جنجال این چند میلیون بشکه / صادرات پنهانی نفت آشکار شد؟

به گزارش اقتصادآنلاین، 766 میلیون دلار صادرات 7 ماهه سال 2020 تبدیل به صدور 10.9 میلیون دلاری شده است و این عدد به منزله کاهش عجیب صادرات نفت ایران به چین خواهد بود.

به دنبال انتشار این خبر برخی رسانه ها، نه تنها کاهش صادرات نفت ایران به چین را نادرست اعلام کردند بلکه مدعی شدند صادرات نفت ایران به چین دو برابر نیز شده است.

ادعای دو برابر شدن صادرات در شرایطی که منابع اطلاعاتی آمار دقیقی از صادرات صورت گرفته نمی دهند و بخشی از صادرات به صورت پنهانی و بدون ثبت انجام می شود نیز به اندازه شنیدن خبر اول عجیب است. به طوری که برخی کارشناسان می گویند در صورتی که صادرات پنهانی ایران کشف و ثبت شده باشد می توان به این عدد رسید.

اما مریم خزاعی، معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق بازرگانی تهران در گفت و گو با اقتصادآنلاین گفت: آمارهای گزارش اتاق بازرگانی بر اساس اطلاعات گمرک چین محاسبه و منتشر شده است.

او تاکید کرد: اشاره خبرگزاری مزبور به دو برابر شدن مجموع صادرات نفت ایران است اما در گزارش اتاق بازرگانی فقط به صادرات نفت ایران به چین اشاره شده است.

استفاده از اطلاعات دو منبع خارجی در گزارش اتاق بازرگانی

رضا پدیدار عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران نیز در گفت و گو با اقتصاد آنلاین گفت: آمار درج شده در گزارش اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق بازرگانی تهران بر اساس منابع داخلی و خارجی معتبر تهیه شده است.

به گفته او منابع مورد استفاده در تحلیل داده های صادرات نفت، دبیرخانه اوپک و گمرک چین بوده است. لذا مبنای اطلاعات درج شده در گزارش، اطلاعات معتبر بین المللی بوده و آن طور که برخی رسانه ها اعلام کرده اند اتاق تهران بدون استناد به منابع معتبر، گزارشی تهیه نکرده است.

پدیدار توضیح داد: واقعیت این است که به دلیل شرایط تحریمی هیچ یک از دستگاه های ذیربط مانند وزارت نفت، گمرکات کشور و دستگاه های پولی و بانکی اجازه انتشار آمارهای مربوط به صادرات نفت و فرآورده های حاصل از آن را نداشته اند. آمارهای این حوزه نیز تا کنون بر اساس منابع ثانویه منتشر شده است.

او افزود: اساسا انتظار اینکه منابع رسمی صحبتی درباره میزان صادرات و یا تولید نفت داشته باشند؛ انتظار بی موردی است و این منابع دولتی هیچ جزئیاتی را در این خصوص نخواهند گفت.

امکان اعلام کردن منابع داخلی وجود ندارد

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران یادآور شد: به دلیل شرایط حاکم، بخش خصوصی نیز منابع آماری و اطلاعاتی خود را نمی تواند اعلام کند. اگر هم مبنای گزارش اطلاعاتی باشد که از گمرکات یا معاونت بین الملل وزارت نفت و یا سایر منایع باشد؛ امکان اعلام کردن منابع وجود ندارد. به این ترتیب این ادعای برخی رسانه ها که مشخص نبودن منابع اطلاعاتی را عامل نادرست بودن گزارش اعلام می کنند نمی تواند حرف درستی باشد.

از سوی دیگر بخشی از صادرات نفت کشور به صورت چراغ خاموش انجام می شود و اصلا جایی ثبت نمی شود که بتوان این آمار را در گزارشی ذکر کرد.

عضو هیأت موسس و رئیس هیأت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران اضافه کرد: در گزارش اوپک که 15 شهریور ماه منتشر شد؛ تولید نفت هشت کشور اول اوپک اعلام شده است. این گزارش مربوط به ماه سپتامبر 2021 است و باید توجه داشته باشیم که هنوز سپتامبر تمام نشده است. در این گزارش تولید نفت هشت کشور اول به این قرار پیش بینی شده است: عربستان 9580 هزار بشکه در روز، عراق 4020 هزار بشکه ، امارات 2760 هزار بشکه، ایران 2450 هزار بشکه، کویت 2440 هزار بشکه، نیجریه 1400 هزار بشکه، لیبی 1120 هزار بشکه، آنگولا 1100 هزار بشکه. این گزارش همچنین اشاره می کند که تولید نفت ونزوئلا به عنوان بزرگ ترین دارنده ذخایر نفتی جهان در ماه سپتامبر به 1580 هزار بشکه در روز می رسد.

پدیدار خاطرنشان کرد: گزارش اوپک چقدر درست است؟ آیا می توان استدلال کرد که این گزارش بر مبنای آمارهای داخلی است؟ آیا می توان این گزارش را به طور کامل رد کرد؟ مسلم است که نه در داخل و نه در خارج از کشور منبعی نسبت به رد یا تایید آن اقدام نکرده است.

او افزود: در گزارش اتاق بازرگانی نیز استناد گزارش به آمارهای اعلامی اوپک است. حال اگر بر اساس اطلاعات موجود در برخی رسانه ها که میزان اعتبار آن مشخص نیست این آمارها را زیر سوال ببریم جنجال بی مورد و اضطراب در شرایط تحریم ایجاد کرده ایم.