بررسی تجربه شورای ثبات مالی در آلمان و حوزه یورو توسط اتحادیه اروپا

اقتصادآنلاین - هانا پاکمند؛ همانطور که در گزارش‌های قبلی الزام وجود نهاد ثبات مالی، در آمریکا، استرالیا، اوکراین را مورد بررسی قرار دادیم. در ادامه در این گزارش قصد داریم نهاد ناظر بر ثبات مالی در آلمان و اتحادیه اروپا را مورد بررسی قرار دهیم.

کمیته ثبات مالی در آلمان

کمیته ثبات مالی، نهاد مرکزی نظارت کلان‌احتیاطی در آلمان است. هدف از نظارت کلان‌احتیاطی، محدود کردن ریسک‌های سیستمی و تقویت انعطاف‌پذیری سیستم مالی به روش پیشگیرانه است. به عبارتی دیگر کمیته ثبات مالی، تهدیدات مربوط به ثبات مالی را شناسایی و اعلام می‌کند.

این قانون در ابتدا براساس بخشی از قانون ثبات مالی تاسیس شد. کمیته ثبات مالی شامل نمایندگانی از اداره نظارت مالی فدرال، بانک مرکزی و وزارت دارایی فدرال است. زیرا نقش اصلی در حفظ ثبات مالی در وظایف خود به عنوان مرجع نظارتی، بانک مرکزی و وزارت شایستگی به آن‌ها اختصاص دارد.

یک سیستم مالی پایدار زمینه رشد اقتصادی پایدار را فراهم می کند. این کار به شرکت‌ها و افراد این امکان را می‌دهد که اعتبار به دست آورند، ریسک کنندو به سرعت و بطور ایمن پرداخت‌ها را انجام دهند.

در سیستم مالی، عمدتاً بانک‌ها، بیمه‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری میان تأمین کنندگان و مصرف کنندگان منابع مالی واسطه هستند و ریسک‌ها و تسویه پرداخت‌ها، معاملات اوراق بهادار و معاملات مشتقات را تدارک می‌بینند.

این کار از طریق بازارهای مالی و زیرساخت‌های بازار مانند سیستم‌های پرداخت یا تجارت اوراق بهادار انجام می‌شود. بنابراین می‌توان‌ گفت ثبات مالی در صورتی وجود دارد که سیستم مالی بتواند عملکردهای خود را در همه زمان‌ها، حتی در دوره‌های دشوار، هموار انجام دهد.

ایجاد کمیته ثبات مالی، یک درس کلیدی از بحران مالی جهانی ۲۰۰۷ - ۲۰۰۸ را نشان می‌دهد. گفتنی‌است ثبات بازیگران منفرد بازار لزوماً ثبات سیستم مالی را به طور کلی تضمین نمی‌کند. تهدیدهای ثبات مالی را فقط می‌توان با نگاهی به کل سیستم شناسایی کرد. حتی اگر واسطه‌های مالی فردی، مانند بانک‌ها، خودشان پایدار به نظر برسند، کل سیستم می‌تواند آسیب پذیر باشد.

اگر عملکرد سیستم مالی به گونه ای مختل شود، نتیجه نهایی این است که عملکرد اقتصادی کاهش می‌یابد، بیکاری افزایش می‌یابد و بدهی‌های دولتی و خصوصی افزایش می‌یابد. سیستم مالی باید به اندازه کافی مقاوم باشد تا بتواند در مقابل چنین بازخوردهایی مقابله کند.

 این به توانایی جذب خسارات ناشی از تحولات غیر منتظره اشاره دارد. بنابراین لازم است یک نهاد نظارت بر کلان  احتیاطی ایجاد شود که ریسک‌هایی را که می‌تواند عملکرد کل سیستم مالی را به خطر بیندازد و در نهایت تأثیر منفی قابل توجهی بر رونق اقتصادی داشته باشد، تحت نظر داشته باشد. به این ترتیب، نظارت بر کلان احتیاطی، عواملی را که عملکرد سیستم مالی را به خطر می‌اندازد را شناسایی و آنها را رفع و رجوع می‌کند.

کمیته ثبات مالی در اتحادیه اروپا

شورا خطرات سیستمی اروپا  (ESRB^۱) مسئول نظارت کلان‌احتیاطی در اتحادیه اروپا است. در پایان سال 2011، ESRB  توصیه کرد که مقامات یا نهادهای کلان‌احتیاطی در سطح ملی ایجاد شوند. آلمان این توصیه را با ایجاد کمیته ثبات مالی اجرا کرد.

این شورا وظیفه نظارت بر کل سیستم مالی در اتحادیه اروپا را بر عهده دارد و با محافظت کلان‌احتیاطی خود به مهار خطرات سیستمیک و جلوگیری از بحران‌های مالی کمک می‌کند. همچنین به عملکرد روان بازار داخل حوزه یورو کمک می‌کند و در نتیجه اطمینان حاصل می‌کند که بخش مالی می‌تواند سهم پایداری در رشد اقتصادی داشته باشد. همچنین می‌تواند هشدارها یا توصیه‌هایی را به ویژه به طور کلی به اتحادیه اروپا، به کشورهای عضو اتحادیه اروپا، به مقامات نظارتی اروپا  یا مقامات ملی ارسال کند.

ESRB همچنین بر اجرای اقدامات توصیه شده نظارت می‌کند. گیرندگان مقامات، ESRB  و اتحادیه اروپا را از اقدامات انجام شده مطلع می‌کنند. آن‌ها همچنین توضیحات مناسبی را برای هرگونه بی عملی ارائه می‌دهند. اگر تشخیص دهد که توصیه‌ای رعایت نشده است، یا هرگونه عدم اقدام بی اساس بوده است، ترتیب به اتحادیه اروپا اطلاع می‌دهد.

هیئت مدیره عمومی، مرکز تصمیم گیری مرکزی در ESRB است. هشدارها و توصیه ها با اکثریت دو سوم تأیید می‌شود. اعضای هیئت مدیره عمومی شامل رئیس و نایب رئیس بانک مرکزی اتحادیه اروپا ، رؤسای بانک‌های مرکزی ملی همه کشورهای اتحادیه اروپا، سران مقامات نظارتی اروپا (EBA^۳ ،EIOPA^۲ و ESMA^۴ )، یک نماینده سطح بالا از هر یک مقامات نظارتی ملی صالح، عضو کمیسیون اتحادیه اروپا و رئیس کمیته اقتصادی و مالی

۱)European Systemic Risk Board

۲)European Banking Authority

۳)European Insurance and Occupational Pensions Authority

۴)European Securities and Markets Authority