زنگ خطر افزایش مجدد قیمت گوشت قرمز / دامداران توان ادامه شرایط را ندارند

اقتصاد آنلاین – سیده زهرا محمودی؛  بازار کالاهای اساسی در چند سال اخیر به آشفته بازار بدل شده و این موضوع سهم بخش زیادی از این کالاها در سفره خانوارها را کاهش داده است؛ از این رو بسیاری از این کالاهای اساسی دیگر جایی در سبد خرید افراد ندارند. گوشت یکی از نخستین کالاهایی بود که در این سال‌ها از سفره تعداد زیادی از افراد حذف شد و هر روز نیز تعداد افرادی که این کالا را از سبد غذایی خود حذف می‌کنند، افزایش دارد.

آشفتگی این بازار نیز مانند بسیاری دیگر از بازارها به سال۹۷ و افزایش نرخ ارز بازمی‌گردد؛ در آن زمان نرخ ارز در داخل و خارج تفاوت زیادی داشت و از این رو انگیزه قاچاق معکوس دام افزایش یافت و حتی دام‌های مولد هم به صورت غیرقانونی به خارج از کشور صادر می‌شدند؛ در نتیجه این امر شاهد کمبود دام در داخل و در نتیجه افزایش قیمت گوشت قرمز نیز بودیم؛ این ماجرا تا کنون ادامه دارد و هنوز هم پایان نیافته است؛ اما هر روز به نحوی؛ یک روز با قاچاق دام؛ یک روز با کمبود نهاده، یک روز با نبود نهاده و روزی دیگر نیز با کمبود علوفه و خشکسالی و سیر مشکلاتی که هیچ وقت پایان نمی‌یابد.

از کمبود و نبود نهاده تا خشکسالی

نهاده‌های دامی از هزینه‌های اصلی در تولید گوشت، مرغ و... به حساب می‌آید و در نتیجه افزایش قیمت آن بر قیمت گوشت و یا مرغ تاثیرگذار است. این نهاده‌ها وارداتی هستند؛ بنابراین دولت از همان ابتدا به آنها ارز ترجیحی اختصاص داد و اختصاص ارز ترجیحی به نهاده‌ها مشکلات زیادی را برای دامداران به وجود آورد؛ البته مدت زیادی است که به نهاده‌های دامی ارز ترجیحی اختصاص نمی‌یابد؛ اما مرغ و... همچنان مشمول این ارز هستند؛ بنابراین مشکلات ارز ترجیحی همچنان پابرجاست و مشکلات دامداران در تامین این نهاده‌ها دو چندان شده است.

بسیاری از دامداران در هنگام نبود نهاده از علوفه برای تغذیه دام‌های خود استفاده می‌کردند؛ اما در امسال خشکسالی‌ها سبب شده که دامدار دیگر قادر به تامین علوفه هم نباشد؛ بنابراین درحال‌حاضر نه نهاده است و نه علوفه؛ به همین خاطر دامداران چاره‌ای جز قاچاق محصولات خود به مرزهای غربی و جنوبی کشور ندارند؛ بنابراین حال به مرحله‌ای نزدیک می‌شویم که نه نهاده است؛ نه علوفه و نه دام.

قاچاق زیاد می‌شود و گوشت کم!

هرچند قاچاق دام بحث امروز و دیروز نیست اما خشکسالی سال اخیر آن را شدت داده است؛ با وقوع خشکسالی و قیمت فعلی گوشت، دیگر نگهداری از دام برای دامدار صرفه اقتصادی ندارد؛ از این رو دامداران ناچارند دام خود را قاچاق کنند، با قیمت پایین بفروشند و یا با وزن پایین آنها را به قتل می‌رسانند؛ حتی دام‌های مولد.  

بسیاری معتقدند در صورتی که بحران خشکسالی حل نشود و یا علوفه مورد نیاز دامداران برای تغذیه دام، تامین نشود، تامین گوشت قرمز در آینده با مشکل روبه‌رو خواهد شد. به همین دلیل نیز اخیرا اعلام شده است که به دلیل خشکسالی و نیز احتمال کمبود و افزایش قیمت گوشت قرمز در آینده، علوفه مورد نیاز دامداران تامین خواهد شد.

دام مولد کشته می‌شود

دامداران در این روزها در شرایط مناسبی قرار ندارند و تمام شرایط به نحوی پیش می‌رود که نگهداری دام هیچ صرفه‌ای ندارد؛ همانطور که گفته شد نهاده مورد نیاز دامداران تامین نمی‌شود و بازارگاه هنوز مشکلات سابق خود را دارد و تامین نهاده هزینه زیادی را برای دامدار به دنبال خواهد داشت؛ باتوجه به شرایط خشکسالی نیز امکان تامین علوفه وجود ندارد؛ بنابراین دامدار امکان نگهداری دام را نخواهد داشت؛ از این رو دام مولد یا قاچاق شده و یا کشته خواهد شد که این امر می‌تواند آثار جبران ناپذیری را در ماه‌های آتی از نظر تامین گوشت و... به دنبال داشته باشد.

افزایش کشتار؛ کاهش قیمت

باتوجه به شرایط فعلی دامداران، کشتار دام افزایش زیادی داشته و در نتیجه عرضه گوشت ۴۹درصد افزایش یافته و هر چند این از افزایش قیمت گوشت جلوگیری می‌کند؛ اما این موضوع یک زنگ خطر در این صنعت به شمار می‌رود؛ چراکه پس از مدتی با کمبود عرضه مواجه خواهیم شد و در نهایت این کمبود عرضه برای باری دیگر افزایش قیمت را به دنبال خواهد داشت؛ موضوعی که ماه‌هاست هشدار داده می‌شود؛ اما توجهی به آن نمی‌شود.

مشکلاتِ بی‌پایانی که تولیدکنندگان را رها نمی‌کند

مشکلات بازار گوشت تنها مختص به این بازار نیست و در همه بازارها به نحوی خود را بروز داده است و در هر بازار نیز هر روز رنگی جدید به خود می‌گیرد. یک روز ارز ترجیحی، یک روز کمبود نهاده، روزی خشکسالی، روزی افزایش عرضه و کاهش قیمت و روزی کمبود عرضه و... و ریشه تمام مسائل نیز به دخالت‌هایی باز می‌شود که چند سال است پایان نمی‌گیرد و برای حل بحران به جای کاهش دخالت‌ها به افزایش آن می‌پردازد و در نهایت در بسیاری از بازارها شاهد شرایطی چون بازار گوشت هستیم.