"با این روش نمی‌توان بانک‌ها را اصلاح کرد"
"نظام بانکی را نمی‌توان مجزا و انتزاعی دید." یک کارشناس مسائل اقتصادی بابیان این مطلب تأکید کرد که برای اصلاح نظام بانکی باید با رویکردی جامع‌نگر به‌کل اقتصاد کشور وارد عمل شد.
ایرادات نظام بانکی یکی از گلایه‌های همیشگی فعالان اقتصادی است که دولت یازدهم ضرورت رفع آن را در نظر دارد. دستور ویژه رییس‌جمهور به معاون اول خود برای تدوین برنامه جامع نظام بانکی و توسعه بازار اولیه سرمایه این نوید را می‌دهد که دولت با توجه به این ضرورت در راستای رونق بخشی به اقتصاد حرکت خواهد کرد. حسن روحانی، رییس جمهور چند روز پیش در نامه‌ای به اسحاق جهانگیری به او ماموریت داد که برنامه جامع اصلاح نظام بانکی و توسعه بازار اولیه سرمایه تدوین شود. روحانی تاکید کرد رونق بخشی به اقتصاد در چارچوب اقتصاد مقاومتی را ضرورت ملی دانست. رییس‌جمهور در دستور ویژه به معاون اول خود به حوزه‌های دیگری مانند بازار سرمایه و انضباط مالی دولت نیز توجه کرده است و هدایت تأمین مالی نیازهای بلندمدت به سمت بازار سرمایه و یا منابع خارجی، هدایت تأمین مالی نیازهای بنگاه‌های بزرگ اقتصادی از طریق بازار سرمایه، بازنگری در قوانین و مقررات بازار سرمایه در جهت تعمیق و افزایش سهم آن در تأمین مالی اقتصاد، مشخص کردن میزان بدهی دولت به بانک‌ها و پیمانکاران و نحوه مناسب تسویه آنها و طراحی سازوکار مناسبی که باعث شود ایجاد بدهی جدید برای دولت تحت کنترل درآمده و هدفمند شود را ضروری دانسته است. ماموریت ویژه روحانی به جهانگیری حالا این سوال مطرح است که آیا دولت در شرایط کنونی اقتصاد قادر به انجام این اصلاحات خواهد بود؟ بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی اعتقاددارند که انجام این اصلاحات باید ساماندهی به‌نظام بانکی نام گیرد زیرا برای انجام اصلاحاتی که بتواند کارکرد بانک‌ها را در عرصه اقتصاد کشور مؤثرتر کند به برنامه جامعی که همه بخش‌های اقتصادی را در نظر داشته باشد نیاز داریم. محمد خوش‌چهره کارشناس مسائل اقتصادی با تأکید بر اینکه نظام بانکی یکی از زیرمجموعه‌های نظام اقتصادی است، گفت: نظام اقتصادی از نظام‌های پولی، مالی، بانکی، سرمایه‌ای، مبادله کالا و خدمات، تولید و ... تشکیل‌شده است و باید همه این‌ها را در یک مجموعه دید لذا در مورد نظام بانکی نیز نمی‌توان به‌صورت انتزاعی و مجرد برنامه‌ریزی کرد. وی افزود: اگرچه برنامه‌ریزی در مورد نظام بانکی به‌ظاهر یک‌قدم روبه‌جلو است اما اگر در کنار سایر بخش‌های اقتصاد نباشد؛ کارکرد خاصی در ایجاد تغییر و تحول لازم نخواهد داشت. به گفته این کارشناس مسائل اقتصادی اینکه نظام بانکی باید از طریق جمع‌آوری منابع و تزریق آن به‌به تولیدی و مولد اقتصاد در خدمت سایر بخش‌ها باشد روشن است و می‌دانیم که اکنون نظام بانکی ما بیشتر کارکرد واسطه‌ای و غیرمولد دارد لذا برنامه‌ریزی برای اصلاح آن ضروری است اما نباید فراموش کرد که اصلاح نظام بانکی و عدم‌تغییر در بخش‌های دیگر نتیجه مورد انتظار را نخواهد داشت. خوش‌چهره ادامه داد: مسئله دیگری که باید به آن توجه کرد این است که نظام بانکی در درون خود نیز می‌تواند تناقضات و ایراداتی داشته باشد که رفع آن ضروری است اما باید از آن تحت عنوان سامان دادن به‌نظام بانکی یادکرد. وی تأکید کرد: اصلاح نظام بانکی در گام اول به جامع‌نگری و در نظر گرفتن سایر بخش‌های اقتصاد نیاز دارد. توجه به‌نظام بانکی و اصلاح آن با در نظر داشتن سایر بخش‌های اقتصاد کشور ضرورتی است که علاوه بر کارشناسان، فعالان اقتصادی نیز بر آن تأکید می‌کنند. اول برنامه اقتصاد کلان مشخص شود علینقی خاموشی رییس سابق اتاق بازرگانی نیز در همین رابطه گفت: به نظر من آنچه برای اصلاح نظام بانکی کشور نیاز داریم، داشتن یک برنامه‌ریزی سالیانه است که بر اساس روشن شود بانک‌ها باید چقدر از اعتبارات را در کدام بخش‌ها صرف کنند. وی افزود: اکنون چنین چیزی نیست و همه امور دستوری انجام می‌شود. البته قبلاً ازجمله وظایف شورای پول و اعتبار بود که هرسال این برنامه را برای سال بعد تدوین کند. این برنامه در حقیقت اقتباسی از برنامه کل اقتصاد کشور است. اکنون متأسفانه هیچ برنامه‌ای وجود ندارد و اصلاً مشخص نیست که می‌خواهند در کدام بخش‌ها و چقدر سرمایه‌گذاری کنند. خاموشی با طرح این پرسش که چطور می‌خواهند برای نظام بانکی برنامه‌ریزی کنند، گفت: برای این کار باید اول برنامه کلان اقتصاد کشور مشخص شود زیرا نظام بانکی نیز تابعی از اقتصاد کل کشور است. این فعال اقتصادی ادامه داد: قبلاً سازمان برنامه‌وبودجه بود که برنامه را از آن حذف کردند و تنها سازمان بودجه شد. شما الآن سؤال کنید که سیاست آقایان برای سرمایه‌گذاری در بخشی مانند صنعت چیست؟ چقدر باید منابع صرف آن شود و چطور از این منابع استفاده کنند؟ هیچ پاسخی نخواهد بود؛ بنابراین با این روش نمی‌توان برای نظام بانکی هم برنامه تدوین کرد. وی افزود: برنامه‌ریزی سالیانه برای کل اقتصاد کشور اولین چیزی است که نیاز داریم تا معلوم شود در کدام استان و یا در ارتباط با کدام کشور بیشتر فعالیت خواهد شد. نظام بانکی بر اساس برنامه‌های کلان اقتصادی حرکت می‌کند و اصلاح برنامه‌ریزی در سطح کل اقتصاد را باید در اولویت قرار داد.
