2/5 میلیارد دلار را به خیابان‌ها ریختیم!
وقتی هدفمندی یارانه‌ها در فاز اول و در دولت نهم اجرایی شد، دولت وقت مدعی بود که با چنین تدبیری فاصله طبقاتی کاهش یافته است.
جالب است که در بدترین دوره از ضریب اطمینان آمارهای رسمی، تقریبا این آمار ادعای دولت را اثبات می‌کرد اما وارد دنیای واقعی که می‌شدی واقعیت‌ها در کسوت دیگری خودنمایی می‌کرد. نوع معیشت مرفهین و دهک‌های پایین جامعه نشان می‌داد که خبری از حرکت به‌سوی عدالت اجتماعی نیست و نه‌تنها اختلاف فقیر و غنی کمتر نشده بلکه شدت هم گرفته است. یکی از مظاهر شدت گرفتن شکاف طبقاتی هم در کف خیابان‌ها به سادگی قابل رویت بود، زمانی خودروهای لوکس پدیده‌ای نادر در شهرها بود اما رفته‌رفته نه‌تنها تعداد این خودروها بیشتر شد بلکه قیمت‌های آن هم به‌شدت افزایش یافت و رقم‌ها از مرز میلیارد گذشت. جالب‌تر این‌که همین گروه مرفه مسابقه رکوردزنی هم برگزار کردند یعنی دیگر رقابت بر سر تعداد واردات نبود بلکه مسابقه قیمت‌شکنی در رقم‌های نجومی آغاز شد. کار به جایی رسیده بود که مجوز واردات خودرو به‌عنوان جایزه به قهرمان‌های ملی داده می‌شد. آنها هم یا خود دست به واردات می‌زدند یا تنها مجوز خود را به فروش می‌رساندند. نتیجه این‌که بازار دلالی خودروهای لوکس به‌شدت رونق گرفت و رقم‌هایی که در این بازار جابه‌جا می‌شد سر به فلک می‌گذاشت. اوج این شرایط حیرت‌آور هم در فاصله سال‌های ٨٨ تا ٩١ بود، سال‌هایی که حتی ایرانی‌هایی که سری به خانه می‌زدند، خودروهایی را در خیابان می‌دیدند که در ینگه دنیا تازه رونمایی شده و تعدادشان انگشت‌شمار بود. ٨٨، سال داغ واردات خودروهای لوکس آمار و ارقام می‌گوید داغ‌ترین سال برای واردات خودرو سال٨٨ بوده است در این‌سال ٣١هزار و ٣١٢ خودروی لوکس مجوز ورود به کشور گرفت. سال بعد هم این رقم کاهش یافت و به بیش از ٢١هزار دستگاه رسید در ادامه روند نزولی سال ٩٠ تعداد خودروهای لوکس وارداتی ١٨هزار و ٦٠٤ دستگاه ثبت شد در آخرین سال از عمر دولت دهم هم بیش از ١٤هزار خودرو وارد بازار داخلی شدند. همین آمار‌ها نشان می‌دهد که در دو‌سال اخیر این روند تغییر یافته و میزان واردات به‌شدت کمتر شده به این ترتیب تعداد خودروهای وارداتی از بیش از ٤هزار دستگاه در سال٩١ به ١٣٣ دستگاه در سال ٩٢ رسیده است. واردات چند‌هزار‌میلیارد تومانی با این تفاسیر در فاصله سال‌های ٨٨ تا ٩٣ بیش از ٩٥هزار خودروی لوکس با حجم موتور بیش از ٢هزار و ٥٠٠ سی‌سی وارد‌شده که ارزش ارزی آنها به بیش از ٢میلیارد و ٥١٠میلیون دلار بالغ می‌شود. اگر میانگین ارزش ارز دولتی در این سال‌ها را هم مقیاس ارزش‌سنجی آنها قرار دهیم ٣هزار و ٣٨٥میلیارد تومان پول داده‌ایم تا خودروهای لوکس در خیابان‌ها جولان بدهند، این رقم با احتساب ارزش روز دلار به ٨هزار و ٥٠٠میلیارد تومان هم می‌رسد. این رقم‌ها البته در سال‌های گذشته و بعد از تخلفات هنگفت مالی که رونمایی شد دیگر رقم شگفت‌انگیزی به‌نظر نمی‌رسد اما درمقابل دخل و خرج متوسط یک خانواده ایرانی هنوز نجومی است و نشان از شکاف طبقاتی دارد که هر روز عمیق و عمیق‌‌ترمی‌شود. با این پول چه می‌توان خرید و ساخت؟ به‌عنوان مثال با پول یک پورشه ١,٥میلیارد تومانی که یکی از هزاران خودروی لوکس خیابان‌ها است می‌توان ٧٧٥میلیون نان‌کنجد دو رو خرید یا یارانه نقدی ٣٤هزار ایرانی را پرداخت کرد یا کمک هزینه ازدواج ١٥٥ نوعروس را داد. فراموش نکنیم که همین یک قلم ٣٥برابر متوسط انواع هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری در دهک دهم است و ١٠٢برابر متوسط انواع هزینه‌های غیرخوراکی سالانه یک خانوار شهری در دهک اول! نمونه دیگر این‌که با هزینه خرید یک بنز S٥٠٠ مدل سال ٢٠١٥ که ٣میلیارد و ٢٠٠میلیون تومان ارزش دارد، هزینه یک‌ساله ٤٠٠ ایرانی تأمین می‌شود. در مقیاس کلان‌تر هم سنجش ارزش واردات خودرو در مقابل هزینه‌هایی که عمران و آبادانی کشور به آن نیاز دارد می‌تواند گویای واقعیت‌هایی به مراتب تلخ‌تر باشد. عددهایی که شگفت‌زده می‌کنند هزینه احداث یک کیلومتر راه‌آهن ٥میلیارد تومان است که با این حساب و مقایسه اگر دلار آزاد امروز مقیاس سنجش قرار بگیرد با پول واردات خودرو در ٥سال گذشته می‌توان هزار و ٧٠٠ کیلومتر راه‌آهن ساخت با فرض دلار دولتی هم این میزان به ٦٧٧ کیلومتر می‌رسد. بد نیست بدانید که کل هزینه ساخت سد کارون ۴ معادل هزار‌میلیارد تومان بوده به این ترتیب با ٣٢٠٠میلیارد تومان می‌توان ٣ سد در اندازه‌های کارون ٤ ساخت و با ٨هزار و ٥٠٠میلیارد تومان ٨ سد در این مقیاس ساخته می‌شود. یک فروند هواپیمای ایرباس A۳۲۰neo به پول رایج ایران ۳۰۱میلیارد تومان ارزش دارد با این تفاسیر می‌توان با فرض دلار دولتی با هزینه خرید خودروهای لوکس تقریبا ١٠ هواپیمای ایرباس به ناوگان هوایی ایران اضافه کرد، این رقم با احتساب دلار آزاد روز به ٢٨ فروند هم می‌رسد. ارزش اجرای کارخانه ذوب یک‌میلیون تنی فولاد سیرجان در بخش ریالی به ٣٠٠میلیارد تومان می‌رسد به این ترتیب با احتساب دلار دولتی و آزاد به ترتیب ١٠ و ٢٨ کارخانه در این مقیاس می‌توان ساخت آن هم تنها با پول واردات خودروهای لوکس. هزینه ساخت هر متر مربع واحد مسکونی در کشور هم ۵٠٠هزار تومان است. با این تفاسیر با هزینه واردات خودروهای لوکس در پنج‌سال گذشته با احتساب ارز دولتی می‌توان ٦میلیون و ٨٠٠هزار مترمربع و با ارز آزاد ١٧میلیون مترمربع خانه ساخت. برای احداث هر کیلومتر از خط قطار شهری بیش از ١۴٠میلیارد تومان هزینه می‌شود یعنی با احتساب ارز دولتی و آزاد می‌توان با همین رقم به ترتیب ٢٤,٢ و ٦٠.٧ کیلومتر به مسیر قطارهای شهری افزود. جالب‌تر این‌که هزینه ساخت هر فرودگاه هم به‌طور میانگین به صد‌میلیارد تومان بالغ می‌شود یعنی می‌توان به ترتیب ٣٤ و ٨٥ فرودگاه با پول واردات خودروهای لوکس ساخت.
