مخدوش کردن آماردرآمدی بعد از یارانه نقدی
هدفمندی یارانهها در سال89، آغاز شد و برای دیدن آثار آن خصوصا بر وضعیت توزیع درآمد عملا از سال90 این روند مورد بررسی قرار میگیرد، زمانیکه به همه افراد در شرایط یکسان یارانه نقدی بپردازیم، از منظر تئوری و عملی توزیع درآمد بهتر میشود.
اما نتایج این توزیع یارانهها، با تورمی که در سالهای91 و 92 تجربه کردیم زمانی ظاهر میشود که تورم، کسری بودجه و این مباحث علیه توزیع درآمد عمل میکند و طبیعی است که در سال90 نسبت به سال89، توزیع درآمد وضعیت بهتری پیدا کرده ولی در سال بعد، این روند بدتر شد. بهصورت شهودی میتوان گفت جامعه روستایی ما در سال90، از توزیع درآمد بهتری برخوردار بود. دلیل آن هم این است که به درآمد هر فردی 45500تومان اضافه شد که درآمد همه را بهصورت یکسان تا سطحی بالا برده است. اما تاثیر آن بسیار کوتاهمدت بود. بهاین دلیل که در سال92-91، اثر تورمی توزیع یارانهها تمامی این منفعت را ازبین برد؛ چراکه سیاست مناسبی اجرا نشد و آن تورمی که بعد از آن حاصل شد، باعث شد که اثر بهبود توزیع درآمد ازبین برود. اختلاف بین دهکهای درآمدی نیز خارج از این قاعده نبود، این فاصله بهنوعی توزیع درآمد را اندازهگیری میکند و قاعدتا نباید از این روند متفاوت باشد. ولی واقعیتی که باید درنظر گرفته شود، این است که هدفمندسازی یارانهها باعث شد که خیلی از افراد پاسخ بسیاری از سوالات را ندهند، به این دلیل که برای آنها انگیزه بهوجود آمد. کسی که درآمدش بالا بود، طبعا میزان آن را اعلام نمیکرد، بنابراین این دست مقایسهها مبنی بر قبل و بعد از هدفمندسازی یارانهها اساسا مقایسه صحیحی نیست. برای اینکه آن پایه آماری با مشکل مواجه شد. جدا از این، همیشه اینطور بوده که طیف بسیار ثروتمند پاسخگوی سوالات و ارائه اطلاعات درآمدی نیستند. یکی از مشکلاتی که بعد از هدفمندی یارانهها بهوجود آمد، مشکل در پیدا کردن آمار و اطلاعات صحیح است که معضلاتی را در این زمینه ایجاد کرده است. درحال حاضر دولت توانسته تورم را کنترل کند، اما بحثی که در توزیع درآمد وجود دارد، این است که رکود و بیکاری بالا مشکلاتی را ایجاد کرده است. برآیند این دو این است که توزیع درآمد را با مشکل مواجه کرده و متاسفانه سیستم آماری ما دو سال از همه جای دنیا عقب است. در حالحاضر هم آخرین آماری که از وضعیت توزیع درآمد دراختیار است مربوط به سال92 است و بههمین دلیل نمیتوان تصویر روشن و شفافی از وضعیت فعلی و بهدنبال آن پیشبینی برای آینده کرد. *استاد اقتصاد دانشگاه صنعتیشریف