برنامه عربستان برای بازار نفت چیست؟

امین ناصر ماه مارس گذشته اعلام کرده بود وزارت انرژی عربستان سعودی در واکنش به امتناع روسیه از موافقت با کاهش بیشتر تولید اوپک پلاس، به آرامکو دستور داده است ظرفیت تولید نفت را از ۱۲ میلیون بشکه در روز به ۱۳ میلیون بشکه در روز افزایش دهد. جنگ قیمت نفت مدت زیادی طول نکشید و پاندمی کووید ۱۹ زودتر از زمانی که انتظار می رفت، به تقاضا برای نفت آسیب زد و نهایتا باعث موافقت اعضای اوپک پلاس از جمله روسیه با کاهش بیشتر تولید و توقف هر گونه طرحی برای افزایش ظرفیت تولید شد.

پیش از جنگ قیمت نفت، عربستان سعودی کمتر از ۱۱ میلیون بشکه در روز نفت تولید می کرد اما در مارس تولیدش را به بیش از ۱۱ میلیون بشکه در روز افزایش داد و در آوریل برای نشان دادن قدرت و اثبات این که می تواند تولیدش را سریعتر از سایر تولیدکنندگان افزایش دهد، تولیدش را به ۱۲ میلیون بشکه در روز رساند.

این افزایش سریع تولید نهایتا به ضرر عربستان سعودی تمام شد زیرا باعث مازاد شدید عرضه نفت همزمان با سقوط تقاضا در بازار شد. این مازاد عرضه باعث سقوط قیمتها با وجود ادامه توافق محدودیت عرضه اوپک پلاس شد و سرانجام این گروه با هدف تقویت قیمتها، با محدودیت عرضه به میزان ۹.۷ میلیون بشکه در روز در مرحله اول و تسهیل آن به ۷.۷ میلیون بشکه در روز در مرحله دوم موافقت کرد.

این توافق روند نزول قیمتها را آهسته کرد اما ماهها طول کشید تا کاهش تولید عمیق اوپک پلاس تاثیر مثبتی روی قیمتها ایجاد کند. با این حال قیمتها به حد کافی برای عربستان سعودی بالا نبودند و این کشور در سال ۲۰۲۰ با کسری بودجه چشمگیری روبرو شد و امسال هم کسری بودجه خواهد داشت مگر این که قیمتهای نفت به شکل قابل ملاحظه ای افزایش پیدا کند.

عربستان سعودی با هدف تقویت قیمتها، امسال کاهش تولید یکجانبه یک میلیون بشکه در روز را علاوه بر سهمیه محدودیت عرضه اوپک پلاس اعلام کرد. با این کاهش داوطلبانه، تولید روزانه این کشور در فوریه به ۸.۱۵ میلیون بشکه در روز رسید.

آمار تولید عربستان سعودی در فوریه ۹۳۰ هزار بشکه در روز کمتر از میانگین تولید ژانویه و در مقایسه با میانگین تولید ۹.۷۷ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۹ و ۹.۱۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۰ بود. عربستان سعودی اعلام کرد که در آوریل به این کاهش تولید داوطلبانه ادامه می دهد.

آرامکو که با پیامدهای پاندمی دست و پنجه نرم می کرد، کاهش ۴۴ درصدی سود خالص در سال ۲۰۲۰ را اعلام کرد. این شرکت اعلام کرد سود سهام سالانه ۷۵ میلیارد دلار را حفظ خواهد کرد اما برخی از تحلیلگران اظهار کرده اند آرامکو ممکن است برای پرداخت این پول به سهامدارانش به استقراض متوسل شود. این شرکت اعلام کرد نقدینگی آزاد ۴۹ میلیارد دلار را داشته که مشابه سود خالص در سال ۲۰۲۰ است و برنامه هزینه سرمایه اش را هم ۳۵ میلیارد دلار اعلام کرد.

در چنین شرایطی افزایش ظرفیت تولید هنگامی که آرامکو بیش از دو میلیون بشکه در روز پایین ظرفیت فعلی نفت تولید می کند، ایده تامل برانگیزی خواهد بود. بعضی از تحلیلگران خوش بینی بالایی به نفت داشته اند و پیش بینی می کنند قیمت نفت برنت پیش از پایان سال می تواند به ۱۰۰ دلار در هر بشکه صعود کند.

بر اساس گزارش اویل پرایس، تحلیلگران می گویند بهبود تقاضا و کاهش سرمایه گذاری صنعت نفت در تولید جدید، می تواند بازار را با کمبود عرضه روبرو کند. با این حال هیچ اطمینان وجود ندارد که چنین روندی به حد طولانی ادامه پیدا کند تا تجدید برنامه های رشد ظرفیت تولید را برای سعودیها توجیه کند. بنابراین به نظر می رسد تصمیم برای به تاخیر انداختن افزایش تولید تنها تصمیم معقولی است که آرامکو می تواند اتخاذ کند.