باری که به منزل نرسید/ داستان تکراری اعتراض مردم به پرداخت بسته‌های معیشتی

اقتصاد آنلاین – صبا نوبری؛ با شیوع ویروس کرونا از سال گذشته و تعطیلی کسب‌وکارها، دولت اقدام به حمایت مالی از مردم و توزیع بسته‌های معیشتی کرد. برخی از این کمک‌ها در قالب وام به کارگاه‌ها تعلق گرفت و برخی هم به شکل یارانه نقدی یا وام به دست مردم رسید.

با افزایش موارد ابتلا و شیوع موج جدید کرونا، محدودیت‌های جدی و سنگین‌تری اعمال شد که بار دیگر کسب‌وکارها و وضعیت معیشت مردم را به خطر انداخت.

همراه با اعلام تعطیلی سراسری در کشور، دولت اعلام کرد در این مدت حمایت‌هایی در نظر گرفته است. این حمایت‌ها شامل پرداخت وام یک میلیون تومانی و کمک هزینه یکصد هزارتومانی به اقشار نیازمند جامعه بود.

دریافت یارانه معیشتی، نداشتن شغل ثابت و درخواست برای دریافت یارانه سه شرط دریافت وام یک میلیون‌ تومانی بود که در دو مرحله پرداخت شد و در نهایت با استقبال مردم تعداد مشمولان آن از 30میلیون‌نفر به 40میلیون‌نفر افزایش یافت.

کمک دیگر یارانه معیشتی 120 و 100هزارتومانی بود که به ترتیب برای افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی و سایر افراد واجد شرایط به مدت چهارماه واریز خواهد شد.

شروط پرداخت یارانه 100 هزار تومانی چه بود؟

•    خانواری که هیچ یک از اعضای آن‌ها حقوق ماهانه دریافت نمی‌کنند
•    خانواری که هیچ یک از اعضای آن‌ها بیمه پرداز نباشند
•     خانواری که اعضای آن‌ها طبق شاخص‌های بانکی از درآمد حداقلی برخوردار نباشند
•     افرادی که در گروه یارانه معیشت بگیر باشند

پس از واریز دو مرحله وام کرونایی و اولین مرحله از کمک 100هزارتومانی در تاریخ 27آذرماه، مخاطبان اقتصادآنلاین در پیام‌هایی اعلام کردند با وجود اینکه واجد شرایط ذکر شده هستند اما این کمک معیشتی را دریافت نکردند.

بخشی از پیام‌های مخاطبان اقتصادآنلاین را اینجا (در بخش نظرات خبر) ببینید

بخش زیادی از معترضین اعلام کردند با وجود اینکه درآمد ثابت ندارند و یارانه معیشتی را هم دریافت می‌کنند، اما کمک 100هزارتومانی به حسابشان واریز نشده است.

البته با توجه به شروط دیگر، تمام 60میلیون نفری که یارانه معیشتی بگیر بودند این 100هزارتومان را دریافت نخواهند کرد چون ممکن است حقوق ماهیانه بگیرند یا بیمه‌پرداز باشند.

گروه دیگری اعلام کردند که وام یک میلیون تومانی را دریافت کردند اما 100هزارتومان برای آن‌ها واریز نشده است، البته باز هم نمی‌توان به طور قطع گفت هرکه وام را گرفته، بسته کرونایی را هم دریافت می‌کند چون معیارهای متفاوتی برای پرداخت آن وجود دارد.

برای مثال ممکن است کسی شغل ثابتی نداشته باشد، یارانه معیشتی هم دریافت کند و با درخواستش برای دریافت وام موافقت شده باشد، اما همین شخص بیمه تامین اجتماعی باشد یا حقوق ثابتی، هرچند کم، دریافت کند. آن زمان از لیست دریافت کمک 100هزارتومانی خط خواهد خورد.

شرط بیمه!

یکی از پرتکرارترین اعتراضات به نحوه پرداخت این کمک معیشتی، شرط بیمه‌پرداز نبودن است. افراد بسیاری اعلام کردند که کارگر ساده هستند و چون حق بیمه می‌پردازند در لیست کمک معیشیت 100هزارتومانی جایی ندارند؛ این درحالیست که حداقل حقوق خصوصاً در شرایط فعلی که بسیاری از کارگاه‌ها و کسب‌وکارها تعطیل شده‌اند، معیشت کارگران را با مشکل مواجه کرده‌است.

وزارت رفاه هم پیش از این در پاسخ به این مشکل گفته بود: اگر فردی مشمول پرداخت بیمه شود چه کارگر ساختمانی و چه کارگر غیرساختمانی، مشمول دریافت این بسته نمی‌شود. به بیان دیگر، تمامی بیمه‌شدگان تأمین اجتماعی مشمول دریافت این بسته نمی‌شوند.

مشکل کجاست؟

حدود ده سال از اولین پرداخت یارانه نقدی دولت به مردم می‌گذرد و هر سال مجلس، دولت را مکلف به حذف سه دهک بالای درآمدی از یارانه نقدی می‌کند ولی در عمل هیچ اقدام مؤثری صورت نپذیرفته‌ و معضل اساسی در پرداخت یارانه‌های نقدی تا امروز، عدم تشخیص درست و طبقه‌بندی دهک‌های درآمدی و افراد نیازمند است.

سال گذشته نیز همزمان با افزایش قیمت بنزین، طرح یارانه معیشتی آغاز شد تا امروز اعتراضات زیادی به نحوه شناسایی و تخصیص این کمک‌ها وارد بوده است. با تخصیص بسته‌های معیشتی کرونایی از ابتدای سال بار دیگر شاهد تکرار این داستان بودیم.

مشکلی که سخنگوی حمایت معیشتی کرونا در واکنش به آن به خبرنگار اقتصادآنلاین گفت: اطلاعات افراد دو نوع است؛ ثبتی و خوداظهاری؛ اطلاعات موجود در پایگاه اطلاعات رفاه ایرانیان ثبتی است که از دستگاه‌های مختلف اخذ شده است و ما وظیفه شناسایی براساس این اطلاعات را داریم. باید توجه داشت که این اطلاعات صحت‌سنجی شده است.

آنچه به نظر می‌رسد این است که وزارت رفاه باید در شیوه شناسایی خود تجدید نظر کرده و پس از تکرار مکرر این تجربه، نقص موجود در پایگاه اطلاعاتی خود را بپذیرد. در غیر این صورت و با ادامه روند فعلی، در شرایطی که دولت از لحاظ منابع مالی در تنگنای شدیدی قرار دارد اگر این حمایت‌ها به گروه هدف نرسد هزینه صورت گرفته بی‌فایده خواهد بود و تنظیم بودجه1400 با تاکید بر حمایت معیشتی عملی نخواهد شد.