صنایع جذاب در پساتحریم

بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی که به لغو تحریم‌های ایران منجر خواهد شد، می‌تواند بازار نفت را با مازاد عرضه مواجه کند؛ اما با احیای اقتصاد ایران، بازار‌هایی مانند سیمان و فولاد با رشد تقاضا روبه‌رو خواهند بود. مقامات مذاکره‌کننده اعلام کردند به توافق نزدیک هستند. این توافق موجب محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران و رهایی این کشور از تحریم‌ها خواهد شد. در این گزارش آمده است تحلیلگران عمدتا روی نفت متمرکز شده‌اند تا تاثیر لغو تحریم‌ها بر بازارهای بین‌المللی کالا را ارزیابی کنند. زمان لغو تحریم‌هایی که موجب کاهش صادرات نفت ایران شده، تحریم تسلیحاتی شورای امنیت و توقف برنامه موشکی بالستیک ایران از مسائل مهم مورد اختلاف دو طرف مذاکره گزارش شده است. به‌علاوه، ایران بخشی از بزرگ‌ترین ذخایر نفت جهان را در اختیار دارد. این کشور قبل از تحریم‌ها تا روزی 3 میلیون بشکه نفت صادر می‌کرد؛ اما با این وجود، حتی اگر این هفته به توافق هسته‌ای دست یابند، شروع صادرات نفت ایران بدون محدودیت تحریمی نیز زمان خواهد برد؛ زیرا تحریم صادرات نفت ایران باید به صورت قانونی برداشته شود و زیرساخت‌های نفتی ایران به روز شود. نیک شارما، مدیر بخش تحقیق و مشاوره موسسه آی اچ اس گفت: «ایران می‌تواند حدود 200 هزار بشکه در روز به صادرات نفت خود بیفزاید که این رقم قابل توجهی محسوب نمی‌شود. وی در ادامه پیش‌بینی کرد برای اینکه ایران بتواند صادرات نفت خود را به یک میلیون بشکه دیگر افزایش دهد، به حداقل 18 ماه زمان نیاز دارد.» موسسه انرژی اکونومیکس ژاپن نیز در این خصوص گفت که اگر توافقی منعقد شود، تولید نفت ایران تا نیمه دوم سال 2016میلادی معادل 700 تا 800 هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. اما در حالی که پتانسیل افزایش صادرات نفت ایران قبلا تاثیر عمده خود را بر بازار گذاشته است، تحلیلگران می‌گویند دیگر بازارها نظیر بازار سیمان، فولاد و محصولات کشاورزی نیز از لغو تحریم‌های ایران متاثر خواهند شد.یان کلاکستون، مدیر شرکت کشتیرانی تایلندی تورسن در این باره گفت: «پس از سال‌ها نادیده گرفتن، اگر تحریم‌ها لغو شود، درآمد حاصل از صادرات نفت ایران موجب ایجاد یک طرح توسعه زیرساختی خواهد شد که به فولاد، برق و سیمان نیاز خواهد داشت.» وی در ادامه افزود: «بنابراین بازار سیمان و بازار فولاد که برای ساخت‌وساز مورد نیاز هستند، می‌توانند بیش از سایر بازارها با تقاضا روبه‌رو شوند و در پی آن نیز برای رفع کمبودها واردات از کشورهای هند، خاورمیانه و چین صورت می‌گیرد.»به گفته کلاکستون، ایران به محصولات کشاورزی نظیر برنج، گندم و سویا نیاز خواهد داشت و همزمان با رشد تولید ناخالص داخلی و افزایش درآمدها، تقاضا برای واردات گندم، ذرت و برنج افزایش خواهد یافت که این محصولات می‌تواند از کشورهایی مانند تایلند، هند، آمریکا و آمریکای جنوبی به اضافه دریای سیاه فراهم شود. ایران درگذشته یکی از صادرکننده‌های مهم سنگ آهن به چین بوده است؛ این در حالی است که به گفته تحلیلگران، به دلیل افزایش عرضه جهانی و کاهش شدید قیمت‌ها، بعید است ایران صادرات سنگ آهن به چین را در مقادیر بالا از سر بگیرد. ایران جذاب، اما پرریسک به گزارش دنیای اقتصاد، روزنامه انگلیسی تلگراف در گزارشی به این نکته اشاره کرد که با احتمال دستیابی به توافق هسته‌ای بین ایران با گروه 1+5 سرمایه‌گذاران بین‌المللی مشتاق ورود به بازار ایران هستند. در این گزارش آمده که هتل‌های تهران از ماه‌ها پیش شاهد ورود و خروج تجار بین‌المللی بوده‌اند. زمان بازدید این هیات‌های تجاری خارجی از ایران قبل از حصول توافق هسته‌ای و برداشته شدن تحریم‌های اقتصادی بوده و این تجار به بررسی ‌ظرفیت‌های بازار ایران پرداختند. این گزارش خاطرنشان کرده که ذخایر نفت و گاز ایران، این کشور را به یکی از بزرگ‌ترین دارندگان نفت و گاز در جهان تبدیل کرده است. در بخش دیگری از این گزارش، به فرصت‌های اقتصادی در ایران مانند بازار سرمایه، بخش‌های صنعتی و خیل عظیمی از جمعیت که خواستار خدماتی چون ارتباطی و بانکی هستند، به‌عنوان بسترهای مناسب برای سرمایه‌گذاری در ایران اشاره شده است. در این گزارش، به تحریم‌ها به‌عنوان مانعی برای ورود بسیاری از شرکت‌های خارجی به ایران اشاره شده اما عنوان شده است که با وجود تحریم‌های اقتصادی علیه ایران، اقتصاد ایران به دلیل قدمت صنعت این کشور و سطح بالای تحصیلات و جمعیت 80 میلیونی، خود را سرپا نگه داشته است. با نزدیک شدن به حصول توافق احتمالی فرصت‌ها به روی تجارت بین‌المللی گشوده خواهند شد. با اینکه مذاکره‌کنندگان هنوز به توافق نرسیده‌اند، تجار خارجی به سوی ایران روانه شده‌اند. این خبرگزاری ضمن بر شمردن اینکه مهم‌ترین گام برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی، لغو تحریم‌های بانکی است، افزود از این طریق پول‌های بلوکه شده ایران می‌تواند به اقتصاد این کشور بازگردد. تحلیلگر خاورمیانه و شمال آفریقا، هنری اسمیت به تلگراف گفت: «تحریم‌های بانکی جزو اولین اقداماتی است که باید برداشته شود.» وی افزود: «بازار‌های ایران برای سرمایه‌گذاران جذاب است اما با ریسک‌هایی نیز همراه است.»