوس خواهد داشت، اظهار کرد که هنگامی که شروع به پرورش می کنید، پرورش دهندگان دیگر نکات اولیه برای پرورش را به شما آموزش می دهند، اما ممکن است نکات کلیدی که خودشان پس از سال ها پیدا کرده اند را به شما نگویند. از طرفی برای آغاز کار، می‌گویند "همه ناله می کنند تو چرا می خواهی شرع کنی"، ولی جای سوال است که اگر ناراضی هستند چرا ۴۰ سال است این کار را ادامه می دهند؟

"کنه قرمز"؛ آفتی که با گیاهان قاچاق وارد کشور شده است

به گفته محبی، بر اساس قوانین واردات کاکتوس به کشور، فقط از کشورهای مشخص و انواع معدودی کاکتوس اجازه ورود به کشور دارند و نمی‌توان گونه های مادر جدید را برای پرورش وارد کرد، در صورتی که این سختگیری ها در کنار ناتوانی بازار از تامین تقاضا، باعث شده است که قاچاق کاکتوس بالا برود و مشکلات دیگری ایجاد کند.

وی معتقد است که قرنطینه مناسبی برای گیاهان وارداتی نداریم، در نتیجه نظارت خوبی روی گیاهان وارداتی نیست و ورود قاچاق آن ها به کشور باعث ورود گیاهان آلوده و آفت  شده است. جابجایی خاک بین کشورها همراه گل، قانونی نیست در صورتی که گیاهان قاچاقی وارداتی هنوز حتی در گلدان کشور مبدأ هستند.

این تولیدکننده کاکتوس به نوعی کنه که همراه با کاکتوس‌های قاچاق وارد کشور شده است، اشاره و اظهار کرد که کنه قرمز که شیره گیاه را می خورد و باعث می شود رنگ آن تغییر کند، به تدریج باعث از بین رفتن کامل کاکتوس می شود. حتی بعضی گلخانه‌ها به خاطر این آفت بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ میلیون ضرر دیده اند.

محبی همچنین یادآور شد که کاکتوس در ایران به جز مصرف زینتی، استفاده دیگری ندارد اما در چین از یک نوع کنه سپردار که روی نوع خاصی از کاکتوس رشد می کند برای مصارف رنگرزی و استفاده در لوازم آرایشی استفاده می کنند و در مکزیک هم از آن مصرف خوراکی می شود. اما حدود چهار - پنج سال است که برخی میوه فروشی ها در ایران، میوه نوعی از کاکتوس به اسم "اپونتیا" را می فروشند.

واردات قاچاق، بزرگترین مشکل تولیدکنندگان

در زمینه قاچاق گیاه کاکتوس نیز غلامحسین سلطان محمدی - رییس اتحادیه تولیدکنندگان گل و گیاه تهران گفت: اکنون بزرگترین مشکل تولیدکنندگان، واردات قاچاق است. کاکتوس حتی یک گلدان هم واردات قانونی ندارد. در کشور کمبود تولید نداریم اما باید تولیدمان را بیشتر کنیم و قیمت تمام شده کاکتوس را در ایران به یک سوم قیمت جهانی برسانیم تا راه را بر قاچاق‌چیان ببندیم، از آن گذشته با انبوه سازی تولید به صادرات بپردازیم.

به گفته وی، قاچاقی که اکنون بیشتر از عراق صورت می گیرد باعث اشباع بازار شده است و اگر آن را کنترل نکنیم در آینده نزدیک به تولیدکنندگان داخلی ضربه خواهد زد. از آن گذشته گیاهانی که بخواهند وارد کشور شوند باید دو ماه در قرنطینه بمانند تا از نظر بهداشتی بررسی شوند اما این گیاهان با توجه به اینکه این دوران را نمی گذرانند ممکن است حامل آلودگی باشند.

سلطان محمدی در واکنش به اینکه بعضی تولیدکنندگان موفق به وارد کردن کاکتوس مادر برای پرورش گونه‌های جدید نشده اند، گفت: برای آنچه در کشور تولید می شود مجوز واردات داده نمی شود، مگر برای گیاهانی که در کشور خودمان کم داشته باشیم که واردات آن محدود به اندازه تولید خواهد بود و نه به اندازه فروش. در صورت نیاز به وارد کردن گونه ای خاص از طریق وزارت جهاد کشاورزی و اتحادیه می توان نسبت به دریافت مجوز اقدام کرد.

کاکتوس؛ پرفروش‌ترین گیاه در نمایشگاه‌ها

سلطان محمدی درباره قیمت انواع کاکتوس نیز گفت: کمترین قیمت برای یک گلدان ۵۰۰ تومان است، اما بعضی از کاکتوس ها سن‌شان بیشتر است و ممکن است به ۱۰-۱۵ سال برسد؛ در آن صورت قیمت بالاتر می رود و حتی به ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان هم می رسد.

وی با اشاره به استقبال مردم نسبت به کاکتوس گفت:‌ به دلیل اینکه کاکتوس گیاه کوچکی است و مساحت زیادی را اشغال نمی کند و نیاز به آبیاری زیاد ندارد مورد استقبال قرار گرفته است. همچنین به دلیل قیمت تمام شده پایین، قدرت مردم برای خرید آن بیشتر است و در نمایشگاه هایی که برگزار می کنیم بیشترین گیاهی است که به فروش می رود، کاکتوس است.

رییس اتحادیه فروشندگان گل و گیاه تهران نیز با بیان اینکه قاچاق کاکتوس بیداد می کند، گفت: این کاکتوس‌های قاچاق، تولیدکننده را بیچاره کرده اند و این روز ها به شدت زیاد شده اند. مثلا نوعی از کاکتوس در فروشگاه‌هاست که دو رنگ است، این گیاهان رنگ می شوند اما ممکن است مصرف کننده فکر کند این میوه گیاه است و این نوع کاکتوس به صورت قاچاق وارد کشور می شود که ممکن است حامل آلودگی باشند.

نام‌گذاری‌ کاکتوس‌ها از زبان مادر شوهر تا صندلی مادرزن!

اکبر شاهرخی با اشاره به این که تولید کنندگان باید تلاش بیشتری برای تولید کاکتوس باکیفیت داشته باشند، ادامه داد: تولید کنندگان سرمایه و انرژی خود را برای تولید کاکتوس هزینه می کنند اما گیاه با کیفیت تری در حد گیاهان خارجی تولید نمی شود. این گیاهان نیازمند سرمایه بیشتر هستند و سود دهی دیرتری دارند، به همین دلیل ممکن است بعضی تولیدکنندگان از آن منصرف شوند.

وی با اشاره به انواع کاکتوس گفت: قبلا یک نوع کاکتوس به اسم زبان مادر شوهر وجود داشت اما اکنون در محلات تولیدکننده‌ای کاکتوس را به شکل صندلی تولید می کند و نام آن را صندلی مادر زن گذاشته است. انواع دیگری داریم مانند گونه لوفافورا یا سن پدرو که جزو کاکتوس های مخدر هستند.

شاهرخی در رابطه با این که بعضی از تولیدکنندگان اجازه وارد کردن کاکتوس مادر را برای تولید گونه های جدیدتر ندارند، گفت: انواع گونه های مختلف کاکتوس اکنون در ایران وجود دارد، با این حال واردات بذر مشکلی ندارد و این تولیدکنندگان می توانند بذر این گونه ها را وارد کنند.