مننژیت چیست؟ ۰ تا ۱۰۰با انواع مننژیت و راه های درمان و تشخیص

به گزارش اقتصادآنلاین، شایع ترین علل مننژیت عفونت های ویروسی و باکتریایی هستند. علل دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد :

سرطان

تحریک شیمیایی

قارچ

آلرژی دارویی

برخی از مننژیت های ویروسی و باکتریایی مسری هستند. مننژیت ها می توانند از طریق سرفه، عطسه یا تماس نزدیک منتقل شوند.

مننژیت چند نوع است و چه نام هایی دارد؟

عفونت های ویروسی و باکتریایی شایع ترین علل مننژیت هستند. چندین شکل دیگر از مننژیت وجود دارد. به عنوان مثال می توان به کریپتوکوک اشاره کرد که در اثر عفونت قارچی ایجاد می شود و کارسینوماتوز که مرتبط با سرطان است. این مدل کمتر رایج است.

مننژیت ویروسی:

مننژیت ویروسی شایع ترین نوع بیماری مننژیت است. ویروس‌های دسته‌بندی اینترو ویروس در 85 درصد موارد باعث ایجاد بیماری می‌شوند. این ویروس ها در تابستان و پاییز بیشتر رایج هستند و عبارتند از:

کوکساکی ویروس A

کوکساکی ویروس B

اکو ویروس ها

ویروس‌های دسته‌بندی انترو ویروس‌ها باعث ایجاد حدود 10 تا 15 میلیون عفونت در سال می‌شوند اما تنها درصد کمی از افرادی که آلوده شده به مننژیت مبتلا می‌شوند.

سایر ویروس هایی که می توانند باعث مننژیت شوند شامل:

ویروس نیل غربی

آنفولانزا

اوریون

اچآیوی

سرخک

ویروس های تبخال

کلتی ویروس که باعث تب کنه کلرادو می شود

مننژیت ویروسی معمولاً بدون درمان از بین می رود. با این حال، برخی از ان ها نیاز به درمان دارند.

مننژیت باکتریایی:

مننژیت باکتریایی مسری است و در اثر عفونت از باکتری های خاص ایجاد می شود. اگر درمان نشود کشنده است. بین 5 تا 40 درصد کودکان مبتلا و 20 تا 50 درصد   بزرگسالان مبتلا به این بیماری می میرند.

 شایع ترین انواع باکتری هایی که باعث مننژیت باکتریایی می شوند عبارتند از :

استرپتوکوک پنومونیه: که معمولاً در دستگاه تنفسی، سینوس‌ها و حفره بینی یافت می‌شود و می‌تواند باعث ایجاد مننژیت پنوموکوکی شود.

نایسریا مننژیتیدیس:

که از طریق بزاق و سایر مایعات تنفسی پخش می شود و باعث آنچه " مننژیت مننگوکوکی " نامیده دارد، می شود.

هموفیلوس آنفولانزا:

که می تواند نه تنها باعث مننژیت بلکه عفونت خون، التهاب نای، سلولیت و آرتریت عفونی هم شود.

لیستریا مونوسیتوژنز: که باکتری های موجود در غذا هستند.

استافیلوکوکوس اورئوس:

که به طور معمول بر روی پوست و در دستگاه تنفسی یافت می شود و باعث " مننژیت استافیلوکوکی " می شود.

مننژیت قارچی:

مننژیت قارچی نوع نادری از مننژیت است. این بیماری توسط قارچی ایجاد می شود که بدن شما را آلوده می کند و سپس از جریان خون به مغز یا نخاع شما سرایت می کند.

افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر در معرض ابتلا به مننژیت قارچی هستند. که شامل افراد مبتلا به سرطان یا HIV می شود.

شایع ترین قارچ های مرتبط با مننژیت قارچی عبارتند از:

کریپتوکوکوس: که از خاک یا خاک آلوده به فضولات پرندگان استنشاق می شود.

بلاستومی: نوع دیگری از قارچ که در خاک، به ویژه در غرب میانه ایالات متحده یافت می شود.

هیستوپلاسما: که در محیط‌هایی که به شدت آلوده به فضولات خفاش‌ها و پرندگان هستند، به‌ویژه در ایالات غرب میانه در نزدیکی رودخانه‌های اوهایو و می‌سی‌سی‌پی یافت می‌شود.

کوکسی دیوایدها: که در خاک در مناطق خاصی از جنوب غربی ایالات متحده و آمریکای جنوبی و مرکزی یافت می شود.

مننژیت انگلی:

این نوع مننژیت کمتر از مننژیت ویروسی یا باکتریایی شایع است و ناشی از انگل هایی است که در خاک، مدفوع و برخی از حیوانات و مواد غذایی مانند حلزون ها، ماهی های خام، طیور یا محصولات دامی موجود است.

یکی از انواع مننژیت انگلی که نادرتر از سایرین است مننژیت ائوزینوفیلیک (EM) نامیده می شود.

سه انگل اصلی مسئول EM هستند.

 این انگل ها شامل :

 انجیوسترونگیلوس کانتوننسیس

بایلی ساسکاریس پروسونیس 

گناتوستوما اسپینیگروم

 مننژیت انگلی از فردی به فرد دیگر منتقل نمی شود. در عوض، این انگل‌ها حیوانی را آلوده می‌کنند یا روی غذایی که انسان می‌خورد پنهان می‌شوند. اگر انگل یا تخم انگل در هنگام بلع عفونی باشد، ممکن است عفونت رخ دهد.

یکی از انواع بسیار نادر مننژیت انگلی، بیماری مننژیت آمیب

نام دارد که یک نوع عفونت تهدید کننده زندگی است.

این نوع مننژیت انگلی زمانی ایجاد می شود که یکی از چندین نوع آمیب از طریق بینی وارد بدن می شود در حالی که شما در دریاچه ها، رودخانه ها یا برکه های آلوده شنا می کنید.

این انگل می تواند بافت مغز را از بین ببرد و در نهایت ممکن است باعث توهم، تشنج و سایر علائم جدی شود. رایج ترین گونه شناخته شده نیجلریا فولری است.

مننژیت غیر عفونی:

مننژیت غیر عفونی، عفونت نیست. در عوض این نوعی مننژیت است که در اثر سایر شرایط یا درمان ‌های پزشکی ایجاد می‌شود.

این عوامل شامل:

لوپوس

یک ضربه به سر

جراحی مغز

سرطان

داروهای خاص میباشد.

 علائم مننژیت چیست؟

علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی می تواند در ابتدا مشابه باشد. با این حال، علائم مننژیت باکتریایی معمولاً شدیدتر است.

علائم نیز بسته به سن شما متفاوت است.

 علائم مننژیت باکتریایی

علائم مننژیت باکتریایی به طور ناگهانی ایجاد می شود.

تغییر وضعیت ذهنی

حالت تهوع

استفراغ

حساسیت به نور

تحریک پذیری

سردرد

تب

لرز

گرفتگی گردن

نواحی بنفش رنگ پوست که شبیه کبودی است

خواب آلودگی

بی حالی

در صورت مشاهده این علائم فوراً به پزشک مراجعه کنید. مننژیت باکتریایی و ویروسی می تواند کشنده باشد.

هیچ راهی برای تشخیص مننژیت باکتریایی یا ویروسی وجود ندارد. پزشک شما باید آزمایشاتی را انجام دهد تا مشخص کند کدام نوع را دارید.

علائم مننژیت قارچی

علائم مننژیت قارچی شبیه انواع دیگر این عفونت است.

حالت تهوع

استفراغ

حساسیت به نور

تب

سردرد

سردرگمی یا سرگردانی

بثورات مننژیت

ازجمله علائمی که نشان می دهد یکی از عوامل مننژیت باکتریایی، در جریان خون شما وجود دارد بثورات ضعیف روی پوست شما است.

باکتری‌های ناشی از عفونت مننژیت مننگوکوکی در خون شما تکثیر می‌شوند و سلول‌های اطراف مویرگ‌ها را هدف قرار می‌دهند.

 آسیب به این سلول ها منجر به آسیب مویرگی و نشت خفیف خون می شود. این آسیب به صورت یک راش کم رنگ صورتی، قرمز یا بنفش ظاهر می شود.

لکه ها ممکن است شبیه به سوزن های کوچک باشند و به راحتی به عنوان کبودی اشتباه گرفته می شوند.

با بدتر شدن و گسترش عفونت، بثورات آشکارتر شده و لکه ها تیره تر و بزرگ تر می شوند.

افرادی که پوست تیره دارند ممکن است به سختی بثورات مننژیت را ببینند. نواحی روشن‌تر پوست، مانند کف دست‌ها و داخل دهان احتمالا علائم راش را راحت‌تر نشان میدهند.

علل مننژیت چیست؟

هر نوع مننژیت علت کمی متفاوت دارد، اما هر کدام در نهایت به یک روش عمل می کنند:

یک باکتری، قارچ، ویروس یا انگل از طریق جریان خون پخش می شود تا زمانی که به مغز یا نخاع برسد.

در پوشش یا مایعات اطراف قسمت های حیاتی بدن مستقر می شوند و شروع به تبدیل شدن به یک عفونت پیشرفته تر می کنند.

مننژیت غیر عفونی نتیجه یک آسیب فیزیکی یا شرایط دیگر است که شامل عفونت نمیباشد.

آیا واکسنی برای مننژیت وجود دارد؟

بله، واکسنی برای چندین نوع مننژیت باکتریایی وجود دارد. مننژیت مننگوکوکی که توسط نایسریا مننژیتیدیس ایجاد می شود، یکی از مواردی است که واکسن هایی برای آن در دسترس است.

در حالی که مننژیت ویروسی شایع تر است، مننژیت باکتریایی اگر به سرعت تشخیص داده و درمان نشود، می تواند خطرناک تر باشد.

به همین دلیل، دو واکسن اولیه مننژیت برای علل باکتریایی هستند.

اولین واکسن، واکسن مزدوج مننگوکوک، دارای مواد موثر واکسنی است که چهار نوع از رایج ترین سروتیپ های باکتریایی را هدف قرار می دهد.

 ماندگاری بیشتری دارد و محافظت بیشتری را ارائه می دهد، به خصوص اگر عوامل تقویت کننده را رعایت کنید.

واکسن دوم، یک سویه خاص را هدف قرار می دهد و پنجره حفاظتی آن بسیار کمتر است. دریافت این واکسن فقط به افراد خاصی توصیه می شود.

عوارض جانبی واکسن مننژیت:

درد

قرمزی

 سوزش در محل تزریق

تب با درجه پایین

لرز

 سردرد

 درد مفاصل و خستگی

چه کسانی باید علیه مننژیت مننگوکوکی واکسینه شوند؟

این پنج گروه در معرض خطر هستند و باید واکسن مننژیت را دریافت کنند:

• دانشجویان سال اول که در خوابگاه زندگی می کنند و واکسینه نشده اند.
• نوجوانانی که 11 تا 12 ساله میباشند.
• افرادی که به کشورهایی سفر می کنند که بیماری مننگوکوک در آن ها شایع است.
• کودکان 2 ساله یا بزرگتر که طحال ندارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند.

مننژیت چگونه درمان می شود؟

درمان شما بر اساس علت مننژیت تعیین می شود!

مننژیت باکتریایی: نیاز به بستری شدن فوری در بیمارستان دارد. تشخیص و درمان مننژیت به موقع از آسیب مغزی و مرگ جلوگیری می کند.

مننژیت باکتریایی: با تزریق آنتی بیوتیک به داخل رگ درمان می شود. هیچ آنتی بیوتیک خاصی برای مننژیت باکتریایی وجود ندارد. بستگی به باکتری های درگیر دارد.

مننژیت قارچی: با داروهای ضد قارچ درمان می شود.

مننژیت انگلی: ممکن است فقط شامل درمان علائم یا تلاش برای درمان مستقیم عفونت باشد. بسته به علت، این نوع ممکن است بدون درمان آنتی بیوتیکی بهتر شود. اما اگر بدتر شود پزشک ممکن است سعی کند خود عفونت را درمان کند.

مننژیت ویروسی: ممکن است خود به خود برطرف شود، اما برخی از علل مننژیت ویروسی با داروهای ضد ویروسی داخل وریدی درمان می شوند.

مننژیت چقدر مسری است؟

چندین نوع مننژیت مسری نیستند. بیماری مننژیت های قارچی، انگلی و غیر عفونی مسری نیستند.

مننژیت ویروسی مسری است و از طریق تماس مستقیم با مایعات بدن از جمله مخاط، مدفوع و بزاق منتقل می شود.

قطرات مایع آلوده را می توان با عطسه و سرفه پخش کرد و به دیگران منتقل کرد. برای تشخیص این عفونت مجبور نیستید مستقیماً با یک فرد آلوده در تماس باشید.

مننژیت باکتریایی، جدی ترین شکل مننژیت است  که می تواند مسری باشد، به خصوص اگر مننژیت مننگوکوکی باشد.

از طریق تماس طولانی با یک فرد آلوده منتقل می شود. مدارس، مهدکودک‌ها، پادگان‌های نظامی، بیمارستان‌ها و خوابگاه‌های دانشگاه مکان‌های اصلی برای اشتراک‌گذاری این عفونت هستند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس فرد به فرد منتقل می شوند.

مننژیت در نوزادان چگونه است؟

نوزادانی که به مننژیت مبتلا می شوند ممکن است علائم و نشانه های عفونت متفاوتی را نسبت به بزرگسالان نشان دهند.

 این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

تب

زردی

سفتی بدن یا گردن

گریه با صدای بلند

رفتارهای تسلی ناپذیر

خواب آلودگی و مشکل در بیدار شدن

تحریک پذیری و بدخلق شدن

در دوران شیردهی احساس خوبی ندارد و مکیدن ضعیفی دارد

مننژیت ویروسی در نوزادان شایع است. در نتیجه سرماخوردگی، تبخال، آنفولانزا و اسهال ایجاد می شود. ویروس هایی که باعث سرماخوردگی و تبخال و... مشوند بدن کودک را برای مبتلا شدن به مننژیت ویروسی آماده میکنند.

مننژیت باکتریایی، به احتمال زیاد از یک عفونت جدی در ناحیه مجاور بدن پخش می شود. به عنوان مثال باکتری های ناشی از عفونت شدید گوش یا عفونت سینوسی می توانند وارد جریان خون شده و راه خود را به مغز یا نخاع پیدا کرده و عفونت بزرگتری ایجاد کنند.

مننژیت در کودکان چگونه خودش را نشان میدهد؟

مننژیت در کودکان با افزایش سن و رسیدن به سنین دبیرستان و دانشگاه بیشتر شایع می شود. علائم مننژیت ویروسی و باکتریایی در کودکان بسیار شبیه علائم در بزرگسالان است.

این علائم شامل:

تب ناگهانی

بدن درد

گردن درد

سردرگمی و گیجی

حالت تهوع

استفراغ

خستگی

مننژیت در بزرگسالان چگونه است و علایم آن چیست؟

خطر ابتلا به چندین نوع مننژیت پس از بزرگسالی کاهش می یابد. این تا حد زیادی به دلیل تغییر شرایط محیطی است.

مدارس و خوابگاه های دانشگاه مکان های رایجی هستند که برخی از اشکال مننژیت را می توان به راحتی به دیگران انتقال داد.

هنگامی که یک جوان از این شرایط خارج می شود، احتمال عفونت شروع به کاهش می کند.

با این حال، پس از 60 سالگی خطر ابتلا به مننژیت دوباره شروع به افزایش می کند. این به دلیل بیماری های زمینه ای یا شرایط سلامتی است که سیستم ایمنی را در افراد مسن تضعیف می کند.

بزرگسالان با سیستم ایمنی ضعیف در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مننژیت هستند. به همین ترتیب، بزرگسالان در محیط هایی که افراد در تماس نزدیک با یکدیگر هستند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای عفونت باشند.

این شامل معلمان، ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و کارکنان مهدکودک می شود.

مننژیت چگونه تشخیص داده می شود؟

تشخیص مننژیت با تاریخچه سلامتی شما و معاینه بدنی شروع می شود. سن، اقامت در خوابگاه و حضور در مرکز مراقبت روزانه می تواند سرنخ های مهمی برای پزشک باشد.

در طول معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال موارد زیر خواهد بود:

تب

افزایش ضربان قلب

سفتی گردن

کاهش هوشیاری

پزشک شما همچنین یک سوراخ کمری را تجویز می کند. به این آزمایش ضربه ستون فقرات نیز می گویند.

 این آزمایش به پزشک شما اجازه می دهد تا به دنبال افزایش فشار در سیستم عصبی مرکزی شما باشد. همچنین می تواند التهاب یا باکتری را در مایع نخاعی پیدا کند.

 این آزمایش همچنین می تواند بهترین آنتی بیوتیک را برای درمان مشخص کند. آزمایشات دیگری نیز ممکن است برای تشخیص مننژیت تجویز شود.

آزمایشات رایج تشخیص مننژیت شامل موارد زیر است:

کشت خون: باکتری های موجود در خون را شناسایی می کند. باکتری ها می توانند از خون به مغز بروند.   

شمارش کامل خون با افتراق: یک شاخص کلی سلامت است. تعداد گلبول های قرمز و سفید خون شما را بررسی می کند. گلبول های سفید با عفونت مبارزه می کنند. شمارش معمولاً در مبتلایان به بیماری مننژیت افزایش می یابد.

اشعه ایکس قفسه سینه: می تواند وجود ذات الریه، سل یا عفونت های قارچی را نشان دهد. مننژیت ممکن است پس از ذات الریه رخ دهد.

سی تی اسکن سر: میتواند مشکلاتی مانند آبسه مغزی یا سینوزیت را نشان دهد. باکتری ها می توانند از سینوس ها به مننژها سرایت کنند.

پزشک شما ممکن است یک آزمایش شیشه ای نیز انجام دهد: برای این آزمایش، پزشک یک لیوان را روی بثورات مننژیت می‌پیچد. اگر بثورات تحت فشار محو نشود، احتمالاً بثورات مننژیتی است. اگر محو شود لکه‌های غیرعادی روی پوست میباشد که ممکن است نتیجه بیماری دیگری باشد.

چگونه از مننژیت پیشگیری کنیم ؟

داشتن سبک زندگی سالم به خصوص اگر در معرض خطر بیشتری قرار داریدبسیار مهم است.

 برخی از مواردی که در پیشگیری از ابتلا به مننژیت باید رعایت کنید شامل این موارد است:

استراحت به مقدار کافی

سیگار نکشیدن

اجتناب از تماس با افراد بیمار

اگر با یک یا چند نفر مبتلا به عفونت باکتریایی مننگوکوک در تماس نزدیک بوده اید، پزشک می تواند آنتی بیوتیک های پیشگیرانه به شما بدهد. این کار شانس ابتلا به این بیماری را کاهش می دهد.

واکسیناسیون همچنین می تواند شما را از انواع خاصی از مننژیت محافظت کند. واکسن هایی که می توانند از مننژیت پیشگیری کنند عبارتند از:

واکسن هموفیلوس آنفلوانزا  

واکسن مزدوج پنوموکوک

واکسن مننگوکوک

رعایت بهداشت شخصی نیز ممکن است به شما در پیشگیری از مننژیت کمک کند. برخی از انواع مننژیت از طریق تماس نزدیک با مایع بدن فرد آلوده مانند بزاق و ترشحات بینی منتقل می شوند.

از به اشتراک گذاشتن نوشیدنی ها، ظروف و وسایل شخصی که ممکن است حاوی بزاق یا مایعات دیگر باشند خودداری کنید. این اقدامات را برای جلوگیری از ابتلا به مننژیت انجام دهید.

مننژیت چه عوارضی دارد؟

تشنج

از دست دادن شنوایی

از دست دادن بینایی

مشکلات حافظه

آرتروز

سردردهای میگرنی

ضربه مغزی

هیدروسفالی

آمپیم ساب دورال یا تجمع مایع بین مغز و جمجمه

عفونت مننژیت باکتریهایی در جریان خون ایجاد میکند. این باکتری ها تکثیر می شوند و از خود سمومی آزاد می کنند. که می تواند باعث آسیب رگ های خونی و نشت خون به پوست و اندام ها شود.

شکل جدی این عفونت خونی می تواند تهدید کننده زندگی باشد. گانگرن ممکن است به پوست و بافت آسیب برساند.

 در موارد نادر پزشک مجبور به قطع عضو شما میشود.

خلاصه و نتیجه گیری:

در صورت مشاهده علائم مننژیت باکتریایی، فوراً به دنبال مراقبت‌ های پزشکی باشید. این بیماری معمولاً با آنتی‌بیوتیک قابل‌ درمان است. اگر مننژیت به‌اندازه کافی زود تشخیص داده شود، بیمار می‌تواند بهبودی کامل را با عوارض اندک یا بدون ماندگاری بدست آورد.

 اما بهترین راه برای مبارزه با مننژیت، پیشگیری از آن از طریق واکسیناسیون و اقدامات بهداشتی است. درک علل مننژیت و نحوه گسترش آن به شما کمک می‌کند تا سالم بمانید و شما را از تجربه این بیماری خطرناک دور نگه میدارد.