دموکرات‌ها با توافق چه خواهند کرد؟

اگر دولت باراک اوباما بتواند به توافق تاریخی با ایران دست پیدا کند، در مرحله بعد باید تلاش کند که در کنگره، حمایت دموکرات های طرفدار سفت و سخت اسرائیل را جلب کند. این گروه توانایی آن را دارند که راه را بر رسیدن باراک اوباما به مهمترین هدف دیپلماتیکش در دوره دوم ریاست جمهوری ببندند. کاخ سفید در ماه مه تن به مصالحه ای تقنینی با کنگره داد و بر اساس «قانون بازنگری توافق هسته ای ایران» قبول کرد کنگره 30 روز فرصت داشته باشد تا توافق نهایی بر سر برنامه هسته ای ایران را بررسی کند. البته این در صورتی است که متن این توافق تا 9 ژوئیه/ 18 تیر به کنگره تحویل داده شود. اگر متن توافق بعد از این تاریخ تحویل داده شود، آنگاه کنگره برای بررسی آن 60 روز فرصت خواهد داشت. بعد از مرور توافق، کنگره می تواند آن را رد کند. اگر این اتفاق بیفتد، رئیس جمهور قادر به لغو یا تعلیق تحریم های کنگره علیه ایران نخواهد بود. این در حالی است که کنار گذاشته شدن تحریم ها یکی از ستون های اصلی توافق است.

برای رد شدن توافق، نیاز به اکثریت مطلق آراء کنگره است. اما حتی با رأی اکثریت هم اوباما می تواند رأی کنگره را وتو کند. جمهوری خواهان اگر می خواهند امکان وتو شدن رأی را هم از بین ببرند، باید با جلب نظر دموکرات ها، دو سوم آراء مجلس نمایندگان و سنا را تضمین کنند. این شرط لازم برای رد قطعی توافق به سختی قابل حصول است و جمهوری خواهان هم در محافل خصوصی به آن اذعان کرده اند. با این حال، نمایندگان دموکراتی که با آیپاک، لابی اسرائیل در عرصه سیاست آمریکا و مخالف سرسخت توافق هسته ای، ارتباط دیرینه دارند، تحت فشار زیادی قرار خواهند گرفت تا با اقدام رئیس جمهور مخالفت کنند. اکثریت قانونگذاران خود را درگیر جزئیات توافق نخواهند کرد، به همین خاطر نظر تعداد معدودی از دموکرات های شاخص تر می تواند مشخص کننده رأی نهایی کل فراکسیون باشد. در زیر، فهرستی از این نمایندگان شاخص ارائه می شود:

چاک شومر (Chuck Schumer) : از نظر بسیاری از دموکرات ها، رأی چاک شومر به تأیید یا رد توافق با ایران، مهمترین رأی کنگره خواهد بود. شومر که سناتور ایالت نیویورک است در کنار سناتور «باب منندز» که در ماه آوریل با اتهام فساد روبرو شد، تندترین دموکرات منتقد توافق با ایران در سنا بوده است. در ابتدای سال جاری میلادی، او به رهبر اکثریت سنا، «میچ مک کانل» پیوست و طرحی را ارائه کرد که طبق آن در صورت نرسیدن به توافق، تحریم های جدیدی علیه ایران وضع خواهد شد. با توجه به ارتباط نزدیک او با حامیان مالی ثروتمند طرفدار اسرائیل و آینده او به عنوان رهبر احتمالی دموکرات های سنا، نظر شومر برای بسیاری از دموکرات های مردد تعیین کننده خواهد بود.

دبی واسرمن (Debbie Wasserman) : واسرمن رئیس «کمیته ملی دموکرات ها» [نهاد اصلی اداره کننده حزب دموکرات] و اولین زن یهودی انتخاب شده از حوزه ایالت فلوریدا است. طی سال گذشته میلادی، واسرمن از اظهار نظر قاطع در مورد توافق با ایران خودداری کرده است. با توجه به اعتبار او در میان دموکرات های وفادار و تندروهای طرفدار اسرائیل، بسیاری از کارشناسان امور مجلس آمریکا در پی کشف نظر او هستند.

هیلاری کلینتون ( Hillary Clinton ) : با اینکه کلینتون دیگر عضو سنا نیست، اما به عنوان نامزد احتمالی دموکرات ها در انتخابات ریاست جمهوری سال 2016، هنوز وزن زیادی دارد. گزارش ها حاکی از آن است که کلینتون در ملاقات های اخیرش با آن دسته از حامیان مالی خود که طرفدار اسرائیل هستند، موضع مبهمی درباره توافق با ایران اتخاذ کرده است. برخی از حامیان پرپول او که اعتقاد دارند توافق به روند صلح جهانی کمک می کند کلینتون را حامی نظرات خود می بینند، اما از طرف دیگر منتقدان توافق اعتقاد دارند که کلینتون هم نظر آنها است. در هر حال، برای کلینتون سخت خواهد بود که از توافق انتقاد کند. «جیک سولیوان»، مشاور سیاست خارجی کلینتون، کسی بود که به پا گرفتن این مذاکرات کمک کرد و در ماه نوامبر در کنگره به نفع این توافق مشغول لابی بود.

نیتا لووی (Nita Lowey) : نیتا لووی معمولاً به سرخط اخبار راه نمی یابد، اما این نماینده نیویورک هم روی کبوترها و هم روی بازهای حزب دموکرات نفوذ قابل توجهی دارد. قدرت او ریشه در مقامش دارد: لووی بلندپایه ترین مقام دموکرات کمیسیون تخصیص بودجه نمایندگان آمریکا است. ارتباط نزدیک او، هم با نیروهای مترقی و هم با بازهای طرفدار اسرائیل، او را تبدیل به مرشد بسیاری از دموکرات ها کرده است. به گفته یکی از کارکنان سابق کنگره «در بحث سیاست خارجی، نیتا شخصیت سرد و گرم چشیده فراکسیون دموکرات مجلس نمایندگان است. به او بدون توجه به گرایش ایدئولوژیکش احترام زیادی گذاشته می شود». خبر بد برای کاخ سفید آن است که لووی بارها تردید خود را در مورد توافق با ایران ابراز کرده است و دولت را به خاطر انتقادهای ملایمش از اسرائیل مورد سرزنش قرار داده است.

بن کاردین (Ben Cardin) : کاردین بلندپایه ترین مقام حزب دموکرات در کمیسیون روابط خارجی سنای آمریکا است، اما نظر او در مورد توافق هنوز مشخص نیست. این سناتور اهل ایالت مریلند در سخنرانی خود برای طرفداران اسرائیل نسبت به توافق با ایران به شدت ابراز تردید نموده است. او همچنین رسانه ها را به خاطر نحوه پوشش اخبار اسرائیل و خاورمیانه مورد انتقاد شدید قرار داده است. اما کاردین بعد از اینکه در کمیسیون روابط خارجی سنا جایگزین «باب منندز» شد با دولت همکاری بسیار بهتری نسبت به سلف تندخوی خود داشته است. او در ابتدای سال جاری میلادی نقشی اساسی در تعدیل قانون بازنگری توافق هسته ای با ایران داشت و بعدها نیز از همکاران خود خواست از قضاوت عجولانه در مورد نتیجه توافق خودداری کنند.

استنی هویر (Steny Hoyer) : از میان کارشناسان، کمتر کسی عقیده دارد که «نانسی پلوسی» رهبر اقلیت دموکرات مجلس نمایندگان بر سر توافق هسته ای با اوباما دچار مشکل شود. اما در مورد نفر دوم اقلیت دموکرات، یعنی استنی هویر، داستان متفاوت است. هویر یکی از نزدیکترین متحدان آیپاک در مجلس نمایندگان است و بارها نگرانی خودش را در مورد توافق ابراز کرده است. خط قرمزهای مطرح شده توسط هویر غالباً همان مواردی هستند که در اواخر ماه ژوئن توسط گروهی متشکل از نمایندگان دو حزب منتشر شد .

ریچارد بلومنتال (Richard Blumenthal) : در کنگره آمریکا کسی از رأی قطعی سناتور بلومنتال درباره توافق هسته ای خبر ندارد، اما او خود می داند که کم کم باید موضعش را مشخص کند. بلومنتال سال گذشته یکی از حامیان و پشتیبانان اولیه «طرح ایران بدون سلاح هسته ای» (Nuclear Weapon Free Iran Act) بود که مورد مخالفت کاخ سفید قرار گرفت. با این حال، وقتی که کاخ سفید مشخص کرد که قصد دارد مسئله را از راه دیپلماتیک حل کند، بلومنتال هم با رأی گیری در مورد افزایش تحریم ها مخالفت کرد.