بازدهی منفی خودرو در اردیبهشت

در باب بازدهی منفی 3/ 5 درصدی بازار خودرو می‌توان دلایل مختلفی را بیان کرد. از جمله مهم‌ترین این دلایل، کاهش انتظارات تورمی و پایین آمدن قیمت ارز است، ضمن آنکه رکود بازار نیز در این ماجرا بی‌تاثیر نیست. بیش از یک ماه پیش بود که ایران، اروپا و آمریکا پس از پایان یافتن دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ و روی کار آمدن جو بایدن، مذاکرات خود را برای احیای برجام آغاز کردند.

ازآنجاکه امیدواری‌ها به نتایج مثبت این مذاکرات بالا بود، این موضوع خیلی زود اثر خود را بر انتظارات تورمی شهروندان گذاشت و بازارها را در مسیر افت و کاهش قیمت قرار داد. هرچه از مذاکرات گذشت، اخبار امیدوارکننده بیشتری درباره احیای برجام و لغو تحریم‌ها به گوش رسید، از همین رو انتظارات تورمی و قیمت ارز نیز به تبع آن افت کردند. این موضوع اثر خود را در بازار خودرو نیز گذاشت و سبب شد منحنی قیمت در آن کاهشی شود. شرایط به شکلی پیش رفت که اردیبهشت تبدیل به ماه ارزانی خودرو شد، درست عکس سال گذشته که دومین ماه آن با موج جدید رشد قیمت همراه بود.

در اردیبهشت امسال اتفاقاتی رخ داد که می‌توانست فنر قیمت خودرو را باز هم رها کند، اما کاهش انتظارات تورمی و قیمت ارز این اجازه را نداد. مهم‌ترین اتفاقی که رخ داد، صدور مجوز افزایش قیمت خودروهای داخلی در کارخانه، توسط شورای رقابت بود. این شورا اواسط اردیبهشت حکم افزایش قیمت به طور متوسط حدودا 9 درصدی را برای دو خودروساز بزرگ کشور صادر کرد. این اتفاق اگر در دورانی رخ می‌داد که انتظارات تورمی بالا رفته بود و ارز جولان می‌داد، بدون شک بازار خودرو را نیز ملتهب می‌کرد، با این حال شرایط در اردیبهشت 1400 به گونه‌ای بود که اجازه رهایی فنر قیمت خودرو را نداد.

هرچند بعد از اعلام حکم شورای رقابت، قیمت خودرو اندکی بالا رفت، اما همان نیز در مدت کوتاهی پایین آمد تا مشخص شود انتظارات تورمی و قیمت ارز، دست بالا را در بازار خودرو دارند. در گذشته نیز که انتظارات تورمی بالا می‌رفت و قیمت ارز پیشروی می‌کرد، بازار خودرو هم پا به پای آنها پیش رفت و چند بار انفجار قیمتی در آن رخ داد. اردیبهشت امسال اما شرایط فرق می‌کرد و اتفاقات گذشته تکرار نشد.

 رکود با وجود کاهش قیمت

نکته دیگری که در مورد کاهش قیمت خودرو طی اردیبهشت امسال وجود دارد، رکود سنگین بازار است. با وجود آنکه منحنی قیمت خودرو در این ماه کاهشی شد، شهروندان میل چندانی به خرید نشان ندادند. اینکه چرا کاهش قیمت سبب نشد شهروندان به خرید خودرو از بازار رغبت پیدا کنند، به نظر می‌رسد با مساله انتظارات تورمی در ارتباط است. در حال حاضر که مذاکرات برجامی همچنان ادامه دارد، ایرانی‌ها امیدوارند تا چندی دیگر (شاید تا پایان دولت دوازدهم که حسن روحانی رییس‌جمهوری، وعده‌اش را داده است)، برجام احیا و تحریم‌ها لغو شوند. احیای برجام و لغو تحریم، به احتمال فراوان افت بیش از پیش انتظارات تورمی را به دنبال دارد و قیمت ارز را هم پایین می‌کشد، بنابراین منحنی قیمت در بازار خودرو نیز رو به نزول می‌رود. از همین رو بسیاری از شهروندان، خرید خودرو در مقطع فعلی را ریسک می‌دانند و منتظرند تا برجام احیا و تحریم لغو شود و آنگاه با قیمت‌هایی پایین‌تر از زمان حال، اقدام به خرید کنند.

تغییر مسیر منحنی قیمت خودرو

روند کاهشی قیمت خودرو که حتی تا اوایل خرداد نیز ادامه داشت، طی حدودا یک هفته گذشته متوقف شده حتی تغییر مسیر داده است. این بار هم پای ارز در میان است، چه آنکه قیمت ارز در این چند روز نوسان داشته و بیشتر صعودی بوده است. از همین رو چون دم بازار خودرو به دم بازار ارز وصل است، منحنی قیمت خودروها نیز در این روزها افزایشی شده است. طبق اطلاعات رسیده از بازار، خودروها طی هفته جاری به‌خصوص دو سه روز گذشته سر به صعود گذاشته‌اند تا خردادی گران جای اردیبهشت ارزان بازار خودرو را بگیرد. البته با توجه به اصلاح قیمت کارخانه‌ای خودروها در اواخر اردیبهشت (رشد قیمت تا 15 درصد)، این امکان وجود دارد که تولید در خرداد افزایش قابل‌توجهی پیدا کرده و به تبع آن، عرضه نیز بالا برود. در این صورت باید منتظر ماند و دید قدرت عرضه در مساله قیمت می‌چربد یا ارز. ممکن است عرضه به نحوی باشد که در نهایت سبب کاهش قیمت شود و این امکان نیز  هست که در صورت رشد قیمت ارز، کاری از عرضه هم بر نیاید و قیمت‌ها باز بالا بروند.

طبق اطلاعات رسیده از بازار، در حال حاضر پژو پارس قیمتی برابر با 224 میلیون تومان دارد که در مقایسه با اوایل خرداد، نزدیک به چهار میلیون تومان گران‌تر است. همچنین قیمت پژو 206 تیپ 2 نیز این روزها به 202 میلیون تومان رسیده و برای خرید 206 تیپ 5 هم باید 258 میلیون تومان هزینه کرد. این دو محصول در مقایسه با اوایل ماه جاری به ترتیب 10 و پنج میلیون تومان افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. اما برای خرید پژو 207 اتومات، درحال حاضر باید چیزی حدود 380 میلیون تومان هزینه کرد، حال آنکه در اوایل خرداد، قیمت این خودرو 370 میلیون تومان بود.

سری اما به بازار سمند و پژو 405 بزنیم. نمایشگاه‌داران خودروی پایتخت می‌گویند سمند در حال حاضر قیمتی برابر با 189 میلیون تومان دارد. این خودرو تا همین یک هفته پیش 181 میلیون تومان قیمت داشت. پژو 405 نیز تغییراتی شبیه به سمند داشته، به نحوی که قیمت آن طی یک هفته گذشته بالغ بر هشت میلیون تومان بالا رفته است. در بین دیگر محصولات، رانا پلاس نیز افزایش قیمت را طی هفته جاری تجربه کرده و قیمت آن به 225 میلیون تومان رسیده است. همچنین برای خرید دنا در مدل معمولی نیز باید 270 میلیون تومان هزینه کرد، این در حالی است که قیمت مدل پلاس و غیراتوماتیک این محصول به 354 میلیون تومان رسیده است. در مورد دنا پلاس توربو شارژ اتومات نیز خبرها از قیمت 430 میلیون تومانی آن حکایت دارند. فعالان بازار همچنین در مورد هایما اس 7 مونتاژی ایران‌خودرو خبر از قیمت 660 میلیون تومانی آن می‌دهند.

اما نگاهی هم به قیمت محصولات سایپا و پارس خودرو در بازار بیندازیم. به گفته نمایشگاهداران خودروی پایتخت در حال حاضر برای خرید کوئیک دنده‌ای باید 150 میلیون تومان هزینه کرد. به گفته آنها، قیمت تیبای معمولی هم به 125 میلیون تومان رسیده است. ضمن آنکه برای خرید ساینا هم باید 142 میلیون تومان هزینه کرد. همه این خودروها در مقایسه با اوایل خرداد افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند.