تصویر تجارت ایران و ترکیه در فصل نخست ۲۰۲۰

بررسی روند فصلی تجارت کالایی ایران و ترکیه از ابتدای سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد، صادرات ایران به ترکیه از فصل دوم سال ۲۰۱۹ روند کاهشی در پیش گرفته و در فصل پایانی سال ۲۰۱۹ به حدود ۲۶۸ میلیون دلار رسیده است. در فصل نخست سال ۲۰۲۰ صادرات ایران به ترکیه چندان تغییر نداشته و تنها با ۸/ ۰ درصد بهبود نسبت به فصل قبل به حدود ۲۷۰ میلیون دلار رسیده است. اما واردات کالایی ایران در فصل نخست سال ۲۰۲۰ نسبت به فصل قبل آن با کاهش ۳۴ درصدی به ۳۷۶ میلیون دلار رسیده است.

با توجه به کاهش صادرات کالایی ایران به ترکیه و کاهش واردات از این کشور، تراز تجاری ایران و ترکیه در فصل نخست سال ۲۰۲۰ نسبت به فصل نخست سال ۲۰۱۹ به علت کاهش بیشتر در صادرات ایران، به شدت کاهش یافته و به منفی ۱۰۶ میلیون دلار رسیده است. بر این اساس در فصل نخست سال ۲۰۱۹ تراز تجاری ایران و ترکیه دارای مازاد ۵/ ۹۹۴ میلیون دلاری بوده که علت اصلی آن صادرات حدود ۲/ ۱میلیارد دلاری کالاهای نفتی فصل ۲۷ از ایران به ترکیه بوده است. اما در فصل نخست سال ۲۰۲۰ با کاهش ۹۹ درصدی صادرات محصولات این فصل، تراز تجاری ایران با ترکیه دچار کاهش شدید و منفی شده است.

ایران در سه ماه نخست سال ۲۰۲۰ حدود ۲۷۰ میلیون دلار کالا به کشور ترکیه صادر کرده که این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل حدود ۸۳ درصد کاهش یافته است. مطابق آمارهای رسمی ترکیه، مهم‌ترین عامل در کاهش ۸۳درصد صادرات ایران به ترکیه، کاهش صادرات محصولات نفتی فصل ۲۷ (‌با مشارکت منفی ۷۸ واحد درصدی) بوده که صادرات این اقلام در فصل نخست سال ۲۰۲۰ نسبت به فصل نخست ۲۰۱۹ حدود ۹۹درصد کاهش یافته است. اما واردات کالایی ایران از ترکیه نیز در سه ماه‌نخست سال ۲۰۲۰ به حدود ۳۷۶ میلیون دلار رسیده که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۹ حدود ۳۵درصد کاهش داشته است. طبق محاسبات انجام شده بر اقلام وارداتی ایران از ترکیه،‌عامل مسلط در کاهش ۳۵درصدی واردات ایران از ترکیه، کاهش واردات محصولات گروه ۳۷ ( توتون و تنباکو و مواد مورد استفاده به جای آن) با مشارکت منفی ۷/ ۳ واحد درصدی مواجه شده است. واردات کالای غیرنفتی از ترکیه نیز که در فصل نخست ۲۰۱۹ معادل ۵۷۹ میلیون دلار بوده در فصل نخست سال ۲۰۲۰ با کاهش حدود ۳۵ درصدی به حدود ۳۷۵ میلیون دلار رسیده است.