سفر رهبر‌حماس به عربستان نشانه چیست؟

نیویورک تایمز نوشت، ظاهراً دیدار خالد مشعل با پادشاه سعودی بازتاب اراده راسخ ملک سلمان برای بسیج هر چه بیشتر کشورها و سازمان های جهان عرب علیه ایران است. دیدار ملک سلمان با رهبران ارشد گروه حماس نمونه ای چشمگیر از تمایل پادشاه به کار با سازمان های اسلامی است که مدت های طولانی دشمن قلمداد می شدند آن هم درست زمانی که سعودی ها از آن بیم دارند، ایران در پی توافق با قدرت های غربی برای لغو تحریم های اقتصادی اش قدرت گرفته باشد. این دیدار در مکه صورت گرفت و خالد مشعل، رهبر سیاسی حماس که در قطرزندگی می کند، نیز در آن حضور داشت. حرکتی کاملا ً‌در جهت عکس رویکرد پادشاه سابق، عبدلله،‌که کمپین تضعیف و ریشه کن کردن اخوان المسلیمن و وابستگان به این گروه را در منطقه هدایت می کرد. حماس هم انشعابی از اخوان الملسمین است. اما پادشاه جدید نشان داد در تلاش برای مقابله با ایران مایل است با گروههای اسلامی به سبک اخوان المسلمین کار کند. مصطفی علانی، تحلیلگر مرکز مطالعات خلیج (فارس) می گوید:«آخرین چیزی که انتظار داشتیم ملاقات سلمان با خالد مشعل بود.» او می افزاید:«اما الان منطقه در حال تغییر است. لازم است با متحدان ایران در منطقه مستقیم مواجه شد.» علانی دیدار سلمان با مشعل را بخشی از «راهبرد جامع» برای مقابله با نفوذ ایران توصیف می کند. این روزنامه اضافه کرد: رهبران سعودی مدت ها گروهای اسلام گرا به سبک اخوان المسلمین، به ویژه شاخه های مسلح چون حماس، را خطری قلمداد می کردند که قدرت خانوادگی و قلمرو پادشاهی آنها را تهدید می کند. در پی سرنگونی دولت برخواسته از اخوان المسلمین در مصر با کودتای نظامی که عربستان از آن حمایت می کرد، ریاض جنگ سردی علیه اخوان المسلمین در منطقه به راه انداخت. اخوان المسلمینی که تلاش می کرد نظم نوینی در منطقه بر قرار کند. در نهایت سیاست سعودی ها موجب هم سویی علنی غیرمعمول منافع اسرائیل، عربستان، مصر و سایر همسایه های عرب و اتحاد تلویحی آنها علیه دشمنان مشترک، ایران و حماس، شد. علاوه بر حماس، از زمان بر تخت نشستن ملک سلمان، عربستان سعودی با گروههای اسلام گرا به سبک اخوان المسلمین در یمن نیز همکاری می کند و هم اکنون عملیاتی هوایی را علیه حوثی ها می کند. ملک سلمان همچنین همکاری نزدیکی با رئیس جمهور اسلام گرای ترکیه آغاز کرده است. دو رهبر برای حمایت از تروریست هایی که با دولت برخوردار از حمایت ایران در دمشق می جنگند، هم پیمان شده اند. شبکه خبری العربیه که متعلق به عربستان است، دیدار مشعل با ملک سلمان را تایید کرد. اسامه حمدان، از مقام های حماس، نیز تایید کرد مشعل با ملک سلمان، محمد بن سلمان پسر پادشاه عربستان و وزیر دفاع، و محمد بن نایف وزیر کشور دیدار کرده است. حمدان گفت، دیدار با پادشاه سعودی در پی درخواست مشعل صورت گرفته است و در این دیدار درباره مسائل فلسطین و تجاوزگری اسرائیل در بین المقدس گفتگو شده است. حمدان افزود، دو طرف درباره توافق هسته ای ایران صحبت نکرده اند اما درباره حمایت احتمالی عربستان از آشتی فتح و حماس گفتگو شد. در صفحه فیس بوک شبکه ماهواره ای القدس که در کنترل حماس است، تصاویری منتشر شد که ظاهراً مشعل و موسی ابومرزوق، معاون مشعل را در مکه نشان می دهد. در این صفحه همچنین نقل قولی از یک مقام حماس منتشر شده است که می گوید هیات حماس با خالد بن علی بن عبدالله الحمیدان، رئیس اطلاعات سعودی، دیدار کرده و با پادشاه نماز خوانده است. روابط حماس با ایران در پی مخالفت این گروه با حمایت ایران از اسد دچار تنش شد. حماس به تازگی بیانیه ای منتشر کرده است و در آن از جنگ به رهبری عربستان علیه حوثی ها حمایت کرده است. علانی اضافه کرد، سعودی ها قصد دارند کاری کنند روی گردانی قدرت های عربی بهانه ای نشود تا حماس به عامل ایران تبدیل شود. او می گوید دیدار مشعل با ملک سلمان با مساعدت دولت قطر میسر شده است. البته هنوز امکان دارد پادشاه عربستان از تلاش برای جلب نظر حماس دستور کار پیچیده تری از مقابله با ایران داشته باشد. نفوذ داعش (گروه تکفیری صهیونیستی) در غزه رو به افزایش است و دولت حماس را تهدید می کند. همزمان داعش (گروه تکفیری صهیونیستی ) با برداشت انحرافی و افراطی از تعالیم اسلامی در مقایسه با حماس تهدید جدی تری علیه پادشاهی سعودی محسوب می شود. با وجود این دوری گلد، مدیر کل وزارت خارجه اسرائیل، می گوید از خبر ملاقات مشعل با ملک سلمان جا نخورده است. او افزود:«هیچ نشانه ای وجود ندارد که حماس بخواهد از ایران جدا شود.» گلد افزود حماس با وابستگان داعش در صحرای سینا برای دریافت تدارکات نظامی و آموزش هم پیمان شده است و تا جایی که به اسرائیل مربوط می شود حماس به اندازه گذشته مشکل ساز است.