قدرت نظارت بانک مرکزی افزایش می یابد / جلوگیری از انباشت معوقات بانکی با استفاده از سامانه سمات
با راه‌اندازی سامانه متمرکز الکترونیکی اطلاعات تسهیلات و تعهدات، موسوم به سمات، امکان نظارت بر تک تک تسهیلات اعطایی بانکها به مشتریان برای بانک مرکزی قابل رصد و نظارت خواهد بود.
به گزارش اقتصادآنلاین، عبدالناصر همتی در آیین رونمایی از «سامانه سمات» با بیان اینکه این سامانه ماحصل سالها تلاش همکاران بخش فناوری‌های نوین، اعتبارات و اداره اطلاعات بانکی بانک مرکزی است، اظهارداشت: این سامانه نقش حیاتی در فعالیت‌های اصلی نظام بانکی و به صورت ویژه اعطای تسهیلات دارد.
رییس کل بانک مرکزی ادامه داد: یکی از مشکلات اصلی شبکه بانکی که منشأ بسیاری از فسادها و تخطی‌ها در گذشته نیز بوده است، نحوه تسهیلات‌دهی بانک‌هاست اما خوشبختانه با پیاده‌سازی این سامانه می‌توان به افزایش نظارت بر تسهیلات‌دهی بانکها امید داشت.
وی با بیان اینکه شبکه بانکی بنا به مسئولیت خود تسهیلات بسیاری را روزانه به بخش‌های مختلف اقتصاد اعطا می‌کند، گفت: در این زمینه ضرورت داشت کنترل، نظارت و اعتبارسنجی لازم نیز بر نحوه تسهیلات‌دهی بانکها مدنظر قرار گیرد که «سامانه سمات» این امر را محقق می‌کند و به همین دلیل اهمیت بسزایی دارد، چراکه اطلاعات موثری را درخصوص نحوه تسهیلات‌دهی بانکها فراهم می‌کند و در همان حال قدرت سیاست گذاری بانک مرکزی را افزایش می‌دهد.
همتی با بیان اینکه در حال حاضر امکان اعطای تسهیلات بدون صدور کد رهگیری در سامانه سمات وجود ندارد، یادآور شد: بنابراین این سامانه به افزایش قدرت نظارتی بانک مرکزی نیز کمک می‌کند و بانکها می‌توانند بر تضامین، وثایق، ضمانت کنندگان نظارت لازم را به عمل آورند و سابقه مشتریان را نیز کنترل کنند.
رییس کل بانک مرکزی یکی دیگر از مزایای سامانه سمات را جلوگیری از انباشت معوقات بانکی خواند و گفت: طی چند سال اخیر تسهیلات زیان‌باری که موجب انباشت معوقات شود، وجود نداشته است و آنچه به عنوان معوقات کلان مطرح می‌شود مربوط به سالیان گذشته است؛ اما اکنون و با وجود «سامانه سمات» با ضریب اطمینان بالایی، شاهد کنترل و نظارت بر تسهیلات‌دهی بانکها و نیز افزایش قدرت سیاست گذاری بانک مرکزی خواهیم بود.
همتی خواستار بهره گیری هرچه بیشتر و دقیق بانک مرکزی و شبکه بانکی از «سامانه سمات» شد و گفت: ضروری است حوزه نظارت بانک مرکزی و همکاران شبکه بانکی با بهره‌گیری از این سامانه، به برقراری نظام تسهیلات‌دهی شفاف و براساس اعتبارسنجی صحیح کمک کنند و در این مسیر تلاش شود تسهیلات به طور دقیق به بخش‌های مختلف اقتصادی مانند تولید، خدمات و غیره اعطا شود.
وی در پایان اضافه کرد: ضروی است به طور منظم، به‌واسطه سامانه سمات نظارت لازم بر نحوه تسهیلات‌دهی شبکه بانکی به عمل آید تا از انحراف‌های احتمالی در تسهیلات نظام بانکی جلوگیری شود و در صورت وقوع انحراف در تسهیلات می‌توان این نکات را به شبکه بانکی متذکر شد.
گفتنی است سامانه سمات به عنوان بانک جامع اطلاعات تسهیلات و تعهدات بانکی در سراسر کشور، مرجع اصلی اطلاعات تسهیلات و همچنین تعهدات بانکی شامل ضمانت‌نامه‌ها و اعتبارات اسنادی تلقی می‌شود.
مزیت سامانه جدید سمات پردازش سریع و تکمیل نواقص سامانه قبلی، ارسال و بروزرسانی برخط اطلاعات مشتریان در راستای تجمیع و یکپارچگی اطلاعات تسهیلات گیرندگان شبکه بانکی و همچنین بهبود روش تسهیلات دهی، اعتبارسنجی صحیح مشتریان بانکها و بهبود و پیشگیری از مطالبات غیرجاری بانکی است.
سامانه سمات به عنوان بانک اطلاعات جامع تسهیلات و تعهدات، اطلاعات مربوطه را جمع آوری و بین شبکه بانکی به اشتراک می‌گذارد، بر این اساس استعلام از سامانه مذکور برای تمامی شعب سراسر کشور برقرار شده است. از این رو بانکها موظفند قبل ارائه تسهیلات و تعهدات، وضعیت اعتباری مشتریان را در سامانه سمات استعلام کنند و در صورتی که مشتری براساس مقررات مربوطه بدحساب شناخته شود، مجاز به ارائه تسهیلات و تعهدات به ایشان نیستند.
یادآور می‌شود، بررسی اعطای تسهیلات و دسته چک در شعب بانکها، اعتبار سنجی، بررسی اقتصادی و اعتباری و نظارتی از جمله کارکردهای این سامانه است.
